Οι νέοι γλωσσαμύντορες

20/01/2007

της Μελίττας Γκουρτσογιάννη

Ιανουάριος 14 2007  © ppol

Στις αρχές του περασμένου (20oύ) αιώνα έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις και ταραχές -με νεκρούς- στην Αθήνα για το γλωσσικό ζήτημα.     Στο ένα στρατόπεδο ήταν οι δημοτικιστές: ο Παλαμάς, ο Ψυχάρης, ο Τριανταφυλλίδης, ο Ξενόπουλος και άλλοι ποιητές, συγγραφείς, φιλόλογοι.     Στο άλλο στρατόπεδο, που υπεραμυνόταν της καθαρεύουσας ήταν οι φοιτητές, με τον καθηγητή τους τον Μυστριώτη -που ονομάστηκαν και γλωσσαμύντορες.     Ενώ στην πραγματικότητα ήταν γλωσσοκτόνοι.     Μ, αυτό θέλω να επισημάνω ότι ούτε οι φοιτητές, ούτε οι καθηγητές, όπως άλλωστε και κανένας επαγγελματικός κλάδος η κοινωνική η ηλικιακή ομάδα δεν κατέχει εξ ορισμού και με πατέντα τις ιδέες τις χρήσιμες για την κοινωνία, αυτές που συνηθίσαμε να τις αποκαλούμε προοδευτικές.     Όλοι έχουν τη θέση τους στην Ιστορία.     Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια.     Με τους αγώνες του 1-1-4 της δεκαετίας του ,50 και τα κινήματα της αμφισβήτησης των δεκαετιών ,60 και ,70 στην Ευρώπη και στην Αμερική -και στην Ελλάδα με τον αντιδικτατορικό αγώνα- όπου πρωτοστάτησε μαζικά η νεολαία και ιδίως οι φοιτητές, οι νέοι περιβλήθηκαν με μια δίκαιη αίγλη, που με τα χρόνια όμως μετατράπηκε σε φετιχισμό, σε life-style: «τα παιδιά έχουν πάντα δίκιο»!     Μακάρι να ήταν έτσι!     Σήμερα δυστυχώς ένα μεγάλο κομμάτι της φοιτητικής νεολαίας στην Ελλάδα συναγωνίζεται σε σκοταδισμό τους παλιούς γλωσσαμύντορες.     Αντιστέκεται πεισματικά σε κάθε αλλαγή μέσα στο πανεπιστήμιο, δεν έχει θέσεις (εννοώ θέσεις συγκεκριμένες, όχι αοριστολογίες του τύπου «δημόσια δωρεάν παιδεία»), αλλά μόνο αρνήσεις.     Θα κατανοούσα τους φόβους για την ανεθεώρηση του άρθρου 16, αν συνοδεύονταν από προτάσεις, (από τη μεριά των καθηγητών που την αρνούνται) ή έστω από μια γνήσια εξέγερση από τη μεριά των φοιτητών εναντίον των ελεεινών καταστάσεων που βιώνουν καθημερινά.     Τίποτα όμως.     Εξ άλλου καταλαβαίνω να μη θέλουν αλλαγή του status quo αυτοί που επωφελούνται από αυτό: οι συνδικαλιστές φοιτητοπατέρες και οι αντιστοίχου ήθους καθηγητές που συναλλασσονται με αυτούς και μέσα από ίντριγκες εκβιασμούς επηρεάζουν αποφάσεις για πρυτάνεις, αρχαιρεσίες, βαθμούς, μέχρι και το ποιος θα «μιζάρεται» από το κυλικείο! (ο καθένας μας πια ξέρει αρκετούς καθηγητές και φοιτητές ώστε να τα μαθαίνει από πρώτο χέρι).     Οι υπόλοιποι νέοι όμως;     Γιατί τους ακολουθούν ή γιατί μένουν παθητικοί;     Νομίζω από μεγάλο συντηρητισμό.     Θα μου πείτε, γιατί να θέλουν αλλαγές, αν πιστεύουν πως αυτές οι αλλαγές θα είναι προς το χειρότερο;     Μα αυτό ακριβώς είναι ο συντηρητισμός: να μην τολμάς να ρισκάρεις τίποτα καινούργιο, να βολεύεσαι σε μια κατάσταση, όσο κακή και να είναι αυτή.     Ο συντηρητισμός βέβαια έχει πολλά ποδάρια.     Σήμερα κυρίως μεταμφιέζεται σε λαϊκισμό, αριστερισμό, αντι-ιμπεριαλισμό, και πάει λέοντας.     Πέραν όμως του συντηρητισμού υπάρχει και η αγραμματοσύνη.     Η νεολαία στη χώρα μας έχει απύθμενη αμάθεια.     Και δε μιλάω για γνώσεις-πληροφορίες: από αυτές έχει υπερβολική δόση.     Εννοώ τις βασικές γνώσεις ιστορίας, φυσικής κ.λπ, αλλά κυρίως την ουσιαστική ηθική παιδεία που προσφέρει η λογοτεχνία, η μουσική, οι τέχνες.     Η παιδεία που σε κάνει ,Ανθρωπο.     Πόσα παιδιά σήμερα έχουν διαβάσει τον «Τομ Σόγερ», «το νησί των θησαυρών» ή το «παραμύθι χωρίς όνομα»;     Πόσοι εικοσάρηδες έχουν διαβάσει το «έγκλημα και τιμωρία» ή «τα σταφύλια της οργής» η τον «εραστή της λαίδης Τσάτερλι»;     Ούτε καν τα ποιήματα του Τζιμ Μόρισον (Jim Morrison)…     Ακούω τις αντιρρήσεις: «αυτές είναι κουβέντες κάποιας που ανήκει στην περασμένη γενιά, και όπως όλοι οι παλιότεροι, επειδή δεν είναι πια νέα, κατηγορεί τα νέα παιδιά!»     Ίσως να είναι λίγο αλήθεια.     Έχω όμως να καταθέσω τούτο: οι νέοι δεν έγιναν έτσι από μόνοι τους.     Παρ, όλο που κάθε άτομο φέρει τις προσωπικές του ευθύνες για την εξέλιξή του, ξέρω ότι η δική μου γενιά, η γενιά της αμφισβήτησης και της καινοτομίας, έχει τις περισσότερες ευθύνες.     Εμείς, η πάλαι ποτέ χρυσή νεολαία του «Μάη» και του «πολυτεχνείου», σήμερα κατέχουμε την εξουσία: ως πολιτικοί, ως καθηγητές, ως συνδικαλιστές και βέβαια ως γονείς.     Μπορεί ν, αλλάξαμε πολλά στον κόσμο, πιστεύω πως ο κόσμος είναι καλύτερος από τον κόσμο του ,50.     Όμως σε σχέση με τους νεότερους, δεν συνειδητοποιήσαμε αρκετά ότι είχαμε χρέος να τους μεταβιβάσουμε ουσιαστικά την παιδεία μας και την πείρα μας.     Ίσως γιατί νομίζαμε ότι θα μείνουμε, όπως έλεγε και ο Ντίλαν (Dylan) «forever young»…

Y.Γ: Διαβάστε το βιβλίο «τα χαμένα παιδιά μας» της νέας Γαλλίδας εκπαιδευτικού Νατάσας Πολονί (Natacha Polony)

Η Μελίττα Γκουρτσογιάννη είναι αρχιτέκτονας (και γονιός)