Τί σημαίνει λαϊκισμός; Τί σημαίνει δημαγωγία;

κάθε ομοιότητα με σημερινές καταστάσεις και πρόσωπα είναι απλώς συμπτωματική!

O Σαίξπηρ τα έχει πει όλα για την εξουσία και πως κατακτάται. Χαρακτηριστική περίπτωση λαοπλάνου δημαγωγού, ο Μάρκος Αντώνιος, στον «Ιούλιο Καίσαρα» με έναν παραπλανητικό λόγο με περίτεχνα κρυμμένη ειρωνεία, υποκριτική ταπεινότητα και σωστή δόση σασπένς, απευθύνεται στο θυμικό του Δήμου της Ρώμης, αλλά και με δολώματα (διαθήκη) απευθύνονται και στην ιδιοτέλειά τους  και ανατρέπει την  ετυμηγορία τους, παρασέρνοντάς τους ολοκληρωτικά με το μέρος του. 

Το πρωτότυπο από τον Μάρλον Μπράντο (σκην. Μανκίεβιτς 1953). Η μετάφραση Βασίλη Ρώτα.

ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ «ΙΟΥΛΙΟΣ ΚΑΙΣΑΡΑΣ», πράξη Γ΄, σκηνή 2

Φίλοι, Ρωμαίοι, πατριώτες, δανείστε μου τ’ αυτιά σας·
έρχομαι να κηδέψω εδώ τον Καίσαρα και όχι
να τον παινέψω. Το κακό που κάνουν οι άνθρωποι
ζει και μετά απ’ τους ίδιους, το καλό συχνά
θάβεται με τα κόκαλά τους· έτσι ας γίνει
και με τον Καίσαρα. Ο ευγενής ο Βρούτος
σας είπε πως ο Καίσαρας ήταν φιλόδοξος·
αν ήταν, ήταν σφάλμα του βαρύ και λόγο
βαρύν έδωσε ο Καίσαρας γι’ αυτό. Εδώ,
με άδεια του Βρούτου και των άλλων, -γιατί ο Βρούτος
είν’ αξιότιμος άνθρωπος· έτσι είν’ όλοι τους,
όλοι αξιότιμοι άνθρωποι, – έρχομαι να ειπώ
τον επικήδειο του Καίσαρα. Ήταν φίλος μου,
πιστός κι αληθινός σε μένα· όμως ο Βρούτος λέει
ήταν φιλόδοξος· κι ο Βρούτος είναι αξιότιμος
άνθρωπος. Είχε φέρει πλήθος αιχμαλώτους
στη Ρώμη, που η ξαγορά τους γιόμιζε τις κάσες
του Δημοσίου: φαίνεται μ’ αυτό ο Καίσαρας
φιλόδοξος; Όταν κλαιγόταν η φτωχολογιά,
ο Καίσαρας εδάκρυζε· η φιλοδοξία
θα ‘πρεπε να ‘ναι από ύλη πιο αυστηρή φτιαγμένη:
όμως ο Βρούτος λέει πως ήτανε φιλόδοξος·
κι ο Βρούτος είναι άνθρωπος αξιότιμος.
Όλοι σας είδατε στα Λουπερκάλια
που τρεις φορές του πρόσφερα στέμμα βασιλικό,
και τρεις φορές το αρνήθη: ήταν αυτό φιλοδοξία;
Όμως ο Βρούτος λέει πως ήτανε φιλόδοξος:
και, βέβαια, αυτός είν’ άνθρωπος αξιότιμος.
Μιλάω όχι για ν’ αναιρέσω ό,τι είπε ο Βρούτος,
όμως εδώ είμαι για να ειπώ αυτό που ξέρω.
Τον αγαπούσατε όλοι κάποτε, όχι χωρίς λόγο:
ποιος λόγος σας κρατάει λοιπόν να μην τον κλάψετε;
Ω, κρίση! Έφυγες να πας σε χτήνη αναίσθητα
κι οι άνθρωποι έχασαν τον νου τους. Συμπαθάτε με.
η καρδιά μου είναι κει στην κάσα με τον Καίσαρα,
και πρέπει να σωπάσω ώσπου να μου ξανάρθει.

Ακόµα χτες του Καίσαρα µπορούσε ο λόγος
ν’ αντικρούσει τον κόσµο· τώρα κείται εκεί
κι ούτ’ ένας τόσο ταπεινός που να του φέρει σέβας.
Ε, µαστόροι µου! Αν είχα πρόθεση να ξεσηκώσω
καρδιές σας και ψυχές σας γι’ ανταρσία κι οργή,
θ’ αδικούσα τον Βρούτο, θ’ αδικούσα και τον Κάσσιο,
που, καθώς ξέρετε όλοι, είν’ αξιότιµοι άνθρωποι.

∆ε θα τους αδικήσω· προτιµώ ν’ αδικήσω
τον νεκρό, ν’ αδικήσω τον εαυτό µου και
σας, παρά ν’ αδικήσω τέτοιους αξιότιµους
ανθρώπους

Μα έχω δω ένα έγγραφο µε τη σφραγίδα
του Καίσαρα· το βρήκα στο γραφείο του, είναι
η διαθήκη του. Αν µόνο άκουγε ο λαός αυτή
τη διαθήκη – που συγνώµη, δεν έχω σκοπό
να τη διαβάζω – θα ’τρέχαν και θα φιλούσαν της πληγές
του σκοτωµένου Καίσαρα, και θα βουτούσαν
τα µαντίλια τους στ’ άγιο του αίµα, ναι, θα ζήταγαν
µια τρίχα του για ενθύµιο, και, στον θάνατό τους,
θα το ’βαζαν στις διαθήκες τους, να τ’ άφηναν
κληρονοµιά ακριβή στους απογόνους τους.

Υπονοµεύτε, φίλοι µου καλοί· δε πρέπει να
σας τη διαβάσω: δεν είναι σωστό να µάθετε
πόσο σας αγαπούσε ο Καίσαρας. ∆εν είστε ξύλα,
δεν είστε πέτρες, είσαστε άνθρωποι· όντας άνθρωποι,
κι ακούγοντας του Καίσαρα τη διαθήκη,
θα πάρετε φωτιά, θα τρελαθείτε. Είναι καλά
να µην το µάθετε πως είστε οι κληρονόµοι του·
τι αν το µαθαίνατε, ω, τι θα γινόταν τότε!

Για ησυχάστε, για σιγά. Παραπροχώρησα
και σας εµίλησα γι’ αυτή. Φοβάµαι πως
κάνω άδικο στους αξιότιµους ανθρώπους
που τα σπαθιά τους έσφαξαν τον Καίσαρα· το φοβάµαι.

Λοιπόν θα µ’ αναγκάσετε να τη διαβάσω;
Τότε κυκλώσετε κει το λείψανο του Καίσαρα,
Για να σας δείξω εκείνον που έκαµε τη διαθήκη.

Να κατεβώ; Και θα µου δώσετε την άδεια;

Αν έχετε δάκρυα, ετοιµαστείτε τώρα να τα χύσετε·
γνωρίζετε όλοι τούτον τον µανδύα: θυµάµαι
τότε που ο Καίσαρας τον πρωτοφόρεσε· ήτανµια θερινή βραδιά, µες στη σκηνή του, την ηµέρα
που νίκησε τους Νέρβιους. Να! Σ’ αυτήν εδώ τη θέση
µπήχτηκε το σπαθί του Κάσσιου: δέστε µαχαιριά
που ’καµε ο µοχθηρός ο Κάσκας: από δω
µαχαίρωσε ο πολυαγαπητός του ο Βρούτος·
και, όταν τράβηξε το καταραµένο ατσάλι του,
κοιτάτε πώς το αίµα του Καίσαρα το ακολούθησε,
σαν να όρµησε έξω για να βεβαιωθεί αν ο Βρούτος
ήταν που βάρεσε τόσο άσπλαχνα ή όχι·
τι ο Βρούτος, όπως ξέρετε, ήταν ο άγγελος του Καίσαρα.

κρίνετε, σεις θεοί! Πόσο ακριβήν αγάπη
του είχε ο Καίσαρας. Αυτή ήταν η πιο άσπλαχνη
38
πληγή απ’ όλες· τι όταν ο ευγενής ο Καίσαρας
τον είδε να βαράει, η αχαριστία, πιο δυνατή
απ’ του προδότη το όπλο, τον παράλυσε: τότε έσπασε
η µεγάλη καρδιά του· και µε τον µανδύα του
σκεπάζοντας την όψη του, ίσα στο βάθρο
στο άγαλµα του Ποµπήιου, που όλη αυτή την ώρα
έτρεχε αίµα, ο µεγάλος Καίσαρας έπεσε. Ω,
τι πέσιµο ήταν εκείνο, πατριώτες µου·
τότε όλοι µας, κι εγώ, κι εσείς πέσαµε χάµω,
ενώ η αιµοβόρα προδοσία θριάµβευε επάνω µας.
Ω! Τώρα κλαίτε, και καταλαβαίνω νιώθετε
το άγγιγµα της σπλαχνιάς· ευλογηµένες είναι
αυτές οι στάλες. Ε, καλές ψυχές, τι! Κλαίτε
που µόνον βλέπετε το πληγωµένο ρούχο
του Καίσαρά µας; ∆έτε εδώ, εδώ ’ναι ο ίδιος
πετσοκοµµένος, όπως βλέπετε, από τους προδότες.

Καλοί µου φίλοι, φίλοι µου, να µη σας ξεσηκώσω
σε τέτοιο ξαφνικό κύµα ανταρσίας. Εκείνοι
40
που κάµανε την πράξη αυτή είν’ αξιότιµοι:
τι ιδιαίτεροι καηµοί τους έσπρωξαν σ’ αυτό,
δεν ξέρω δυστυχώς· είναι σοφοί κι αξιότιµοι,
κι αναµφίβολα θα σας δικαιολογηθούν.

∆ε θέλω, φίλοι µου, να κλέψω τις καρδιές σας:
δεν είµαι ρήτορας, καθώς ο Βρούτος· µόνον,
καθώς µε ξέρετε όλοι, απλός αφελής άνθρωπος,
που αγαπώ τον φίλο µου· κι αυτοί αυτό το ξέρουν
πολύ καλά που µου ’δωσαν την άδεια να µιλήσω
δηµόσια. Γιατί εγώ δεν έχω ούτε εξυπνάδα,
ούτ’ ευφράδεια, ούτε κύρος, ούτε τέχνη, ούτε προφορά,
ούτε τη δύναµη του λόγου για ν’ ανάβω τα αίµατα:

εγώ µιλάω ίσια· εγώ σας λέω αυτό
που ξέρετε κι οι ίδιοι, εγώ σας δείχνω τις πληγές
του Καίσαρά µας, έρµα, έρµα βουβά στόµατα,
και τους ζητάω να µιλήσουνε για µένα.
Μ’ αν ήµουν εγώ ο Βρούτος, κι ήτανε ο Βρούτος
Αντώνιος, τότε αυτός ο Αντώνιος θα ερέθιζε
τις ψυχές σας, και γλώσσα θα ’βαζε σε κάθε
πληγή του Καίσαρα, που θα ξεκούναγαν τις πέτρες
της Ρώµης να σηκωθούν και να επαναστατήσουν.

Εδώ ’ναι η διαθήκη, µε του Καίσαρα τη βούλα.
Σε κάθε Ρωµαίο πολίτη αφήνει, χωριστά
στο κάθε άτοµο, εβδοµηνταπέντε δραχµές.

Απανωτού σας άφησε όλους του τους περιπάτους,
τις ιδιωτικές του αλέες και τους νιόφυτους
κήπους του εδώθε από τον Τίβερη· σας τ’ άφησε
για σας και για τους απογόνους σας για πάντα·
να διασκεδάζεται, να κάνετε περίπατο,
και να ψυχαγωγείστε. Αυτός ήταν Καίσαρας!
Πότε θα ξανάρθει άλλος ένας τέτοιος;

μετάφραση: ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ – ΒΟΥΛΑ ΔΑΜΙΑΝΑΚΟΥ

Η Συμφωνία των Πρεσπών

symfwnia–2

Η νέα συμφωνία συνεργασίας και στενότερης σύνδεσης μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας

(Martin Meissner / AP)

Στις 22 Ιανουαρίου ο Εμμανουέλ Μακρόν και η Άνγκελα Μέρκελ υπέγραψαν στο Άαχεν ( Aix-la-Chapelle), την ιστορική πρωτεύουσα του Καρλομάγνου, μια νέα συνθήκη συνεργασίας και παραπέρα σύσφιγξης των κοινών γαλλο-γερμανικών δεσμών.  Η συμφωνία στηρίζεται στην Συνθήκη των Ηλυσίων του 1963 μεταξύ Ντε Γκώλλ και Αντενάουερ, που απετέλεσε τον θεμέλιο λίθο για την ιστορική συμφιλίωση μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Προβλέπει στενότερη σύγκλιση της πολιτικής των δύο χωρών στους τομείς της οικονομίας, εξωτερικών και άμυνας, συνεργασία στις διασυνοριακές περιοχές και μία «κοινή κοινοβουλευτική συνέλευση» αποτελούμενη από 100 γάλλους και γερμανούς βουλευτές. Έχει στόχο να στείλει ένα μήνυμα στήριξης στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα, σε μια στιγμή που έχει εξασθενίσει, λόγω της ανόδου των εθνικισμών. (πηγή: Le Monde)

Το πλήρες κείμενο (γαλλικά) (πηγή:) La Tribune

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ: η συζήτηση που θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια…

… από μια υπεύθυνη πολιτική τάξη. Άν η κοινή γνώμη είχε διαπαιδαγωγηθεί με μακρόχρονη καμπάνια από έναν υπεύθυνο πολιτικό κόσμο ίσως να μην είχαμε φτάσει στον σημερινό εθνικιστικό παροξυσμό. 

Στις 21/1/19,  τρεις μέρες πριν από την ψήφιση στη Βουλή της συμφωνίας για το Μακεδονικό, το ΠΟΤΑΜΙ οργάνωσε μια συζήτηση γύρω από το θέμα, με βάση συγκεκριμένα ερωτήματα που κυκλοφορούν από την άποψη της εσωτερικής πολιτικής, της γεωπολιτικής, της οικονομίας, της ιστορικής έρευνας, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του ταυτοτικού προτάγματος.

Ομιλητές: οι καθηγητές Νίκος Αλιβιζάτος, Γιάννης Αρμακόλας, Θάνος Βερέμης, Αλέξης Ηρακλείδης, Μιχάλης Σταθόπουλος, Δημήτρης Αντωνίου, Αντιγόνη Λυμπεράκη, Μαριλένα Κοππά, Δημήτρης Ψυχογιός, Γιάννης Κωνσταντινίδης, ο Λουκάς Τσούκαλης του ΕΛΙΑΜΕΠ, ο πρ.αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων Χρήστος Ροζάκης, οι πρέσβεις ε.τ Δημήτρης Μοσχόπουλος και Aριστείδης Αγαθοκλής, οι δημοσιογράφοι/ columnist Νίκος Δήμου, Πάσχος Μανδραβέλης, Μιχάλης Μητσός, Τάσος Τέλλογλου, η Οντίν Λιναρδάτου, και last but not least ο Στέφανος Μάνος. Τα ερωτήματα έθετε ο Παύλος Τσίμας.

Στην εκδήλωση η προσέλευση ήταν εξαιρετικά μεγάλη. Την επαύριο της παραίτησης δύο βουλευτών του κόμματος και την απώλεια της ιδιότητας της κοινοβουλευτικής ομάδας, πλήθος κόσμου όχι μόνο από τον περίγυρο του Ποταμιού αλλά και πρόσωπα από άλλα κόμματα ή ανεξάρτητοι. Είμαστε όλοι και όλες εκεί. Όχι μόνον λόγω του θέματος και των λαμπρών ομιλητών, γνωστών για την πρωτοτυπία του πνεύματος και το θάρρος της γνώμης τους, αλλά και με κίνητρο την έκφραση συμπάθειας προς το Ποτάμι, που παρά τα λάθη του δεν του άξιζε τέτοια μεταχείριση…

 

 

ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΥΠΙΣΤΙΑΣ

(απειλητικές αφίσες κατά βουλευτών που θα ψηφίσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών εμφανίστηκαν σε πόλεις της Β. Ελλάδας)

Σήμερα 13/1/19, ο πρωθυπουργός Τσίπρας απέδειξε ότι δεν τον ενδιαφέρει ΟΥΤΕ η συμφωνία με την γειτονική νυν Βόρεια Μακεδονία περισσότερο από την παραμονή του στην εξουσία. Γιατί αλλιώς δεν θα ρισκάριζε (σύμφωνα με τα λεγόμενά του πάντα) Ακόμα και αν θεωρεί ότι έχει εξασφαλίσει τις 151 ψήφους, ποτέ δεν ξέρεις τί μπορεί να πάει στραβά την τελευταία στιγμή. Το γεγονός ότι έδωσε χρονική προτεραιότητα στην ψήφο εμπιστοσύνης δείχνει την κρυφή του επιθυμία να πετάξει το μπαλλάκι της συμφωνίας στον Μητσοτάκη- θέτοντας σε μεγάλο κίνδυνο την γεωπολιτική θέση της χώρας. Γιατί πλέον δεν τον ενδιαφέρει να κάνει το καλό παιδί στους Ευρωπαίους, αφού δεν παίρνει πια λεφτά. Τον ενδιαφέρει να συσπειρώσει αφελείς αριστερούς ψηφοφόρους με ένα «εγώ έκανα ό,τι μπορούσα, αλλά οι σκοτεινές δυνάμεις…»

Ζούμε τραγελαφικές καταστάσεις. Η αντιπολίτευση, υποτίθεται ακραιφνώς φιλοευρωπαϊκή και ποτισμένη με τα νάματα των δημοκρατικών αξιών της Ευρώπης, κάνει κριτική στην Μέρκελ και γενικώτερα στους Ευρωπαίους επειδή υποστηρίζουν τον Τσίπρα. Τώρα το θυμήθηκαν. Όταν υποστήριζαν την κυβέρνηση Σαμαρά_Βενιζέλου ήταν καλοί. Και αντιστοίχως, για την τότε αντιπολίτευση του Τσίπρα η Μέρκελ ήταν ο εχθρός. Τα ίδια τρελλά και με τις ΗΠΑ! Έχω κουραστεί ν’ ακούω για τις κωλοτούμπες του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν ακούω σχεδόν καθόλου ότι ευτυχώς που τις έκανε τις κωλοτούμπες. Ναι, σίγουρα κωλοτούμπα από μια αδιανόητη κατάσταση που ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε. Για σκεφτείτε όμως ο Τσίπρας να ήταν Λαφαζάνης και να μην τα γύριζε; Πολύ λίγοι και λίγες είνι αυτοί στον πολιτικό χώρο (κυρίως στον ευρύτερο, όπως η Διαμαντοπούλου) που, χωρίς να παραβλέπουν τα λάθη και των μέσα και των έξω, προσπαθούν να συμβάλλουν για να πάμε παρακάτω.

Πάντως όσοι λένε «εκλογές τώρα», δηλαδή η ΝΔ, το ΚΙΝΑΛ και διάφοροι υποτίθεται φιλελεύθεροι που κατάπιαν τον εθνικισμό αμάσητο, στην ουσία εύχονται ακριβώς αυτό: να πάει για επικύρωση στην επόμενη κυβέρνηση δηλ. Μητσοτάκη, να μην επικυρωθεί, με αποτέλεσμα η απομόνωση της Ελλάδας στον διεθνή στίβο να είναι χειρότερη και από τότε που η χώρα υποστήριζε τον Μιλόσεβιτς! Μια απομονωμένη, κατάπτυστη, προγονόπληκτη χώρα, που αδιαφορεί για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού ενός μικρού, αδύναμου λαού που προσπαθεί να βγεί από το ντουλάπι, που αδιαφορεί για την διείσδυση του Πούτιν στα Βαλκάνια και τη ζημιά που αυτό θα φέρει στην Ευρωπαϊκή Ένωση- και στην ίδια. Και βέβαια μια χώρα πλήρως αναξιόπιστη για να προσελκύσει επενδύσεις. Όσοι θα ήθελαν (κι εγώ μαζί) μια κυβέρνηση Μητσοτάκη απερίσπαστη να προσπαθήσει να βάλει μπρός την οικονομία θα έπρεπε να εύχονται η Συμφωνία των Πρεσπών να περάσει ΤΩΡΑ.

Κατά τη γνώμη μου η σωστή στάση των βουλευτών είναι ΟΧΙ στην ψήφο εμπιστοσύνης- ΝΑΙ στη συμφωνία των Πρεσπών. Και αυτή τη στάση τηρεί μόνο το ΠΟΤΑΜΙ, προς τιμήν του. Φυσικά μέσα στο κλίμα μισαλλοδοξίας που κυριαρχεί, οι βουλευτές του που θα υπερψηφίσουν, θα ακούσουν τις χειρότερες ύβρεις- ήδη τις ακούν. Είναι τρομερό πόσο έχει επικρατήσει το δύο μέτρα και δύο σταθμά. Γιατί μην ξεχνάμε την ανάλογη λάσπη που έριχναν οι ΑΝΕΛ κατά των βουλευτών που ίσως είχαν την πρόθεση να ψηφίσουν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Σταύρο Δήμα (τον παλιό εκείνο τον καιρό) και να αποτρέψουν τις εκλογές του ’15.

Φυσικά τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί, αν η κοινή γνώμη είχε διαπαιδαγωγηθεί με μακρόχρονη καμπάνια από έναν υπεύθυνο πολιτικό κόσμο ώστε να αποβάλει τις εθνικιστικές φενάκες και τη νοοτροπία του αιώνια αδικημένου. Και η διένεξη με τη γειτονική χώρα να μην είχε μετατραπεί σε μείζον εθνικό ζήτημα, αλλά σε αντικείμενο νηφάλιου διακανονισμού. Έγινε ακριβώς το αντίθετο. Σε σημείο να φοβόμαστε επιθετικές πράξεις «αλυτρωτισμού» από έναν πληθυσμό 2 εκατομμυρίων! Και βέβαια η αριστερά, παρά τις αντεθνικιστικές της κορώνες, συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στον εθνικιστικό παροξυσμό γιατί η νοοτροπία του «αιώνια αδικημένου» βρίσκεται στο DNA της…

ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΕΤΑΞΥ ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ ΚΑΙ ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ στον 9.84

κατά τη γνώμη μου ο Πάσχος Μανδραβέλλης εκφράζει την πιο νηφάλια, ισορροπημένη και ακριβοδίκαια άποψη για το θέμα.

ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ 2019 -3

Η χρονιά που η Ευρώπη θα ζει σε θέση άμυνας

JOSCHKA FISCHER

Project Syndicate 24 Δεκεμβρίου 2018

Με το μέλλον της σχέσης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου βυθισμένο σε αβεβαιότητα και τις κρίσεις στη Γαλλία, την Ιταλία και αλλού, το 2019 θα είναι ένα ακόμη δύσκολο έτος για την Ευρώπη. Και αν οι λαϊκιστικές δυνάμεις κυριαρχήσουν στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Μάιο, η χρονιά αυτή θα μπορούσε να γίνει αβίωτη.

Bερολίνο – Από ευρωπαϊκή προοπτική, το 2019 υπόσχεται να είναι ένα άλλο δύσκολο έτος, που κυριαρχείται από μεγάλες προκλήσεις που θα μπορούσαν εύκολα να μετατραπούν σε απειλητικές κρίσεις. Εκτός αν συμβεί κάποια θεαματική ανατροπή, στις 29 Μαρτίου το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση στην Ιταλία, που σιγοβράζει, θα επιδεινωθεί και θα απειλήσει τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Και η Γαλλία πιθανότατα θα συνεχίσει να ταλανίζεται από τις λαϊκιστικές διαμαρτυρίες, κατάσταση που θα μειώνει τις δυνατότητές της να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις μεταρρυθμίσεις της ΕΕ.

Επιπλέον, οι εκλογές του Μαϊου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβολιο μπορεί να αναδείξουν μια εθνικιστική πλειοψηφία ή σχεδόν πλειοψηφία, που αυτή πλέον θα καθορίσει τα επόμενα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τους ηγέτες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τον Ύπατο Εκπρόσωπο για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφαλείας. Περιττό να πούμε ότι μια εθνικιστική νίκη θα αποτελούσε καταστροφή για την ΕΕ, γιατί θα εκτροχιάσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και θα διαιρέσει τα κράτη μέλη ακόμα περισσότερο.

Ό,τι και αν συμβεί, το εσωτερικό πολιτικό δράμα της Ευρώπης θα ξετυλίγεται με φόντο τη διεθνή αναταραχή. Την ίδια στιγμή που η Ρωσία εντείνει την επιθετικότητά της προς την ανατολική Ουκρανία, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπμ διεξάγει εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας και θα μπορούσε να τον επεκτείνει και προς την ΕΕ (την οποία έχει χαρακτηρίσει “εχθρό”). Και γενικότερα η παγκόσμια οικονομία εξασθενεί και στους επόμενους μήνες η ανάπτυξη (growth) θα συνεχίσει να επιβραδύνεται.

Ενόψει αυτών των προβλέψιμων προκλήσεων, διακυβεύεται η η ίδια η επιβίωση του ευρωπαϊκού σχεδίου. Όσον αφορά την Brexit, πολλά θα εξαρτηθούν από το εάν η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου πραγματοποιηθεί με τάξη ή κατά τρόπο χαοτικό. Στην τελευταία περίπτωση, θα βγούν όλοι χαμένοι και οι σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ θα δηλητηριαστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κανείς από τις δύο πλευρές της Μάγχης δεν θα επιθυμούσε αυτό το αποτέλεσμα. Η ζωή συνεχίζεται και μετά το διαζύγιο και είναι γενικά προς το συμφέρον και των δύο πλευρών να διατηρήσουν μια υγιή σχέση. Ελπίζουμε να κυριαρχήσει η κοινή λογική.1

Όπως και με την Brexit, η ηγεσία της ΕΕ στις Βρυξέλλες δεν μπορεί να λύσει την κρίση στην Ιταλία, αλλά μπορεί και πρέπει να δώσει ένα χέρι βοήθειας. Η Ιταλία χρειάζεται ανάπτυξη, η οποία θα απαιτήσει πλήρη εκσυγχρονισμό της οικονομίας της. Δυστυχώς, η σημερινή κυβέρνησή της δεν είναι επιδιώκει πολιτικές κατάλληλες για την επίτευξη αυτού του στόχου και, αντιθέτως, προκάλεσε μια σύγκρουση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες που διέπουν τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Η ΕΕ θα πρέπει να δείξει ευελιξία, σεβόμενη παράλληλα τις αρχές που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της νομισματικής ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας μακρές και εξουθενωτικές διαπραγματεύσεις.

Στη Γαλλία, τα «Κίτρινα Γιλέκα» διατύπωσαν κυρίως οικονομικά αιτήματα, αφού πρώτα βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι κατά του προτεινόμενου φόρου στα καύσιμα. Ωστ’οσο το κίνημα περιλαμβάνει επίσης ισχυρά «ταυτοτικά» στοιχεία που έχουν εδραιωθεί πάνω στα συναισθήματα δυσαρέσκειας για την απώλεια τού παραδοσιακού τρόπου ζωής στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Όπως συμβαίνει στις περισσότερες δυτικές χώρες, τα συναισθήματα αυτά εκφράζονται από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους της εργατικής και της μεσαίας τάξης, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το μεταπολεμικό Κοινωνικό Συμβόλαιο δεν ισχύει πλέον. Η σκληρή εργασία δεν εξασφαλίζει πλέον οικονομική ασφάλεια και κοινωνική ανέλιξη.

Οι δυτικές ελίτ δεν θα ανακτήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού έως ότου δώσουν μιαν απάντηση σε αυτή την έλλειψη εμπιστοσύνης, χωρίς την οποία ούτε η δημοκρατία ούτε τα βασικά θεσμικά της όργανα δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν. Επιπλέον η κατάσταση είναι ακόμα πιο πολύπλοκη: η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων μετατοπίζεται γρήγορα από τη Δύση προς την Ανατολή, η κλιματική κρίση επιτείνεται, οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες φέρνουν την επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο ζούμε και εργαζόμαστε και τα κύματα μεταναστών και προσφύγων φουντώνουν τη φωτιά της λαϊκιστικής αντίδρασης.

Αλλά αν οι λαϊκιστικές δυνάμεις έχουν κάποιο σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο το αντικείμενο του πόθου τους – το παραδοσιακό έθνος-κράτος – θα αποκτούσε την ικανότητα ν’ αντιμετωπίσει αυτές τις αυξανόμενες προκλήσεις, αυτό το σχέδιο το έχουν κρατήσει μυστικό. Στην πραγματικότητα, μόνο μια ενωμένη Ευρώπη είναι ικανή να σταθεί αντάξια σε έναν τέτοιο στόχο, ν’ αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, γι’ αυτό και οι προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές είναι τόσο σημαντικές. Αν ο λαϊκισμός κερδίσει, η Ευρώπη χάνει.

Δεν βοηθά το γεγονός ότι οι περισσότερες μείζονες αλλαγές στη διεθνή τάξη πραγμάτων τις τελευταίες δεκαετίες πραγματοποιήθηκαν εις βάρος της Ευρώπης. Η άνοδος της Κίνας και η επανάσταση στην τεχνητή νοημοσύνη φαίνεται να αφήνουν την Ευρώπη στο περιθώριο. Μέχρι στιγμής, η Γηραιά Ήπειρος έχει αποκοιμηθεί πάνω στο τιμόνι. Εάν δεν ξυπνήσει σύντομα, θα έχει χάσει την ευκαιρία να δαμάσει τις δυνάμεις της αλλαγής προς όφελός της.

Μια νέα εποχή έχει αρχίσει, και αυτό θα γίνεται όλο και πιο σαφές κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Οι παραδοσιακές ευρωπαϊκές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις δεν μπορούν πλέον να θεωρούν δεδομένη την ισχύ της διατλαντικής συμμαχίας ή τη σταθερή πρόοδο προς μια «ένωση όλο και πιο σφιχτή». Η Αμερική της Trump έχει πει goodbye και το παλιό κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης έχει διαραγεί, χωρίς να προτείνεται κάποιο νέο. Ούτε η νοσταλγία για ένα μυθικό παρελθόν, ούτε το αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης της Κίνας αντιπροσωπεύουν μια λειτουργική εναλλακτική λύση.

Οι κρίσεις που απειλούν την Ευρώπη θα ξεδιπλώνονται αδυσώπητες μπροστά στα μάτια όλων μας. Στην καλύτερη περίπτωση, το 2019 θα είναι μάλλον ένα έτος αμυντικών ελιγμών, και όχι το ξεκίνημα μιας ευρωπαϊκής ανανέωσης. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, η ανοικοδόμηση της Ευρώπης είναι η μόνη επιλογή. Η αντίφαση αυτή θα προσδιορίσει την επικεόμενη μεταβατική περίοδο, που δεν μας επιτρέπει ούτε να κόψουμε δρόμο, ούτε να θεωρήσουμε κάποια λύση ως πανάκεια.

ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ 2019 -2

Κώστας Σημίτης: «Είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα θα προσφύγει ξανά σε δανεισμό από την ΕΕ»

ΤΟ ΒΗΜΑ 30/12/18

Σε όλη την πολιτική διαδρομή σας συνδέσατε το όνομά σας με το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης και της συμμετοχής της Ελλάδας στον πυρήνα της. Ποιό πιστεύετε ότι είναι σήμερα το μέλλον της Ευρώπης, χωρίς στιβαρή ηγεσία, με όλες αυτές τις αντίρροπες δυνάμεις που δεν της επιτρέπουν να προχωρήσει στα αναγκαία βήματα;

«Η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι συναρτημένη με την παγκοσμιοποίηση. Οσο προχωρεί η παγκοσμιοποίηση υπό την πίεση των οικονομικών και τεχνολογικών εξελίξεων τόσο πιο πιεστική θα είναι η ανάγκη ευρωπαϊκής συνεργασίας. Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που εξασφάλισε κατά την οικονομική κρίση τη χρηματοδότηση των κρατών-μελών είναι ένα παράδειγμα. Η κοινή πορεία που έχει αποφασισθεί, θα συνεχισθεί παρά τις διάφορες αντιρρήσεις – και μάλιστα θα επεκταθεί. Η σημερινή εικόνα αντικρουόμενων απόψεων που προκαλεί το ερώτημά σας δεν δικαιολογεί την αμφισβήτηση της εξελικτικής πορείας της ευρωπαϊκής συνεννόησης. Και στο παρελθόν υπήρξαν σημαντικές διαφορές που ξεπεράστηκαν. Η ίδρυση της ΟΝΕ, π.χ., ήταν αντικείμενο έντονης διαμάχης. Το ότι η άγνωστη σε εμάς κυρία Κραμπ-Καρενμπάουερ θα διαδεχθεί την κυρία Μέρκελ (που έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο στην Ενωση) παραβλέπει ότι και η κυρία Μέρκελ ήταν επίσης, κάποτε, τελείως άγνωστη. Δεν είναι τα πρόσωπα που καθορίζουν τις εξελίξεις αλλά οι κοινωνικο-οικονομικές δυνάμεις κάθε χώρας, οι επιδιώξεις, τα συμφέροντα, τα οράματά τους. Αυτά και στη Γερμανία και στις άλλες χώρες επιδιώκουν οφέλη, δραστηριότητες, κέρδη.

Στο ερώτημά σας, το σημερινό πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει ακόμη διαμορφώσει μια συνολική πολιτική οικονομικής διακυβέρνησης, έναν νέο τρόπο αντιμετώπισης των ανισοτήτων μεταξύ του ανεπτυγμένου κεντρικού πυρήνα και της λιγότερο ανεπτυγμένης περιφέρειάς της. Δεν υπάρχουν διαδικασίες για τη συστηματική προώθηση οικονομικής ανάπτυξης, που θα κατανέμουν (κατά το δυνατόν) ισόρροπα τις ωφέλειές της σε όλα τα μέλη. Στο σύμπλεγμα που συνιστά σήμερα η Ενωση, το πρόβλημα δεν είναι η επανάκτηση από κάθε χώρα της χαμένης αυτονομίας της αλλά η διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής – που να ταιριάζει στις σύγχρονες συνθήκες υπέρβασης των συνόρων και να ανταποκρίνεται ταυτόχρονα στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες των πληθυσμών της Ενωσης. Εχουν γίνει πολλές προτάσεις. Θα αναφέρω μία: την ύπαρξη ενός προϋπολογισμού της ζώνης του ευρώ για την παροχή δημόσιων αγαθών – όπως δημόσια έργα ή χρηματοδοτήσεις ερευνών – ή τη στήριξη των κρατών-μελών όταν προβαίνουν σε μεταρρυθμίσεις. Υπήρχαν πολλές αντιρρήσεις για την αναγκαιότητά του. Στις 14 Δεκεμβρίου 2018 αποφασίστηκε όμως, κατά τη Σύνοδο των πρωθυπουργών των κρατών-μελών, η αποδοχή της αρχής αυτής. Τα χρήματα του προϋπολογισμού θα χρησιμοποιηθούν για να προχωρήσει η σύγκλιση των μελών και να προωθηθεί η ανταγωνιστικότητα».

ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ 2019 – 1

Τριφύλλης Αντώνης:  Ο χαμένος χρόνος σημαδεύει το 2019

 ΤΟ ΒΗΜΑ  27.12.2018 

Η σημερινή κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί με τη λέξη αστάθεια. Καθώς η ανθρωπότητα βιώνει μια πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά χρόνια κρίση από το 2007, και για να  προβλέψουμε τι μας επιφυλάσσει η νέα χρονιά, ας δούμε τον ρόλο του «χαμένου χρόνου» σε όποιες προσπάθειες αντιμετώπισής της, κατά κύριο λόγο από τις δυνάμεις που διαμορφώνουν την παγκόσμια ισορροπία. Δηλαδή τις ΗΠΑ, την Κίνα, την ΕΕ και τη Ρωσία. Οι μεγάλες δυνάμεις που καθορίζουν το παρόν κατόρθωσαν να αναβιώσουν τον Ψυχρό Πόλεμο. Και αυτή τη φορά όχι μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων του παρελθόντος, αλλά όλοι εναντίον όλων. Παλαιοί σύμμαχοι βρίσκονται στα χαρακώματα και περιφερειακά μετατρέπουν τον ψυχρό σε θερμό πόλεμο.

Ποιος είναι όμως ο «χαμένος χρόνος»;

Ας αρχίσουμε από το σπίτι μας. Την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η προσπάθεια που άρχισε το 2016 για ενδυνάμωση της ΕΕ και του ευρώ προκειμένου να θωρακιστεί η Ενωση από τις προκλήσεις του μέλλοντος καρκινοβατεί. Καμία από τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις δεν προχωράει στην ώρα της. Η τελευταία συνάντηση κορυφής έσπρωξε τις λύσεις στο μέλλον. Για παράδειγμα, η Τραπεζική Ενωση. Τη στιγμή που απαιτούνται άμεσα και ριζικά μέτρα για την αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης που δεσπόζει από τη Γερμανία(Deutsche Bank – τρίτη χρονιά ζημιές, συζητήσεις για συγχώνευση) και την Ιταλία (τράπεζες στο κόκκινο), μέχρι την Ελλάδα (ζόμπι) και τη Δανία (ξέπλυμα), οι αποφάσεις για ενδυνάμωσή της δείχνουν ότι οδηγούνται σε ένα ασαφές μέλλον σχετικά με τον ρόλο της ΕΚΤ, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (EMS) και των δύο πυλώνων από τους τρεις: του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) και του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης (SRM). Η πολυπλοκότητα του μηχανισμού δείχνει αμηχανία και ίσως αδυναμία. Σε ό,τι αφορά τον τρίτο πυλώνα, τα Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων (DGS), το βασικότερο στοιχείο για την εμπιστοσύνη των καταθετών, βρίσκεται στο σημείο μηδέν. Πολύ λίγα, πολύ αργά.

Επιλέξαμε να αναφερθούμε στις τράπεζες γιατί μάλλον από εκεί θα ξεκινήσει μια νέα κρίση. Αλλά και άλλα στοιχεία βαραίνουν το οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό κλίμα. Οπως η ανάπτυξη και η ανεργία.

Οταν η Ευρώπη βρέθηκε σε μια περίοδο δεκαετούς ανάπτυξης, οι χώρες της αντί να μειώνουν τον δανεισμό τους τον αύξησαν. Τώρα που η ανάπτυξη υποχωρεί λόγω του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ, της μείωσης των κινεζικών εξαγωγών κ.ά.  είναι πλέον αργά να εφαρμοστούν εργαλεία ενίσχυσης της ανάπτυξης μέσω δανεισμού. Τώρα ακριβώς που θα έπρεπε να ενισχυθεί ο ρόλος της ΕΚΤ με την ποσοτική χαλάρωση (QE) διακόπτεται. Ο χαμένος χρόνος δεν ανακτάται.

Και σε σχέση με τον χαμένο χρόνο της νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής θα μείνουμε στο Brexit. Αν η Ευρώπη προχωρούσε στη δημιουργία των ομόκεντρων κύκλων, ώστε να βρεθεί μια θέση και για τη Μεγάλη Βρετανία, τότε οι θλιβερές συνέπειες της δίχρονης εξάντλησης σε διαπραγματεύσεις ίσως να μην έφταναν στο σημερινό σημείο, όπου όλες οι προβλέψεις είναι αρνητικές τόσο για την Ευρώπη όσο και για τη Μεγάλη Βρετανία.

Αλλά και η κοινωνική συνοχή θρυμματίζεται λόγω του πλουτισμού των λίγων σε βάρος των πολλών και της ανασφάλειας ή της συρρίκνωσης της μεσαίας τάξης. Να θυμηθούμε τη στάση της ΕΕ απέναντι στις οδηγίες Barnier. Εννέα μόνο χώρες συμφώνησαν για επιβολή φόρων στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Αποτέλεσμα αυτής της χαμένης ευκαιρίας ήταν η ρετσινιά ότι οι ελίτ της Ευρώπης είναι υποχείρια της οικονομίας-καζίνο, και έτσι ο λαϊκισμός βρήκε το έδαφος να θεριέψει και οι πολιτικές δυνάμεις της μετριοπάθειας που στήριξαν το ευρωπαϊκό οικονομικό και κοινωνικό θαύμα να συρρικνωθούν σημαντικά. Ο χαμένος χρόνος των μεταρρυθμίσεων για ένα σύστημα δικαιότερο έχει χαθεί και αυτός. Too little, too late.

Αλλά και οι άλλες υπερδυνάμεις δεν πάνε καλύτερα. Στις ΗΠΑ ένας πρόεδρος που υποτίθεται ότι θα στήριζε τους αδυνάμους θεωρεί «επιτυχία» τη φορολογική μεταρρύθμιση. Που στην πραγματικότητα έδωσε τη δυνατότητα στους λίγους να βγάλουν πολλά και στους πολλούς να στερηθούν την ιατρική περίθαλψη. Και τίναξε στο αέρα τον προϋπολογισμό και στα ύψη τις μετοχές. Για να αντισταθμίσει τις απώλειες η διοίκηση Τραμπ προχώρησε σε εμπορικό πόλεμο και ανάγκασε την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια και συνεπώς να δανειστεί μέσω ομολόγων τερατώδη ποσά. Ωστόσο αυτή η προσωρινή ανάπτυξη απειλείται άμεσα. Το χρηματιστήριο πέφτει, η διοίκηση ξιφουλκεί με τη Fed για τα επιτόκια και είναι θέμα χρόνου πότε θα ξεσπάσει το κακό.

Στην Κίνα χάθηκε άσκοπα ο χρόνος για να προσαρμοστεί με τις υποχρεώσεις της για ισότιμες σχέσεις με τις αρχές του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου σε σχέση με τις ξένες επενδύσεις. Και έτσι έδωσε αφορμή για την έναρξη του εμπορικού πολέμου. Και εδώ ο χαμένος χρόνος δεν ανακτάται, μια και, απ’ ό,τι φαίνεται, αποφάσισε να αλλάξει πολιτική. Στο μεταξύ η οικονομία συρρικνώνεται, οι εξαγωγές επίσης και το χρέος φτάνει στα ύψη.

Τέλος, η Ρωσία, παγιδευμένη στο πετρέλαιο και κυρίως στη γεωστρατηγική πολιτική της που την απομονώνει, εξαντλεί τους πόρους της σε πολέμους και εξοπλισμούς και οδηγείται σε οικονομική ασφυξία.

Ιράν, Τουρκία και Αργεντινή συμπληρώνουν μια εικόνα του κόσμου, που με όρους θεωρίας συστημάτων θυμίζει ένα σύστημα στο οποίο οι όποιες διορθωτικές κινήσεις (αναδράσεις-feedback) για να διατηρήσει την ισορροπία του αποτυγχάνουν. Λόγω χρονικής υστέρησης και με συνέπεια να καταλήγουμε σε αποτελέσματα που οξύνουν την αστάθεια και οδηγούν σε μη ελέγξιμες χαοτικές καταστάσεις. Και για να είμαστε δίκαιοι σε σχέση με την ΕΕ, η πενταετία της Επιτροπής Γιούνκερ υπήρξε πλούσια σε προτάσεις για την επίτευξη ευστάθειας. Ωστόσο τα κράτη-μέλη, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, άφησαν τον χρόνο να περνάει.

Και τότε το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναζητήσουμε τον χαμένο χρόνο και να γυρίσουμε το ρολόι πίσω.

Ωστόσο σήμερα είναι ημέρες ευχών. Και εμείς ευχόμαστε, εκτός από υγεία, να πέσουμε έξω στις προβλέψεις μας. Και η χρονιά που έρχεται να είναι η απαρχή μιας νέας ειρηνικής και ευημερούσας ανθρωπότητας.

Ο κ. Αντώνης Τριφύλλης είναι πρώην στέλεχος της ΕΕ, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ 2019 – ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟΥ 2018

Το 2018 ήταν μια χρονιά με πολλά δυσάρεστα γεγονότα. Έχουν επισημανθεί σε πολλούς απολογισμούς. Ωστόσο εγώ θέλω να υπενθυμίσω τα καλά νέα που είχαμε το 1018. Για να αντλήσουμε και λίγη αισιοδοξία για την επόμενη χρονιά. Πολλά θετικά βήματα έγιναν σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Έχουμε και λέμε λοιπόν:

Το πιο χαρμόσυνο γεγονός του 2018 ήταν σίγουρα η διάσωση των 12 παιδιών και του προπονητή τους που είχαν εγκλωβιστεί επί 18 μέρες σε υπόγεια σπηλιά στην Ινδονησία, τον Ιούλιο. Η διεθνής επιστράτευση και η αυτοθυσία και επινοητικότητα των διασωστών, αλλά και το κουράγιο των ίδιων των εφήβων και η στήριξη του προπονητή τους, αναπτερώνουν τις ελπίδες για το ανθρώπινο γένος.

Από κοντά και η διάσωση των 955 εργατών που είχαν εγκλωβιστεί σε χρυσωρυχείο της Ν.Αφρικής, καθώς και η διάσωση δεκάδων ανθρώπων από την πυρκαγιά στο Μάτι από τις ηρωικές πρωτοβουλίες μεμονωμένων ιδιωτών και ψαράδων.

         ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

• Ιανουάριος Η Καλιφόρνια νομιμοποιεί την κάνναβι για ψυχαγωγική χρήση.  Στην Αυστραλία τελείται ο πρώτος gay γάμος. Στην Κίνα απολύεται από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου ο πρώτος καθηγητής για ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά.
• Φεβρουάριος: 300 παιδιά-στρατιώτες απελευθερώνονται στο Νότιο Σουδάν (ΟΗΕ)
• Μάρτιος: Στη Νιγηρία απελευθερώνονται 101 μαθήτριες από τις 110 που είχαν απαχθεί από την Boko Haram. «March for our Lives»  μεγάλη διαδήλωση κυρίως μαθητών στην Ουάσιγκτον D.C. και σε πολλές πόλεις του πλανήτη κατά της βίας και της οπλοκατοχής, με αφορμή άλλο ένα αιματηρό περιστατικό σε σχολείο στις ΗΠΑ. Στην Πολωνία μεγάλες διαδηλώσεις αναγκάζουν την κυβέρνηση να εγκαταλείψει το σχέδιο αυστηροποίησης της άμβλωσης. Στην Ουγγαρία διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά των αποφάσεων τού Ορμπάν γίνονταο συχνά όλη τη διάρκεια του 2018.
• Μάρτιος- Απρίλιος- Μάϊος: Ο Mark Zickerberg απολογείται στο Κονγκρέσσο και στο Ευρωκοινοβούλιο για την παραβίαση προσωπικών δεδομένων χρηστών του Facebook από την συνεργαζόμενη εταιρία Cambridge Analytica
• Μάϊος: Ο κινηματογραφικός παραγωγός Weinstein, υπαίτιος για το ξεκίνημα του κινήματος #Me Too, παραδίνεται στην αστυνομία και αντιμετωπίζει κατηγορίες βιασμού και εγκληματικής σεξουαλικής συμπεριφοράς. Δημοψήφισμα στην Ιρλανδία για το δικαίωμα της άμβλωσης: επιτέλους 66,4% ΝΑΙ! Στην Δανία απαγόρευση του νικάμπ , της μπούρκας και κάθε ενδυμασίας που σκεπάζει το πρόσωπο.
• Ιούνιος: Μετά την άρνηση άλλων χωρών, η Ισπανία δέχεται τον ελλιμενισμό του πλοίου Aquarious που έχει διασώσει και μεταφέρει 629 πρόσφυγες. Στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες αποκτούν το δικαίωμα να οδηγούν αυτοκίνητο. Στο Σουδάν δικαστήριο ανατρέπει την απόφαση θανατικής καταδίκης εφήβου που σκότωσε τον άντρα της αφού την βίασε.
• Ιούλιος: Μεγάλες διαδηλώσεις κατά του Τραμπ για την αντι-μεταναστευτική του πολιτική. Στο Χονγκ Κονγκ αναγνωρίζονται ίσα δικαιώματα βίζας για ζευγάρια του ίδιου φύλου. Το Facebook καταργεί ρωσσικό δίκτυο ιστοσελίδων που προσπάθησαν να παρέμβουν στην αμερικανική πολιτική.
• Σεπτέμβριος: Στην Ινδία αποποινικοποιείται το σεξ μεταξύ ομοφύλων. Το Ευρωκοινοβούλιο ψηφίζει πειθαρχικά μέτρα κατά της Ουγγρικής κυβέρνησης για αντιδημοκρατική δραστηριότητα. Η Νότια Αφρική νομιμοποιεί την ιδιωτική χρήση κάνναβης.
• Οκτώβριος: Στην Ινδία εγκαινιάζεται δημόσιο πρόγραμμα υγείας για 500 εκατομμύρια ανθρώπους. Ο Καναδάς νομιμοποιεί την κάνναβι για ψυχαγωγική. Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στον Κογκολέζο γυναικολόγο Denis Mukwege, που συχνά με κίνδυνο της ζωής του αποκαθιστά την υγεία γυναικών από βιασμούς και κλειτοριδεκτομές- εξ ίσου με την Nadia Murad, της θρησκευτικής κοινότητας των Yiazidi και επιζήσασα πρώην σκλάβα του ISIS και ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων «για τις προσπάθειές της να τεθεί τέρμα στην σεξουαλική βία ως πολεμικό όπλο». Το Ανώτατο Δικαστήριο του Πακιστάν αθωώνει την χριστιανή πακιστανή που είχε καταδικαστεί σε θάνατο για βλασφημία κατά του Μωάμμεθ.
• Νοέμβριος: Οι 2 πρώτες Αμερικανές Ινδιάνες εκλέγονται στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων.

ΑΝΑΚΩΧΗ-ΕΙΡΗΝΗ-ΘΕΤΙΚΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μάρτιος: Οι ηγέτες Βορείου και Νοτίου Κορέας ξεκινούν συνομιλίες για πρώτη φορά. Μάϊος: Η Βασκική ΕΤΑ αναγγέλλει την αυτοδιάλυσή της. Ιούνιος: Ιστορική συμφωνία για τερματισμό της διένεξης για το όνομα μεταξύ Ελλάδας και FYROM, η οποία στο εξής θα λέγεται «Βόρειος Μακεδονία». Συμφωνίες για τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στο Νότιο Σουδάν. Αύγουστος: Σκοτώνεται ο ηγέτης του Ισλαμικού κράτους στο Αφγανιστάν μαζί με 10 υπασπιστές του. Νοέμβριος: Η Airbnb αποκλείει από τις λίστες της τους ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη. Οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ αναδεικνύουν τους Δημοκράτες πρώτη δύναμη στην Βουλή των Αντιπροσώπων. Δεκέμβριος: Η Αnnegret Kramp-Karrenbauer εκλέγεται διάδοχος της Μέρκελ στην ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος  Γερμανίας.

OIKONOMIA 

Μάρτιος: Το Ευρωκοινοβούλιο ψηφίζει την common consolidated corporate tax base, δηλαδή κοινό για όλη την Ε.Ε. σύστημα κανόνων, ώστε οι πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. να υπολογίζουν τους φόρους που πρέπει να πληρώσουν σύμφωνα με αυτή την κοινή βάση και να μην επωφελούνται από τις διαφορές στην φορολογία μεταξύ των κρατών-μελών. Ιούνιος: Οι χώρες της Ευρωζώνης συμφωνούν στην ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας.Ιούλιος: Πρόστιμο στην Google $ 5.1 δις για κατάχρηση ηγεμονικής θέσης στην αγορά κινητών τηλεφώνων. Οκτώβριος: Το Νόμπελ οικονομίας στον William Nordhaus για τις οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στον Paul Romer για την θεωρία ενδογενούς μεγέθυνσης. 

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ

Το πιο αξιοπρόσεχτο καλλιτεχνικό γεγονός του 18 ήταν η ρυθμισμένη και εκούσια καταστροφή του έργου του Banksy «κορίτσι με μπαλλόνι» αμέσως μετά την δημοπράτησή του για το εξωφρενικό ποσό του 1 εκατομμυρίου λιρών. Ο καλλιτέχνης των τοίχων κάγχασε για τον εξωπραγματικό χαρακτήρα της αγοράς έργων τέχνης. (Οκτώβριος)

Δυό από τις καλλίτερες ταινίες της χρονιάς: ‘Τhe Shape of Water» του Guillermo del Toro (Όσκαρ) και «Shoplifters» toy Hirokazu Kore-eda (Χρυσός Φοίνικας, Κάννες) Επίσης εξαιρετικό το «3 Billboards outside Ebbing, Missouri» με επάξιο Όσκαρ στην Frances Mc Dormand. Αλλά το κινηματογραφικό γεγονός της χρονιάς είναι η εδραίωση του NETFLIX.

Το διεθνές αρχιτεκτονικό βραβείο RIBA (Royal Institute of British Architects) 2018 απομενήθηκε στο Σχολείο Canuana της  Βραζιλίας, των γραφείων Aleph Zero and Rosenbaum για τον «ταπεινό ηρωϊσμό» του. Βαθειά μέσα στη ζούγκλα το «Χωριό των Παιδιών» (διδακτήρια και κοιτώνας) εκπαιδεύει 5540 φτωχά παιδιά ιθαγενών ΄που μέχρι τώρα έπρεπε να διασχίσουν επικίνδυνη ζούγκλα. Χτισμένο με ξύλο και χειροποίητες πλίνθους,  συνδυάζει τοπική κουλτούρα με υπερσύγχρονη τεχνολογία. (Νοέμβριος)

ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Ιανουάριος: Το πρώτο βιονικό χέρι με αίσθηση αφής (Ρώμη). Απρίλιος: Η κυβέρνηση της Ινδίας αναγγέλει την πλήρη ηλεκτροδότηση της χώρας μέχρι το τελευταίο χωριό. Ιούλιος: Η κινεζική εταιρία Baidu αναγγέλλει μαζική παραγωγή αυτοκινήτων χωρίς οδηγό. Οκτώβρης: Νόμπελ Ιατρικής στους James Allison and Tasuku Honjo για καινοτομίες στην θεραπεία καρκίνου. Νόμπελ Φυσικής στους Arthur Ashkin (οπτικές λαβίδες), Gérard Mourou and Donna Strickland (ακτίνες laser). Νόμπελ Χημείας στους Frances H. Arnold, George P. Smith και Sir Gregory P. Winter (έρευνα σχετικά με τα ένζυμα)

ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Φεβρουάριος: Η εταιρία του Elon Musk εκτοξεύει τον πιο ισχυρό πύραυλο του κόσμου, το Falcon Heavy.

Ιούνιος/Σεπτέμβριος: Η Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία προσγειώνει 2 ρομποτικούς εξερευνητές στον αστεροειδή Ryugu.

Ιούνιος: Το διαστημόπλοιο Κασσίνι ανακαλύπτει  στον δορυφόρο του Πλούτωνα Εγκέλαδο σύνθετα μόρια με βάση τον άνθρακα, που μέχρι τώρα έχουν βρεθεί μόνο στη Γη και σε μετεωρίτες. Ιούλιος: Ανακάλυψη 12 νέων δορυφόρων του Δία. Ανακάλυψη ρευστής λίμνης στον Άρη, κάτω από τον Νότιο Πόλο της από το όχημα της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας Mars Express. Το «πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο» στη Χιλή επισημαίνει την ύπαρξη Μαύρης Τρύπας, που αποδεικνύει την πρόβλεψη του Αϊνστάϊν για «βαρυτική ερυθρή μετατόπιση», κατά δημοσίευση του «Journal Astronomy & Astrophysics». Αύγουστος: Η NASA εκτοξεύει το Parker Space Probe σε πρώτη αποστολή στην εξωτερική ατμόσφαιρα τού Ήλιου. Οκτώβριος: Αστρονόμοι του Πανεπιστημίου Κολούμπια ανακαλύπτουν έναν δορυφόρο εκτός του ηλιακού συστήματος σε απόσταση 8000 έτη φωτός. Νοέμβριος: Το Voyager 2 αφήνει το ηλιακό σύστημα, είναι το πρώτο ανθρώπινο κατασκεύασμα που εισέρχεται στο διαστρικό διάστημα. Αναγγέλλεται η ανακάλυψη ενός πλανήτη «Υπερ-Γη» σε τροχιά γύρω από το άστρο Barnard, σε απόσταση 6 ετών φωτός. Μετά από ταξίδι 7 νηνών, το όχημα InSight της NASA προσεδαφίζεται στον Άρη για έρευνες στο εσωτερικό του εδάφους του. Δεκέμβριος: Ταυτοποιείται το πιο απομακρυσμένο από τον Ήλιο αντικείμενο στο οποίο δόθηκαν τα στοιχεία 2018 VG18 (Farout)

Kαι τις πρώτες ώρες του 2019 το διαστημόπλοιο New Horizons αφού πέρασε κοντά από την «Εσχατη Θούλη» ένα μικρό ουράνιο σώμα πέρα από τον Πλούτωνα,σε απόσταση 6.6 δισεκατομμύρια km από τη Γη, τώρα κατευθύνεται έξω από το ηλιακό σύστημα