Η Κατρίν Ντενέβ στο πρωτοσέλιδο της Liberation 15/1/2018
Τέλος η Κατρίν Ντενέβ προχώρησε σε μιά ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στη Liberation, 15/1 το οποίο επίσης βρίσκω πολύ ωραίο και αποτελεί χρήσιμη συμβολή στον διάλογο που έχει ανοίξει και μας είναι απαραίτητος. (μετάφραση Μ.Γ.) (το κείμενο «έχω κάνει έκτρωση» (1971) στο παράρτημα)
«Πράγματι, υπέγραψα το κείμενο στην Monde με τίτλο “Υπερασπιζόμαστε την ελευθερία…” που δημιούργησε πολλές αντιδράσεις και κάνει απαραίτητες μερικές διευκρινίσεις.
Ναί, αγαπώ την ελευθερία. Δεν μου αρέσει αυτό που χαρακτηρίζει την εποχή μας, όπου ο καθένας θεωρςεί ότι έχει το δικαίωμα να κρίνει, να δικάζει και να καταδικάζει. Μια εποχή κατά την οποία, κάποιες απλές καταγγελίες στα κοινωνικά δίκτυα προκαλούν τιμωρίες, παραιτήσεις και συχνά διαδικτυακό λυντσάρισμα. Ένας ηθοποιός χάρις στην ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να εξαφανιστεί από μια ταινία, ο διευθυντής ενός σημαντικού ιδρύματος της Ν.Υόρκης μπορεί να οδηγηθεί σε παραίτηση χωρίς καθόλου δίκη, επειδή έβαλε χέρι σε κάποιους γλουτούς πριν από τριάντα χρόνια. Δεν συγχωρώ τίποτα. Ούτε αποφασίζω για την ενοχή αυτών των ανθρώπων, γιατί δεν έχω τα ειδικά προσόντα για να το κάνω. Και αυτά τα έχουν λίγοι.
Όχι, δεν μου αρέσουν οι συνέπειες των εκδηλώσεων του όχλου, που σήμερα είναι τόσο διαδεδομένες. Εξ ού και οι επιφυλάξεις που είχα από τον Οκτώβριο για την κίνηση “Ξεμπρόστιασε το γουρούνι σου” («Balance ton porc»)
Δεν είμαι αφελής, ξέρω ότι πολύ περισσότεροι άνδρες παρά γυναίκες είναι αυτοί που παρουσιάζουν αυτή την επιλήψημη συμπεριφορά. Αλλά τί άλλο κάνει αυτό το χάσταγκ παρά να ενθαρρύνει την κατάδοση; Ποιός μπορεί να μου εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρχει χειραγώγηση ή χτυπήματα κάτω από τη ζώνη; Ότι δεν θα έχουμε αυτοκτονίες αθώων ανθρώπων; Πρέπει να ζήσουμε μαζί, χωρίς “γουρούνια” ή “τσούλες” και το “Υπερασπιζόμαστε την ελευθερία…” το θεώρησα πολύ δυνατό κείμενο, αν και, τ’ ομολογώ, όχι τέλειο.
Ναί, υπέγραψα αυτή την petition, αλλά παρ’ όλα αυτά κρίνω ότι είναι απολύτως απαραίτητο να υπογραμμίσω σήμερα την διαφωνία μου με κάποιες συνυπογράφουσες που παίρνουν ατομικά το δικαίωμα να ξεχύνονται στα μέσα επικοινωνίας και να παραμορφώνουν αυτό καθεαυτό το πνεύμα του κειμένου. Να βγεις στην τηλεόραση και να πεις ότι μπορεί κάποια γυναίκα να δοκιμάσει απόλαυση κατά τη διάρκεια ενός βιασμού είναι χειρότερο από ένα φτύσιμο κατάμουτρα σε εκείνες που έπεσαν θύματα ενός τέτοιου εγκλήματος. Αυτά τα λόγια όχι μόνο δίνουν φωνή σε όσους συνηθίζουν να ασκούν βία ή να χρησιμοποιούν τη σεξουαλικότητα ως μέσο καταστροφής και λένε ότι δεν είναι και τόσο φοβερό, αφού τελικά μπορεί να συμβεί να νιώσει απόλαυση το θύμα! Αλλά όταν κανείς έχει συνυπογράψει ένα μανιφέστο που δεσμεύει και άλλα πρόσωπα, συγκρατείται, αποφεύγει τη λογοδιάρροια. Είναι εξοργιστικό. Και προφανώς σε κανένα σημείο του κειμένου δεν υπάρχει υπόνοια ότι η σεξουαλική παρενόχληση έχει και καλή πλευρά, ειδ’ αλλιώς εγώ δεν θα το είχα υπογράψει.
Είμαι ηθοποιός από 17 χρονών. Προφανώς μπορώ να πω, ότι έχω υπάρξει μάρτυρας καταστάσεων που δεν διακρίνονταν για την ευπρέπειά τους, ή έχω ακούσει από άλλες ηθοποιούς για σκηνοθέτες που καταχράστηκαν την εξουσία τους χωρίς ντροπή. Απλά δεν είμαι εγώ αυτή που θα μιλήσω στη θέση των συναδέλφων μου. Αυτό που δημιουργεί καταστάσεις αφόρητες και τραυματικές είναι πάντα η εξουσία, η θέση στην ιεραρχία, ή κάποιου άλλου είδους εκβιασμός. Η παγίδα κλείνει όταν είναι πια αδύνατον να πείς όχι χωρίς να ρισκάρεις τη θέση σου ή χωρίς να υποστείς εξευτελισμό και ταπεινωτικούς σαρκασμούς. Πιστεύω λοιπόν ότι η λύση θα έρθει με τη σωστή εκπάιδευση των αγοριών και των κοριτσιών μας. Αλλά επίσης και με τη ενδεχόμενη θέσπιση στους τόπους εργασίας συγκεκριμένων πρωτοκόλλων, τα οποία σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης θα ορίζουν άμεσες διαδικασίες δίωξης. Πιστεύω στην Δικαιοσύνη.
Τελικά υπέγραψα αυτό το κείμενο για έναν λόγο που στα μάτια μου είναι ουσιώδης: τον κίνδυνο πρακτικών “κάθαρσης” στον χώρο των Τεχνών. Θα κάψουμε τον Σαντ στον οίκο Pléiade; Θα χαρακτηρίσουμε τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι ως παιδόφιλο και θα εξαφανίσουμε τους πίνακές του; Θα ξεκρεμάσουμε τον Γκωγκέν από τα μουσεία;Θα καταστρέψουμε τα σχέδια του Έγκον Σίλε; Θα απαγορεύσουμε τους δίσκους του Φιλ Σπέκτορ; Μένω άφωνη μπροστά σε αυτό το κλίμα λογοκρισίας και ανησυχώ για το μέλλον της κοινωνίας μας.
Μερικές φορές με κατηγόρησαν ότι δεν είμαι φεμινίστρια. Να θυμίσω ότι είμουν μία από τις “343 τσούλες” μαζί με την Μαργκερίτ Ντυράς και την Φρανσουάζ Σαγκάν που υπογράψαμε το μανιφέστο που έγραψε η Σιμόν ντε Μπωβουάρ με τίτλο “εχω κάνει έκτρωση”. Την εποχή εκείνη η έκτρωση ήταν αιτία ποινικής δίωξης και φυλάκισης. Γι αυτό θα ήθελα να πώ στους συντηρητικούς, στους ρατσιστές και σε όλους τους κολλημένους με τις παραδόσεις που έσπευσαν να με υποστηρίξουν για δικούς τους στρατηγικούς λόγους, ότι δεν τσιμπάω. Δεν τους ευγνωμονώ , ούτε είμαι φίλη τους, το αντίθετο μάλιστα. Είμαι μια γυναίκα ελεύθερη και θα παραμείνω ελεύθερη. Στέλνω αδελφικό χαιρετισμό σε όλες τις γυναίκες που έπεσαν θύματα επαίσχυντων πράξεων, οι οποίες ίσως αισθάνθηκαν πεοσβεβλημένες από το κείμενο tribune που δημοσιεύτηκε στην Μοντ, από αυτές και μόνο από αυτές ζητώ συγγνώμη.
Ειλικρινά δική σας
Κατρίν Ντενέβ»
παράρτημα
ΟΙ 343 ΠΑΛΙΟΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΟΥΣ: (1971)
“1000 000 γυναίκες το χρόνο κάνουν έκτρωση στη Γαλλία. Την κάνουν σε συνθήκες επικίνδυνες εξ αιτίας της παρανομίας στην οποία είναι καταδικασμένες, ενώ αυτή η επέμβαση αν γίνεται υπό ιατρικό έλεγχο, είναι πολύ απλή. Όλα αυτά τα εκατομμύρια γυναικών τα σκεπάζει η σιωπή. Δηλώνω ότι είμαι μία από αυτές. Δηλώνω ότι έχω κάνει έκτρωση. Διεκδικούμε όχι μόνο την ελεύθερη πρόσβαση στα αντισυλληπτικά μέσα, αλλά και την ελεύθερη έκτρωση.”(…)Ακολουθούν 343 υπογραφές μεταξύ των οποίων Σιμόν ντε Μπωβουάρ (συντάκτρια του κειμένου), Μαργκερίτ Ντυράς, Ζαν Μορώ, Ανιές Βαρντά, Κατρίν Ντενέβ, Ντελφίν Σερίνγκ, Αριάν Μνουσκίν, Αννί Λεκλέρ, Φρανσουάζ Σαγκάν, Μαρίνα Βλαντύ, Μονικ Βιττίγκ (μία από τις ιδρύτριες του Μouvement de Liberation des Femmes-MLF)
και το πλήρες κείμενο στα γαλλικά με τις υπογραφές:
Μελίττα Γκουρτσογιάννη 