…μετά από πρόσκληση του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Ν.Χρυσόγελου σε εκδήλωση με θέμα: «Διέξοδος από την κρίση στην ευρωζώνη και την Ελλάδα«) – Μουσείο Μπενάκη 27/3/12
(αποσπάσματα/ απομαγνητοφώνηση – μετάφραση Μ.Γ.)
…Οι περισσότεροι πολίτες στην Ευρώπη, όταν βρεθούν μπροστά σε δυσκολίες, έχουν τη συνήθεια να κατηγορούν τους άλλους. Δεν θα έλεγα ότι αυτό είναι ιδιαίτερο πολιτιστικό γνώρισμα της συμπεριφοράς των Ελλήνων, είναι όμως γεγονός ότι για όλα τους τα δεινά είναι έτοιμοι να δείξουν με το δάχτυλο και να ρίξουν το φταίξιμο στην Ευρώπη, στους Γερμανούς, στη Μέρκελ, στο Σαρκοζύ κλπ. Όλοι ξέρουν ότι αυτό δεν είναι αλήθεια: Οι δυσκολίες οφείλονται στην χρηματοπιστωτική, στην κοινωνική και στην οικολογική κρίση και εμείς οι Πράσινοι λέμε ότι η λύση θα βρεθεί αν αντιμετωπίσουμε και τις τρεις κρίσεις μαζί. Δεν υπάρχει τρόπος να λύσουμε την οικονομική κρίση αν δεν προσεγγίσουμε την οικολογική. Ο τρόπος για να λυθεί η χρηματοπιστωτική και η οικονομική κρίση είναι ο οικολογικός μετασχηματισμός…
Είναι αλήθεια ότι επανειλλημένα δηλώσαμε την συμπαράστασή μας προς τον ελληνικό λαό και ασκήσαμε αυστηρή κριτική στην δυναμική της πολιτικής λιτότητας που επιβλήθηκε από τις αρχές της Ε.Ε. Ωστόσο θέλω να πω στην ελληνική κοινή γνώμη ότι χωρίς βαθειές μεταρρυθμίσεις δεν υπάρχει έξοδος από την κρίση – και οι βαθειές μεταρρυθμίσεις είναι πάντοτε σκληρές, για να βγει κανείς από μια κρίση ήπιος τρόπος δεν υπάρχει. Πιστεύω ακόμα ότι έχει επενδυθεί πολύ συναίσθημα και από τις δύο πλευρές (ελληνική και γερμανική σ.τ.μ.) πράγμα καθόλου χρήσιμο. Το συναίσθημα που εκφράζεται από μερικές γερμανικές εφημερίδες, ακόμα και με ευθύνη κάποιων μελών της κυβέρνησης που λένε “Οι Έλληνες είναι τεμπέληδες, δεν θέλουν αυτό, δε θέλουν εκείνο, φταίνε για κείνο ή για το άλλο” , αυτά όχι μόνο δεν ωφελούν, αλλά είναι και λάθος. Από την άλλη μεριά το να υπάρχουν εικόνες που παρουσιάζουν τη Μέρκελ σαν Χίτλερ, σαν SS… ξέρετε μπορείτε να κάνετε ένα σωρό κριτικές στη παρούσα γερμανική πολιτική, αλλά αν θυμηθείτε τι ήταν η ναζιστική Γερμανία, η σημερινή Γερμανία είναι ένας Παράδεισος δημοκρατίας, ακόμη και αν δεν σας αρέσει η πολιτική της. Διότι αν θέλετε να κάνετε ιστορικές συγκρίσεις πρέπει να είστε βέβαιοι ποιά πράγματα συγκρίνετε, ποια είναι η ουσία, και νομίζω ότι όλες οι τέτοιου τύπου επιθέσεις στην γερμανική κυβέρνηση είναι σκέτη ανοησία και δεν βοηθούν κανέναν. Κατανοώ απόλυτα ότι σε μια πολύ σκληρή ιστορική στιγμή, η Ιστορία επιστρέφει, αν η Γερμανία σήμερα δείχνει αλαζονεία απέναντι στην Ελλάδα, τότε η Ιστορία επιστρέφει και θυμίζει τί έκανε η γερμανική κατοχή στην Ελλάδα πριν από 60-70 χρόνια. Πρέπει ωστόσο να υπενθυμίσω ότι το σημερινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα πραγματοποιήθηκε ως υπέρβαση της Ιστορίας και αν αναπαράγεις πολιτιστικά στερεότυπα, τότε δεν υπερβαίνεις την Ιστορία. Δεν είμαι αντίθετος να αντλείς ιστορικά επιχειρήματα ή να έχεις συναισθήματα λόγω της Ιστορίας, αλλά η σύγκριση πρέπει να έχει σχέση με την πραγματικότητα.
Λοιπόν εμείς οι Πράσινοι θέλουμε να βοηθήσουμε τους Έλληνες Πράσινους να εξηγήσουν ότι ένα απλό ΟΧΙ στην Ευρώπη δεν βοηθά σε τίποτα. Ας δούμε την πρώτη εναλλακτική περίπτωση: Φεύγετε από την Ευρώπη. Και τότε; Νομίζετε ότι η κρίση θα τελειώσει; Νομίζετες ότι θα βρεθούν λεφτά; Θα γίνει κάτι; Οχι . Αν θέλει φυσικά η πλειοψηφία του ελληνικού λαού να γυρίσετε στη δραχμή, νόμίζω είναι δημοκρατικό του δικαίωμα να πάρει λάθος δρόμο. Αλλά αν νομίζετε ότι έτσι θα φύγει το χρέος… μα το χρέος είναι σε ευρώ και η δραχμή θα έχει τη μισή αξία, άρα το χρέος θα γίνει διπλάσιο ή και τριπλάσιο. Μερικοί μπορεί να πουν “ας ξεχάσουμε το χρέος”, αλλά τότε δεν θα μπορείτε να έχετε οικονομικές σχέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη, δεν θα μπορείτε να λειτουργήσετε. Νομίζω ότι στην πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού κυριαρχεί το σωστό συναίσθημα: κάνουν κριτική στα μέτρα αλλά θέλουν να μείνουν στην ευρωζώνη και αυτό είναι σωστό.
Ας μιλήσουμε όμως πιο πολιτικά. Η Βούλα (Βούλα Τσέτση, γραμματέας της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο σ.τ.μ.) στην ομιλία της αναφέρθηκε με γνήσιο ελληνικό τρόπο στην “Κάθαρση”. Δεν θα επιχειρηματολογήσω αν χρειάζεστε μια κάθαρση, δεν ξέρω καλά- καλά και τι είναι ακριβώς, ωστόσο χρειάζεται να ξανασυζητήσουμε πως φτάσαμε ως εδώ. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ασφαλώς πρόβλημα του πολιτικού συστήματος. Τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά και πιο πριν, με την άνοδο στην εξουσία του ένδοξου παλαιού Α.Παπανδρέου, ο οποίος δημιούργησε κάτι πολύ ενδιαφέρον: από τη μια μεριά επέτρεψε την εμφάνιση της μεσαίας τάξης στο προσκήνιο και ταυτόχρονα την εμφάνιση ενός πελατειακού συστήματος, όπου το κυβερνόν κόμμα είναι και ιδιοκτήτης του κράτους. Σε μια δημοκρατική κοινωνία το κόμμα που κυβερνά δεν είναι ιδιοκτήτης του κράτους, ούτε θέλει να είναι: Υπάρχουν δημοκρατικοί κανόνες που ρυθμίζιυν την ποιτική εξουσία. Αλλά με το ΠΑΣΟΚ η τη Ν.Δ. στην εξουσία η κοινωνία γίνεται των ιδιοκτητών. Για να έχεις μερίδιο από τα αγαθά παίζεις το παιχνίδι τού ιδιοκτήτη. Όχι βέβαια όλοι, ποτέ δεν είναι όλοι, αλλά η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας είναι μέρος του συστήματος σε διαφορετικά επίπεδα, είναι μέσα στο σύστημα. Και είναι ακόμα ενδιαφέρον ότι και τα ΜΜΕ είναι και αυτά μέρος του συστήματος, είναι μέσα στο σύστημα. Γι αυτό και όταν τα ΜΜΕ αμφισβητούν κάποια πολιτικά πρόσωπα, απλώς υπερασπίζονται την μερίδα εξουσίας που έχουν μέσα στο σύστημα. Επρόκειτο λοιπόν για ένα πολύ κλειστό σύστημα και αν βρισκόσουν έξω από το σύστημα η αξία σου πήγαινε στα αζήτητα.
Νομίζω λοιπόν ότι η ιδέα της δημοκρατίας και της κοινωνίας μέσα στην οποία θα έπρεπε να οργανωθεί το κοινό καλό και η κοινή ευθύνη για όλους ως βάση για την κοινωνική και οικολογική δημοκρατία, ε, νομίζω αυτή η ιδέα δεν υπήρξε το κυρίαρχο αίσθημα μέσ στην πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Η ελληνική κοινωνία από μια άποψη μου αρέσει, γιατί εγώ ξέρετε προέρχομαι από το ελευθεριακό κίνημα, δεν είμουν ποτέ κομμουνιστής, είμουν πάντα εναντίον του κομμουνισμού (όσο είμουν και κατά του καπιταλισμού, στον καπιταλισμό έχετε την δυνατότητα για δημοκρατία, στον κομμουνισμό δεν έχετε ποτέ την δυνατότητα για δημοκρατία): η ελευθεριακή προσέγγιση της κοινωνίας είναι μια ατομικιστική προσέγγιση, είναι μια προσέγγιση που λέει “θέλω το καλό για μένα, για τα παιδιά μου, για τη μάνα μου, για την οικογένειά μου”, αλλά είναι πολύ λιγώτερο μια προσέγγιση για τη συλλογική ευθύνη και για το κοινό καλό. Σε μια κρίση κάτι τέτοιο μπορεί ν’ αποτελέσει μεγάλο πρόβλημα.
Και τώρα έχουμε μεγάλο πρόβλημα: Από την άλλη μεριά έχουμε την Ε.Ε., τη δημιουργία του ευρώ, τη δομή της Ε.Ε. Ασφαλώς και ήταν γνωστό ότι υπάρχει διαφθορά. Ασφαλώς στην Ευρώπη ήξεραν ότι υπάρχει διαφθορά, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες. Αν όμως ένα σύστημα είναι διεφθαρμένο, ποιος είναι ο διαφθορέας; ποιος δρά προς αυτή την κατεύθυνση: Αν μια μεγάλη ευρωπαίκή εταιρεία θέλει να κλείσει ένα εξοπλιστικό συμβόλαιο με το ελληνικό κράτος, τι κάνει; μα φυσικά πληρώνει κάποιον στο ελληνικό κράτος. Οι Γερμανοί ή οι Γάλλοι εξασφαλίζουν τα συμβόλαια και αν π.χ. θέλεις να πουλήσεις μεγάλα αυτοκίνητα στην ελληνική κυβέρνηση τότε πληρώνεις τα κατάλληλα πρόσωπα, ώστε αυτά τα αυτοκίνητα να είναι όλα Μερσεντές κλπ. Στη Γερμανία υπάρχουν στελέχη της Ζήμενς που είναι στη φυλακή για διαφθορά, κανείς όμως δεν είναι στη φυλακή στην Ελλάδα για τον ίδιο λόγο. Ναι ξέρω έχετε στη φυλακή ανθρώπους για φοροδιαφυγή, αλλά όχι για διαφθορά. Αυτό που θέλω να πω είναι, ότι έχω επίγνωση ότι στην Γαλλία ή στη Γερμανία υπάρχουν άνθρωποι που επωφελούνται από το σύστημα διαφθοράς που βρήκαν στην Ελλάδα, επομένως έχουν και αυτοί ευθύνη.
Τώρα για το πρόβλημα της φοροδιαφυγής. Όλοι στην Ελλάδα ήξεραν ότι το σύστημα δεν λειτουργούσε. Η φοροδιαφυγή είναι εθνικό σπόρ. Εθνικό σπόρ είναι σε όλες τις χώρες, οι πάντες θέλουν να πληρώσουν όσο το δυνατόν λιγώτερους φόρους. Εγώ και η γυναίκα μου, όταν κάνουμε τη φορολογική μας δήλωση είμαστε εντελώς τρελλοί, νιώθουμε πολύ περήφανοι που συμβάλλουμε με τους φόρους μας στο ένα εκατοστό κάποιου σχολείου, ή κάποιου νοσοκομείου. Αλλά η πλειονότητα των ανθρώπων νιώθουν ότι πληρώνουν υπερβολικούς φόρους. Και αυτό το “υπερβολικό” σημαίνει έλλειψη ταύτισης με το κοινό καλό. ΟΚ, λένε ότι αν ήταν στην εξουσία οι σωστοί άνθρωποι τότε θα συμφωνούσαν να πληρώνουν παραπάνω, έλα όμως που δεν είναι ποτέ οι σωστοί άνθρωποι στην εξουσία, πάντα μπορείς να λες ότι είναι οι λάθος άνθρωποι και έτσι πάντα μπορείς να υποστηρίζεις ότι δεν είσαι υποχρεωμένος να πληρώνεις τόσους φόρους. Και έτσι αυτή η νοοτροπία έγινε σύστημα και έφτασε ως τα βάθη της κοινωνίας, ενώ το να έχεις πολλά λεφτά έγινε έγκλημα. Αυτή η φοροδιαφυγή σημαίνει απώλεια για το κράτος, για την οργάνωση των κοινωνικών υποδομών. Αυτό αποτελεί και ευρωπαϊκό πρόβλημα, γιατί αν βάλεις τα λεφτά σου στην Ελβετία, ή στο Λουξεμβούργο, ή στην Αυστρία, τότε η Ευρώπη πρέπει να έχει το δικαίωμα να πολεμήσει την φοροδιαφυγή. Αν κάποιος βάλει λεφτά σε ξένη τράπεζα πρέπει να ερωτηθεί αν στη χώρα του δήλωσε αυτά τα χρήματα και να μπορούμε να συγκρίνουμε πόσο φόρο πλήρωσε στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα- γιατί βέβαια έχουμε φοροδιαφυγή και αλλού – οπότε, αν για 1 000 000 ευρώ που βγάζεις στο εξωτερικό έχεις πληρώσει ας πούμε μόνο 10 000 ευρώ φόρο το χρόνο, τότε κάτι δεν πάει καλά. Και αυτό μπορεί να ελεγχθεί μόνο αν καταργηθεί το τραπεζικό απόρρητο για κάποιο διάστημα και αν για κάθε ευρωπαίο πολίτη που κάνει κατάθεση, η τράπεζα θα είναι υποχρεωμένη να το δηλώνει στη χώρα προέλευσης αυτού του προσώπου. Και μη μου πείτε ότι αυτό δε γίνεται, το έκανε η Αμερική, το έκανε ο Ομπάμα με τις ελβετικές τράπεζες. Υπήρχε φήμη για μια περίπτωση μεγάλης φοροδιαφυγής και είπε στις τράπεζες δώστε μας τα ονόματα, ειδ΄αλλιώς δε θα έχετε δικαίωμα να λειτουργείτε στις ΗΠΑ! Και το κατάφερε! Είναι λοιπόν δυνατό και για μία χώρα του ευρώ αν είναι πραγματικά έτοιμη να καταπολεμήσει την φοροδιαφυγή.
Για να συντομεύω. Αυτή τη στιγμή ζούμε μια κρίσιμη κατάσταση. Έχετε όμως τη δυνατότητα να βρείτε διέξοδο από την κρίση. Μια πιο δίκαιη, πιο κοινωνική και πιο οικολογική διέξοδο. Γι αυτό και δεν συμφωνώ με τους αριστεριούς και αριστερίστικους σχηματισμούς που προτείνουν εθνικοποιήσεις και μια στρατηγική του τύπου “να χτυπήσουμε τον καπιταλισμό και μετά η ζωή θα είναι μέλι-γάλα». Πρέπει να κάνουμε ευφυείς προτάσεις. Πρέπει να πούμε : η διέξοδος από την κρίση είναι η κινητοποίηση της ευφυΐας της κοινωνίας. Η ευφυΐα της κοινωνίας είναι η ευφυΐα των προτάσεων που μπορείτε να κάνετε: εάν π.χ. προτείνετε μικρές επιχειρήσεις με βιώσιμα και χρήσιμα προϊόντα που μπορείτε να ρίξετε στην αγορά. Είναι η ευφυϊα προτάσεων που δίνουν όφελος και την κοινωνία και την αγορά. Π.χ σε σχέση με την έλλειψη νερού, αν προτείνετε ένα σχέδιο αφαλάτωσης και δημιουργήσετε μία επιχείρηση αφαλάτωσης που θα παράξει πλούτο και θέσεις εργασίας, αυτό είναι καλό. Και αν το εισάγετε στην αγορά, αυτό είναι καλό….Η προστιθέμενη αξία της Πράσινης Σκέψης είναι η προστιθέμενη αξία μιας έξυπνης, κοινωνικής και οικολογικής πρότασης που μπορεί να έχει κάνει σπουδαία δουλειά στην αναδιοργάνωση της δημοκρατίας και της πολιτείας μέσα σε μια κοινωνία.(…)
(για την υπόλοιπη ομιλία στο ecogreens WebTV)
Μελίττα Γκουρτσογιάννη 