Η Κατάσταση της Ένωσης. Η πρώτη ομιλία της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάϋεν – απολογισμός στο Ευρωκοιοβούλιο

19/09/2020

https://www.euronews.com/2020/09/16/watch-live-eu-commission-president-ursula-von-der-leyen-delivers-state-of-the-union-speech

(«Το εκφωνηθέν κείμενο είναι το μόνο αυθεντικό»)

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/SPEECH_20_1655

ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΖΟΥΜΕ: ΜΙΑ ΕΝΩΣΗ ΔΥΝΑΜΗΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΥΘΡΑΥΣΤΟ ΚΟΣΜΟ 

Κύριε πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Ένας από τους πλέον θαρραλέους στοχαστές της εποχής μας, ο Αντρέι Ζαχάροφ, που χαίρει της αμέριστης εκτίμησής σας, πάντοτε τόνιζε την ακράδαντη πίστη του στην κρυφή δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος.

Τους τελευταίους έξι μήνες είδαμε πώς οι Ευρωπαίες και οι Ευρωπαίοι αποκάλυψαν όντως την απίστευτη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος.

Την κατέδειξαν οι εργαζόμενοι σε ιδρύματα περίθαλψης που φροντίζουν ακάματα ηλικιωμένους και ασθενείς. Οι γιατροί και οι νοσηλευτές που φρόντισαν όσους άφησαν την τελευταία τους πνοή λες και ήταν δικοί τους άνθρωποι.

Οι εργαζόμενοι πρώτης γραμμής που μόχθησαν μερόνυχτα ολόκληρα, εβδομάδες ατελείωτες, που μπήκαν οι ίδιοι σε κίνδυνο για να μην κινδυνεύσουμε εμείς.

Μας εμπνέουν η ενσυναίσθηση, η γενναιότητα και το αίσθημα του καθήκοντος που τους διακρίνει. Απαραίτητος λοιπόν όρος για να ξεκινήσω τη σημερινή μου ομιλία είναι ο φόρος τιμής που τους αρμόζει.

Τα παραδείγματά τους απηχούν επίσης την κατάσταση του κόσμου μας και την κατάσταση της Ένωσής μας.

Δείχνουν τη δύναμη της ανθρωπιάς και το βάρος του πένθους που θα συνεχίσουμε όλοι μαζί να σηκώνουμε στις κοινωνίες μας.

Αποτυπώνουν παράλληλα πόσο εύθραυστος είναι ο κόσμος που μας περιβάλλει.

Ένας ιός, χίλιες φορές μικρότερος από έναν κόκκο άμμου, μας έδειξε πόσο ευάλωτη τελικά είναι η ανθρώπινη ζωή.

Αποκάλυψε τις ευπάθειες των συστημάτων υγείας μας και τα όρια ενός συστήματος που βάζει πρώτα τον πλούτο και μετά την ευημερία.

Κατέστησε ανάγλυφη την ευαισθησία του πλανήτη μας. Κάθε μέρα βλέπουμε παγετώνες που λιώνουν, δάση που καίγονται και τώρα μια παγκόσμια πανδημία.

Άλλαξε τον ίδιο τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε και επικοινωνούμε: δίνουμε χειραψία με τον αγκώνα και κρύβουμε το πρόσωπό μας πίσω από μια μάσκα.

Ο ιός μας έδειξε πόσο εύθραυστο είναι όντως το σύνολο των αξιών μας που έχουμε οικοδομήσει, πόσο γρήγορα μπορούν να τεθούν υπό αμφισβήτηση, στον υπόλοιπο κόσμο αλλά και εδώ στην Ένωσή μας.

Οι πολίτες μας όμως θέλουν να βγουν από τον κόσμο που δημιούργησε ο κορονοϊός, από την έλλειψη σταθερότητας, την αβεβαιότητα. Είναι έτοιμοι για αλλαγή. Είναι έτοιμοι να προχωρήσουν.

Τώρα λοιπόν είναι η ώρα της Ευρώπης.

Η ώρα η Ευρώπη να δείξει τον δρόμο, για να μεταβούμε από την αβεβαιότητα σε μια νέα σιγουριά.Γι’ αυτό ήρθα να σας μιλήσω σήμερα εδώ. 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Τα λέω αυτά γιατί τους τελευταίους μήνες ανακαλύψαμε και πάλι την αξία των κοινών μας αξιών.

Ως άτομα, όλοι μας θυσιάσαμε ένα κομμάτι της προσωπικής μας ελευθερίας για την ασφάλεια των άλλων.

Ως Ένωση, όλοι μοιραστήκαμε ένα κομμάτι της κυριαρχίας μας για το κοινό καλό.

Μεταμορφώσαμε τον φόβο και τις διαιρέσεις μεταξύ των κρατών μελών σε εμπιστοσύνη στην Ένωσή μας.

Δείξαμε τι μπορούμε να κατορθώσουμε όταν εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο και όταν εμπιστευόμαστε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς μας.

Επιλέγουμε λοιπόν με τις αποφάσεις μας όχι απλώς την οδό της αποκατάστασης και της ανάκαμψης για το εδώ και για το τώρα, αλλά για να διαμορφώσουμε έναν καλύτερο τρόπο διαβίωσης στον κόσμο του αύριο.

Αυτή είναι και η λογική του NextGenerationEU.

Μας δίνεται τώρα η ευκαιρία να επιτελέσουμε τις αλλαγές που επιθυμούμε, όπως οι ίδιοι τις σχεδιάζουμε και όχι όπως μας τις επιβάλλει κάποια καταστροφή ή η βούληση άλλων στον κόσμο.

Έτσι, θα βγούμε δυνατότεροι δημιουργώντας ευκαιρίες για τον κόσμο του αύριο και όχι απλώς προβλέψεις για απρόοπτα στον κόσμο του χτες.

Έχουμε στα χέρια μας τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να πετύχουμε. Απαλλαχτήκαμε από τις παρωχημένες δικαιολογίες και τα βολικά προσχήματα που μας καθυστερούσαν. Έχουμε το όραμα, έχουμε το σχέδιο, έχουμε τις επενδύσεις.

Τώρα είναι η ώρα να στρωθούμε στη δουλειά.

Σήμερα το πρωί, απέστειλα επιστολή προθέσεων στον πρόεδρο κ. Σασόλι, και στην καγκελάριο κ. Μέρκελ, εξ ονόματος της γερμανικής Προεδρίας, στην οποία σκιαγραφώ τα σχέδια της Επιτροπής για τον επόμενο χρόνο.

Δεν θα σας παρουσιάσω την κάθε πρωτοβουλία σήμερα. Θα σταθώ απλώς στα σημεία εκείνα στα οποία θα πρέπει να εστιάσει η Ένωσή μας τους επόμενους δώδεκα μήνες. 

 

ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΜΑΖΙ: ΥΛΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Οι πολίτες της Ευρώπης ακόμη υποφέρουν. Διανύουμε καιρούς ανησυχίας για εκατομμύρια συμπολίτες μας που αγωνιούν για την υγεία των οικογενειών τους, για το μέλλον της εργασίας τους ή απλά αν θα μπορέσουν να βγάλουν τον μήνα. Η πανδημία, και η αβεβαιότητα που έφερε, δεν έχει τελειώσει. Η ανάκαμψη κάνει ακόμη τα πρώτα της βήματα.

Η πρώτη μας προτεραιότητα λοιπόν είναι να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο για να περάσουμε τη δοκιμασία. Να σταθούμε στο πλευρό όσων μας χρειάζονται.

Χάρη στη μοναδική κοινωνική οικονομία της αγοράς της, η Ευρώπη μπορεί να το πετύχει. Είναι πάνω από όλα μια ανθρώπινη οικονομία που μας προστατεύει από τους σημαντικότερους κινδύνους της ζωής, όπως είναι η ασθένεια, η κακοτυχία, η ανεργία ή η φτώχεια. Παρέχει σταθερότητα και μας βοηθάει να απορροφήσουμε τους κλονισμούς. Δημιουργεί ευκαιρίες και ευημερία προωθώντας την καινοτομία, την ανάπτυξη και τον θεμιτό ανταγωνισμό.

Σήμερα είναι σημαντικότερη από ποτέ άλλοτε η σταθερή αυτή υπόσχεση προστασίας, σταθερότητας και δημιουργίας ευκαιριών.

Επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω γιατί.

Πρώτον, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να προστατεύει τις ζωές και τα προς το ζην των Ευρωπαίων.

Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό εν μέσω της πανδημίας που δεν δείχνει να καταλαγιάζει.

Ξέρουμε πόσο γρήγορα οι αριθμοί μπορούν να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο. Έχουμε λοιπόν χρέος να συνεχίσουμε τον αγώνα μας κατά της πανδημίας με ύψιστη προσοχή, ευθύνη και ενότητα.

Τους τελευταίους έξι μήνες τα συστήματα υγείας καθώς και οι γυναίκες και οι άνδρες που τα στελεχώνουν έχουν κάνει θαύματα.

Κάθε χώρα έχει κάνει τα δυνατά της για τους πολίτες της.

Η Ευρώπη μαζί έχει κάνει περισσότερα από ποτέ άλλοτε.

Όταν τα κράτη μέλη έκλεισαν τα σύνορά τους, δημιουργήσαμε τις πράσινες λωρίδες για τα εμπορεύματα.

Όταν πάνω από 600.000 Ευρωπαίοι πολίτες βρέθηκαν εγκλωβισμένοι ανά την υφήλιο, η ΕΕ έφερε εις πέρας τον επαναπατρισμό τους.

Όταν ορισμένες χώρες απαγόρευσαν τις εξαγωγές κρίσιμων ιατρικών ειδών, με την παρέμβασή μας εξασφαλίσαμε την αποστολή κρίσιμων ιατρικών προμηθειών όπου ήταν απαραίτητες.

Συνεργαστήκαμε με την ευρωπαϊκή βιομηχανία ώστε να παραχθούν περισσότερες μάσκες, γάντια, τεστ και αναπνευστήρες.

Χάρη στον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας μας γιατροί από τη Ρουμανία παρείχαν ιατρική φροντίδα σε ασθενείς στην Ιταλία ή η Λετονία μπόρεσε να στείλει μάσκες στους γείτονες της στη Βαλτική.

Όλα αυτά μάλιστα τα πετύχαμε χωρίς να διαθέτουμε αποκλειστικές αρμοδιότητες.

Είναι σαφές λοιπόν για εμένα ότι χρειαζόμαστε μια ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας.

Για να την κάνουμε πραγματικότητα, πρέπει να αντλήσουμε τώρα τα πρώτα συμπεράσματα μας από την υγειονομική κρίση.

Πρέπει να θωρακίσουμε το νέο πρόγραμμά μας EU4Health έναντι των προκλήσεων του μέλλοντος.  Γι’ αυτό είχα προτείνει να αυξήσω τη χρηματοδότησή του και χαίρομαι που είστε έτοιμοι να πιέσετε για μεγαλύτερη χρηματοδότηση και για να επαναφέρετε τα κονδύλια που περικόπηκαν στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Οφείλουμε να ενισχύσουμε την ετοιμότητά μας για την αντιμετώπιση μιας κρίσης αλλά και την ικανότητα διαχείρισής μας για την αντιμετώπιση διασυνοριακών υγειονομικών απειλών.

Ως πρώτο βήμα, θα προτείνουμε την ενίσχυση και την ενδυνάμωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων και του ECDC, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων.

Ως δεύτερο βήμα, θα δημιουργήσουμε μια ευρωπαϊκή ΒΑRDA, έναν οργανισμό προηγμένης έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της βιοϊατρικής. Ο νέος αυτός οργανισμός θα στηρίξει τις ικανότητες και την ετοιμότητά μας να ανταποκρινόμαστε σε διασυνοριακές απειλές και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, είτε έχουν φυσική προέλευση είτε είναι εσκεμμένες. Χρειαζόμαστε στρατηγικά αποθέματα για να αντιμετωπίσουμε τις εξαρτήσεις στο επίπεδο της αλυσίδας προμηθειών, ιδίως όσον αφορά τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Ως τρίτο βήμα, είναι όσο ποτέ άλλοτε σαφές ότι πρέπει να συζητήσουμε σοβαρά το θέμα των αρμοδιοτήτων στον τομέα της υγείας. Νομίζω ότι το θέμα αυτό αποτελεί υψηλό και αδήριτο καθήκον της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.

Και καθώς διανύουμε μια παγκόσμια κρίση, πρέπει να αντλήσουμε και παγκόσμια συμπεράσματα. Γι’ αυτό, σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό Κόντε και την ιταλική Προεδρία της G20, του χρόνου στην Ιταλία θα διοργανώσουμε μια παγκόσμια σύνοδο κορυφής με θέμα την υγεία.

Έτσι, θα δείξουμε στους Ευρωπαίους ότι η Ένωση μας είναι εδώ για να μας προστατεύει όλους.

Αυτό ακριβώς κάναμε με τους εργαζομένους.

Όταν ανέλαβα τα ηνία της Επιτροπής, δεσμεύτηκα να δημιουργήσω έναν μηχανισμό για την προστασία των εργαζομένων και των επιχειρήσεων από εξωτερικούς κλονισμούς.

Εμφορούμενη από την εμπειρία μου στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων γνωρίζω ότι τα συστήματα αυτά αποδίδουν. Επιτρέπουν στους εργαζομένους να μη χάσουν τη θέση τους, στις επιχειρήσεις να διατηρήσουν τις δεξιότητες και στις ΜΜΕ να κρατήσουν τις πόρτες τους ανοιχτές. Οι ΜΜΕ αποτελούν την κινητήρια δύναμη της οικονομίας μας και θα συνεχίσουν να την αποτελούν για την ανάκαμψή μας.

Γι’ αυτό η Επιτροπή θέσπισε το πρόγραμμα SURE. Και θέλω να σας ευχαριστήσω στο σημείο αυτό και για τις εργασίες σας σε χρόνο ρεκόρ.

Εάν η Ευρώπη απέφυγε μέχρι στιγμής τη μαζική ανεργία που πλήττει άλλες περιοχές, το οφείλει σε μεγάλο βαθμό στο ότι περίπου 40 εκατ. άτομα ζήτησαν να συμμετάσχουν σε συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας.

Χάρη σε αυτήν ακριβώς την ταχύτητα και την ενότητα σκοπού 16 χώρες θα λάβουν σύντομα περίπου 90 δισ. ευρώ από το SURE για να στηρίξουν εργαζομένους και επιχειρήσεις.

Από τη Λιθουανία έως την Ισπανία, θα ζουν έτσι ήρεμες οικογένειες που χρειάζονται το εισόδημα αυτό για να φάνε ή για να πληρώσουν το νοίκι τους.

Και θα προστατευτούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας, εισοδήματα και επιχειρήσεις σε όλη την Ένωση.

Αυτό σημαίνει πραγματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη. Και δείχνει ότι στην Ένωσή μας η αξιοπρέπεια της εργασίας πρέπει να θεωρείται ιερή.

Η αλήθεια είναι όμως ότι για υπερβολικά μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας οι αποδοχές τους δεν επαρκούν.

Το ντάμπινγκ στις μισθολογικές αποδοχές καταστρέφει την αξιοπρέπεια της εργασίας, τιμωρεί τον επιχειρηματία που πληρώνει λογικούς μισθούς και διαστρεβλώνει τον θεμιτό ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά.

Γι’ αυτό η Επιτροπή θα προτείνει ένα νομικό πλαίσιο, ώστε να στηρίξει τα κράτη μέλη με σκοπό τη θέσπιση ενός πλαισίου κατώτατων μισθών. Ο καθένας πρέπει να διαθέτει πρόσβαση σε έναν κατώτατο μισθό μέσω συλλογικών συμφωνιών ή μέσω νόμιμων κατώτατων μισθών.

Είμαι ένθερμη υποστηρίκτρια των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η πρόταση θα σέβεται πλήρως τις εθνικές αρμοδιότητες και παραδόσεις.

Είδαμε σε πολλά κράτη μέλη με ποιον τρόπο ένας κατώτατος μισθός κατόπιν επιτυχημένων διαπραγματεύσεων εξασφαλίζει τις θέσεις εργασίας και δικαιοσύνη, τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τις επιχειρήσεις που τους εκτιμούν πραγματικά.

Οι κατώτατοι μισθοί αποδίδουν. Είναι ώρα να αποδώσει και η εργασία τα δέοντα.

Η δεύτερη υπόσχεση της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς είναι σταθερότητα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της αντέδρασαν με πρωτόγνωρο τρόπο σε μια πρωτόγνωρη κρίση.

Η Επιτροπή ενεργοποίησε αμέσως τη γενική ρήτρα διαφυγής για πρώτη φορά στην ιστορία μας.

Ενισχύσαμε την ευελιξία των ευρωπαϊκών ταμείων και των κανόνων μας για τις κρατικές ενισχύσεις.

Εγκρίναμε τη διάθεση πάνω από 3 τρισ. ευρώ για τη στήριξη των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας:  από τους αλιείς στην Κροατία και τους γεωργούς στην Ελλάδα έως τις ΜΜΕ στην Ιταλία και τους ανεξάρτητους επαγγελματίες στη Δανία.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέλαβε αποφασιστική δράση μέσω του προγράμματος ΡΕΡΡ (έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας).

Η Επιτροπή πρότεινε σε χρόνο-ρεκόρ το NextGenerationEU και έναν αναθεωρημένο προϋπολογισμό.

Οι επενδύσεις συνδυάζονται με τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις.

Το Συμβούλιο παρείχε την έγκρισή του σε χρόνο-ρεκόρ.

Το Κοινοβούλιο εργάζεται για την τελική ψηφοφορία με μέγιστη ταχύτητα.

Για πρώτη φορά, λόγω εξαιρετικών περιστάσεων, η Ευρώπη θέσπισε κοινά ίδια εργαλεία για να συμπληρώσει τους εθνικούς δημοσιονομικούς σταθεροποιητές.

Ζούμε μοναδικές στιγμές ενότητας για την Ένωσή μας. Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για το επίτευγμά μας αυτό.

Τώρα είναι η ώρα να διατηρήσουμε σταθερή πορεία.  Όλοι έχουμε δει τις προβλέψεις. Μπορούμε να αναμένουμε ότι οι οικονομίες μας θα αρχίσουν να κινούνται εκ νέου μετά τη μείωση του ΑΕγχΠ κατά 12 % τοδεύτεροτρίμηνο.

Όσο όμως εξακολουθεί να υφίσταται ο ιός, εξακολουθεί να υφίσταται και η αβεβαιότητα — εδώ στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Επομένως, σίγουρα δεν είναι ώρα να αποσύρουμε τη στήριξη.

Οι οικονομίες μας χρειάζονται συνεχή πολιτική στήριξη και θα πρέπει να επιτύχουμε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της παροχής χρηματοδοτικής στήριξης και της διασφάλισης δημοσιονομικής βιωσιμότητας.

Μακροπρόθεσμα, δεν υπάρχει πιο σίγουρος δρόμος προς τη σταθερότητα και την ανταγωνιστικότητα από ό,τι μέσω μιας ισχυρότερης Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.

Η εμπιστοσύνη στο ευρώ ποτέ δεν ήταν υψηλότερη.                                       

Η ιστορική συμφωνία για το NextGenerationEU καταδεικνύει την πολιτική στήριξη που διαθέτει.

Πρέπει τώρα να αδράξουμε την ευκαιρία για να πραγματοποιήσουμε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις οικονομίες μας και να ολοκληρώσουμε την Ένωση Κεφαλαιαγορών και την Τραπεζική Ένωση.

Οι κεφαλαιαγορές με βάθος και ρευστότητα είναι απαραίτητες για την παροχή στις επιχειρήσεις πρόσβασης στη χρηματοδότηση που χρειάζονται για να αναπτυχθούν και να επενδύσουν στην ανάκαμψη και στο μέλλον.

Αποτελούν επίσης προϋπόθεση για την περαιτέρω ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ. Ας στρωθούμε λοιπόν στη δουλειά και ας ολοκληρώσουμε επιτέλους αυτό το έργο γενεών. 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, η τρίτη σταθερή υπόσχεση είναι η υπόσχεση των ευκαιριών.

Η πανδημία μάς υπενθύμισε πολλά πράγματα που πιθανόν να είχαμε ξεχάσει ή να θεωρούσαμε δεδομένα.

Μας υπενθύμισε πόσο συνδεδεμένες είναι οι οικονομίες μας και πόσο ζωτικής σημασίας είναι μια πλήρως λειτουργική ενιαία αγορά για την ευημερία μας και τον τρόπο με τον οποίο ενεργούμε.

Ενιαία αγορά σημαίνει ευκαιρίες — να προσφέρεται στους καταναλωτές η βέλτιστη σχέση κόστους-ωφέλειας, να πραγματοποιούν οι εταιρείες πωλήσεις οπουδήποτε στην Ευρώπη και να προωθούν οι βιομηχανίες την ανταγωνιστικότητά τους σε παγκόσμιο επίπεδο.

Και για όλους εμάς σημαίνει να έχουμε την ευκαιρία να αξιοποιούμε στο έπακρο τις ελευθερίες που εκτιμάμε ως Ευρωπαίοι. Να έχουν οι εταιρείες μας την κλίμακα που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν και τους παρέχει ένα ασφαλές λιμάνι σε καιρούς αναταραχών. Βασιζόμαστε σ’ αυτήν καθημερινά για να διευκολύνει τη ζωή μας — και είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της κρίσης και την ανάκτηση των δυνάμεών μας. Ας της δώσουμε ώθηση.

Πρέπει να εξαλείψουμε τα εμπόδια της ενιαίας αγοράς. Πρέπει να μειώσουμε τη γραφειοκρατία. Πρέπει να επιταχύνουμε την εφαρμογή και την επιβολή. Και πρέπει να αποκαταστήσουμε τις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες — πλήρως και όσο το δυνατόν πιο σύντομα.

Ο κεντρικός άξονας γι’ αυτό είναι ένας πλήρως λειτουργικός χώρος ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν. Θα συνεργαστούμε με το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη για να του δώσουμε υψηλή πολιτική προτεραιότητα και θα προτείνουμε νέα στρατηγική για το μέλλον του Σένγκεν.

Με εφαλτήριο αυτήν την ισχυρή εσωτερική αγορά, η ευρωπαϊκή βιομηχανία κινεί από καιρό την οικονομία μας, παρέχοντας σταθερό εισόδημα σε εκατομμύρια ανθρώπους και δημιουργώντας τους κοινωνικούς κόμβους γύρω από τους οποίους οικοδομούνται οι κοινότητές μας.

Τον Μάρτιο παρουσιάσαμε τη νέα μας βιομηχανική στρατηγική για να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανία μπορεί να ηγηθεί της διττής ―πράσινης και ψηφιακής― μετάβασης. Τους τελευταίους έξι μήνες μάλιστα ο μετασχηματισμός επιταχύνθηκε — σε μια εποχή κατά την οποία το παγκόσμιο ανταγωνιστικό τοπίο μεταβάλλεται ριζικά. Γι’ αυτό θα επικαιροποιήσουμε τη βιομηχανική στρατηγική μας κατά το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους και θα προσαρμόσουμε το πλαίσιο ανταγωνισμού μας, το οποίο θα πρέπει επίσης να συμβαδίζει. 

 

ΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ: ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΖΟΥΜΕ

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Με όλους αυτούς τους τρόπους θα διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα σταθεί και πάλι στα πόδια της. Καθώς όμως ξεπερνάμε αυτή τη δοκιμασία όλοι μαζί, πρέπει επίσης να προωθηθούμε στον κόσμο του αύριο.

Το μέλλον του εύθραυστου πλανήτη μας επιβάλλει επιτακτικότερα από οτιδήποτε άλλο την επιτάχυνση της δράσης μας.

Ενώ μεγάλο μέρος της παγκόσμιας δραστηριότητας ακινητοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των περιορισμών της κυκλοφορίας και των διακοπών λειτουργίας, ο πλανήτης συνέχισε να θερμαίνεται επικίνδυνα.

Το βλέπουμε παντού γύρω μας: από την εκκένωση σπιτιών λόγω της κατάρρευσης παγετώνα στο Mont Blanc, έως τις πυρκαγιές που κατέκαψαν το Όρεγκον και τις καλλιέργειες που καταστράφηκαν στη Ρουμανία από τη σοβαρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών.

Είδαμε όμως και τη φύση να επανέρχεται στη ζωή μας.

Επιζητούσαμε χώρους πρασίνου και καθαρότερο αέρα για την ψυχική μας υγεία και τη σωματική μας ευεξία.

Ξέρουμε ότι χρειάζονται αλλαγές. Και ξέρουμε ότι οι αλλαγές αυτές είναι εφικτές.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί το σχέδιο στρατηγικής μας για να κάνουμε αυτόν τον μετασχηματισμό.

Στο επίκεντρό της βρίσκεται η αποστολή μας να γίνουμε η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.

Ωστόσο, δεν θα το επιτύχουμε με το status quo — πρέπει να κινηθούμε ταχύτερα και να βελτιώσουμε τη δράση μας.

Εξετάσαμε διεξοδικά κάθε τομέα για να διαπιστώσουμε πόσο γρήγορα θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε και πώς να το πράξουμε με υπεύθυνο και τεκμηριωμένο τρόπο.

Πραγματοποιήσαμε ευρεία δημόσια διαβούλευση και διενεργήσαμε εκτενή εκτίμηση επιπτώσεων.

Σ’ αυτή τη βάση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο στόχος για τη μείωση των εκπομπών σε τουλάχιστον 55 % μεορίζοντατο 2030.

Αναγνωρίζω ότι η αύξηση αυτή από το 40 % στο 55 % είναι υπερβολική για ορισμένους και ανεπαρκής για άλλους.

Ωστόσο, η εκτίμηση επιπτώσεών μας καταδεικνύει σαφώς ότι η οικονομία και η βιομηχανία μας μπορούν να τη διαχειριστούν.

Και μάλιστα την επιθυμούν. Μόλις χθες, 170 ηγετικά στελέχη επιχειρήσεων και επενδυτές —από ΜΜΕ έως ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως — μου απηύθυναν επιστολή ζητώντας από την Ευρώπη να θέσει ως στόχο τουλάχιστον το 55 %.

Από την εκτίμηση επιπτώσεων που διενεργήσαμε προκύπτει σαφώς ότι η επίτευξη αυτού του στόχου θα θέσει την ΕΕ σε σταθερή τροχιά προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.

Εάν και άλλοι ακολουθήσουν το παράδειγμά μας, ο κόσμος θα μπορέσει να διατηρήσει την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου.

Έχω πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι πολλοί από τους εταίρους μας απέχουν πολύ από τον στόχο αυτό — και θα επανέλθω αργότερα στον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα.

Ωστόσο, για εμάς, ο στόχος για το 2030 είναι φιλόδοξος, εφικτός και επωφελής για την Ευρώπη.

Στο χέρι μας είναι να τον κάνουμε πραγματικότητα.Έχουμε ήδη αποδείξει ότι μπορούμε.

Ενώ οι εκπομπές μειώθηκαν κατά 25 % απότο 1990, ηοικονομίαμαςαναπτύχθηκεκατά περισσότερο από 60 %.

Η διαφορά είναι ότι τώρα διαθέτουμε περισσότερη τεχνολογία, περισσότερη εμπειρογνωσία και περισσότερες επενδύσεις. Και ξεκινάμε ήδη την πορεία μας προς μια κυκλική οικονομία με ουδέτερη από πλευράς ανθρακούχων εκπομπών παραγωγή.

Έχουμε περισσότερους νέους που πιέζουν για αλλαγή. Έχουμε περισσότερες αποδείξεις ότι αυτό που είναι καλό για το κλίμα είναι καλό για τις επιχειρήσεις και καλό για όλους εμάς.

Και δώσαμε επίσημη υπόσχεση ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο σ’ αυτόν τον μετασχηματισμό. Με το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασής μας θα στηρίξουμε τις περιφέρειες στις οποίες πρέπει να γίνουν μεγαλύτερες και πιο δαπανηρές αλλαγές.

Τα έχουμε όλα. Τώρα έχουμε την ευθύνη να τα εφαρμόσουμε όλα για να τα κάνουμε πραγματικότητα.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Η επίτευξη αυτού του νέου στόχου θα μειώσει την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές ενέργειας, θα δημιουργήσει εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας και θα μειώσει την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά περισσότερο από το ήμισυ.

Για να το επιτύχουμε, πρέπει να ξεκινήσουμε τώρα.

Έως το επόμενο καλοκαίρι, θα αναθεωρήσουμε όλη τη νομοθεσία μας για το κλίμα και την ενέργεια, ώστε να καταστεί «κατάλληλη για το 55 %».

Θα ενισχύσουμε την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών, θα τονώσουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα βελτιώσουμε την ενεργειακή απόδοση και θα αναμορφώσουμε τη φορολογία της ενέργειας.

Ωστόσο, η αποστολή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας αφορά πολύ περισσότερα από τη μείωση των εκπομπών.

Αφορά τον συστημικό εκσυγχρονισμό της οικονομίας, της κοινωνίας και της βιομηχανίας μας. Αφορά την οικοδόμηση ενός ισχυρότερου κόσμου στον οποίο θα ζούμε.

Τα σημερινά μας επίπεδα κατανάλωσης πρώτων υλών, ενέργειας, νερού, τροφίμων και χρήσης γης δεν είναι βιώσιμα.

Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο μεταχειριζόμαστε τη φύση, τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε και καταναλώνουμε, ζούμε και εργαζόμαστε, τρώμε και θερμαινόμαστε, ταξιδεύουμε και μεταφέρουμε.

Επομένως, θα αντιμετωπίσουμε τα πάντα, από τις επικίνδυνες χημικές ουσίες έως την αποψίλωση των δασών και τη ρύπανση.

Αυτό είναι σχέδιο πραγματικής ανάκαμψης. Είναι επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη.

Και σ’ αυτόακριβώςτοσημείοτο NextGenerationEU θαέχειαπτάαποτελέσματα.

Πρώτον, το 37 % του NextGenerationEU θα διατεθεί απευθείας για τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας μας. Και θα μεριμνήσω ώστε να αναβαθμίσει επίσης την πράσινη χρηματοδότηση.

Είμαστε παγκόσμιοι ηγέτες στην πράσινη χρηματοδότηση και ο μεγαλύτερος εκδότης πράσινων ομολόγων παγκοσμίως. Πρωτοστατούμε στην ανάπτυξη αξιόπιστου προτύπου πράσινων ομολόγων της ΕΕ.

Και σήμερα μπορώ να ανακοινώσω ότι θα θέσουμε ως στόχο την άντληση του 30 % των 750 δισ. ευρώτου NextGenerationEU μέσω πράσινων ομολόγων.

Δεύτερον, το NextGenerationEU θα πρέπει να επενδύσει σε εμβληματικά ευρωπαϊκά έργα με τον μέγιστο αντίκτυπο: υδρογόνο, ανακαίνιση και 1 εκατομμύριοσημείαφόρτισηςηλεκτρικώνοχημάτων.

Επιτρέψτε μου να εξηγήσω πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό:

Πριν από δύο εβδομάδες στη Σουηδία, ένα μοναδικό πιλοτικό πρόγραμμα παραγωγής χάλυβα χωρίς ορυκτά καύσιμα τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία. Θα αντικαταστήσει τον άνθρακα με υδρογόνο για την καθαρή παραγωγή χάλυβα.

Έτσι καθίστανται σαφείς οι δυνατότητες του υδρογόνου να στηρίξει τη βιομηχανία μας με μια νέα, καθαρή άδεια λειτουργίας.

Επιθυμώ το NextGenerationEU να δημιουργήσει νέες ευρωπαϊκές κοιλάδες υδρογόνου για τον εκσυγχρονισμό των βιομηχανιών μας, την τροφοδοσία των οχημάτων μας και την αναζωογόνηση αγροτικών περιοχών.

Το δεύτερο παράδειγμα είναι τα κτίρια στα οποία ζούμε και εργαζόμαστε.

Τα κτίριά μας παράγουν το 40 % τωνεκπομπώνμας. Πρέπεινακαταστούνλιγότεροσπάταλα, λιγότεροδαπανηράκαιπερισσότεροβιώσιμα.

Και γνωρίζουμε ότι ο κατασκευαστικός τομέας μπορεί ακόμη και να μετατραπεί από πηγή διοξειδίου του άνθρακα σε καταβόθρα διοξειδίου του άνθρακα, με τη χρήση οργανικών οικοδομικών υλικών όπως το ξύλο και έξυπνων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη.

Επιθυμώ το NextGenerationEU να δώσει ώθηση σε ένα ευρωπαϊκό κύμα ανακαινίσεων και να καταστήσει την Ένωσή μας πρωτοπόρο στην κυκλική οικονομία.

Ωστόσο, δεν πρόκειται μόνο για περιβαλλοντικό ή οικονομικό έργο: πρέπει να αποτελέσει ένα νέο πολιτιστικό έργο για την Ευρώπη. Κάθε κίνημα έχει τη δική του όψη και αίσθηση. Και πρέπει να δώσουμε στη συστημική αλλαγή μας τη δική της διακριτή αισθητική —ώστε να συνδυάσουμε την τεχνοτροπία με τη βιωσιμότητα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα δημιουργήσουμε ένα νέο ευρωπαϊκό Bauhaus —έναν χώρο συνδημιουργίας όπου αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, σπουδαστές, μηχανικοί και σχεδιαστές συνεργάζονται για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Αυτό είναι το NextGenerationEU. Αυτό διαμορφώνει τον κόσμο στον οποίο θέλουμε να ζούμε.

Έναν κόσμο ο οποίος εξυπηρετείται από μια οικονομία που μειώνει τις εκπομπές, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, μειώνει την ενεργειακή φτώχεια, δημιουργεί επικερδείς θέσεις εργασίας και βελτιώνει την ποιότητα ζωής.

Έναν κόσμο στον οποίο χρησιμοποιούμε ψηφιακές τεχνολογίες για την οικοδόμηση μιας πιο υγιούς και πιο πράσινης κοινωνίας.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν δράσουμε όλοι μαζί, και θα μεριμνήσω ώστε τα σχέδια για την ανάκαμψη να μην μας βγάλουν απλώς από την κρίση, αλλά να μας βοηθήσουν να δώσουμε στην Ευρώπη ώθηση προς το αύριο.

 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Φανταστείτε για μια στιγμή αυτή την πανδημία χωρίς την ψηφιακή τεχνολογία στη ζωή μας. Από την παραμονή σε καραντίνα —σε απομόνωση από την οικογένεια και την κοινότητα και αποκομμένοι από τον κόσμο της εργασίας— έως σοβαρά προβλήματα εφοδιασμού. Στην πραγματικότητα, δεν είναι τόσο δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι αυτό συνέβη πριν από 100 χρόνια κατά τη διάρκεια της τελευταίας μεγάλης πανδημίας.

Έναν αιώνα μετά, η σύγχρονη τεχνολογία έδωσε τη δυνατότητα στους νέους να κάνουν μαθήματα εξ αποστάσεως και σε εκατομμύρια ανθρώπους να εργάζονται από το σπίτι τους. Επέτρεψε στις εταιρείες να πωλούν τα προϊόντα τους, στα εργοστάσια να συνεχίσουν να λειτουργούν και στις κυβερνήσεις να παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες κρίσιμης σημασίας από μακριά.  Μέσα σε λίγες εβδομάδες, γίναμε μάρτυρες μιας ψηφιακής καινοτομίας και ενός ψηφιακού μετασχηματισμού που θα χρειάζονταν χρόνια για να υλοποιηθούν.

Φτάνουμε στα όρια των όσων μπορούμε να κάνουμε με αναλογικό τρόπο. Κι αυτή η μεγάλη επιτάχυνση μόλις αρχίζει.

Πρέπει να κάνουμε αυτή τη δεκαετία την ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης.

Χρειαζόμαστε ένα κοινό σχέδιο για την ψηφιακή Ευρώπη με σαφώς καθορισμένους στόχους για το 2030, όπως η συνδεσιμότητα, οι δεξιότητες και οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Και χρειάζεται να συμμορφωνόμαστε με σαφείς αρχές: το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και τη συνδεσιμότητα, την ελευθερία του λόγου, την ελεύθερη ροή δεδομένων και την κυβερνοασφάλεια.

Ωστόσο, η Ευρώπη πρέπει τώρα να γίνει πρωτοπόρος στην ψηφιακή εποχή — ειδάλλως, θα πρέπει να ακολουθήσει τον δρόμο που χαράζουν άλλοι και που καθορίζουν αυτά τα πρότυπα για εμάς. Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να κινηθούμε γρήγορα.

Πιστεύω ότι πρέπει να επικεντρωθούμε σε τρεις τομείς.

Πρώτον, στον τομέα των δεδομένων.

Όσον αφορά τα εξατομικευμένα δεδομένα —από επιχειρήσεις σε καταναλωτές— η Ευρώπη υπήρξε πολύ αργή και εξαρτάται πλέον από άλλους.

Αυτό δεν μπορεί να συμβεί με τα βιομηχανικά δεδομένα. Και εδώ, τα καλά νέα είναι ότι η Ευρώπη προηγείται — διαθέτουμε την τεχνολογία και, κυρίως, τη βιομηχανία.

Ωστόσο, ο αγώνας δεν έχει κερδηθεί ακόμα. Ο όγκος των βιομηχανικών δεδομένων στον κόσμο θα πολλαπλασιαστεί τα επόμενα πέντε έτη — το ίδιο και οι ευκαιρίες που συνδέονται μ’ αυτά.  Χρειάζεται να δώσουμε στις εταιρείες μας, τις ΜΜΕ μας, τις νεοφυείς επιχειρήσεις μας και τους ερευνητές μας την ευκαιρία να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό τους. Και τα βιομηχανικά δεδομένα αξίζουν το βάρος τους σε χρυσό στο πλαίσιο της ανάπτυξης νέων προϊόντων και υπηρεσιών.

Στην πραγματικότητα όμως, το 80 % τωνβιομηχανικώνδεδομένων, ανκαισυλλέγεται, δενχρησιμοποιείταιποτέ. Πρόκειταιγιακαθαρήσπατάλη.

Ωστόσο, μια πραγματική οικονομία των δεδομένων θα αποτελούσε ισχυρή κινητήρια δύναμη για την καινοτομία και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.  Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να διασφαλίσουμε αυτά τα δεδομένα για την Ευρώπη και να τα καταστήσουμε ευρύτερα προσβάσιμα.  Έχουμε ανάγκη από κοινούς χώρους δεδομένων — για παράδειγμα, στον τομέα της ενέργειας ή της υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό θα στηρίξει τα οικοσυστήματα της καινοτομίας εντός των οποίων τα πανεπιστήμια, οι εταιρείες και οι ερευνητές μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα και να συνεργάζονται με βάση αυτά.

Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα δημιουργήσουμε ένα ευρωπαϊκό υπολογιστικό νέφος στο πλαίσιο του NextGenerationEU — με βάση το Gaia-X.

Ο δεύτερος τομέας στον οποίο χρειάζεται να επικεντρωθούμε είναι αυτός της τεχνολογίας — ιδίως της τεχνητής νοημοσύνης.

Είτε πρόκειται για γεωργία ακριβείας, για ακριβέστερες ιατρικές διαγνώσεις ή για ασφαλή αυτόνομη οδήγηση, η τεχνητή νοημοσύνη θα μας ανοίξει νέους ορίζοντες. Ωστόσο, ένας τέτοιος κόσμος χρειάζεται κανόνες.

Θέλουμε ένα σύνολο κανόνων που βάζει τους ανθρώπους στο επίκεντρο. Οι αλγόριθμοι δεν πρέπει να είναι μαύρο κουτί, και πρέπει να υπάρχουν σαφείς κανόνες για την περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Το επόμενο έτος η Επιτροπή θα προτείνει νόμο γι’ αυτόν τον σκοπό.

Όλα αυτά περιλαμβάνουν επίσης τον έλεγχο στα δεδομένα μας προσωπικού χαρακτήρα, τον οποίο, ακόμα και σήμερα, διαθέτουμε υπερβολικά σπάνια. Κάθε φορά που μια εφαρμογή ή ένας ιστότοπος μας ζητά να δημιουργήσουμε μια νέα ψηφιακή ταυτότητα ή να συνδεθούμε εύκολα μέσω μιας μεγάλης πλατφόρμας, δεν έχουμε ιδέα τι συμβαίνει στα δεδομένα μας στην πραγματικότητα.

Γι’ αυτόν τον λόγο η Επιτροπή θα προτείνει σύντομα μια ασφαλή ευρωπαϊκή ηλεκτρονική ταυτότητα.

Μια ταυτότητα στην οποία θα έχουμε εμπιστοσύνη, και την οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι πολίτες οπουδήποτε στην Ευρώπη, για οποιαδήποτε συναλλαγή, από την πληρωμή των φόρων τους έως την ενοικίαση ενός ποδηλάτου. Μια τεχνολογία στο πλαίσιο της οποίας εμείς οι ίδιοι θα μπορούμε να ελέγχουμε ποια δεδομένα χρησιμοποιούνται και πώς.

Ο τρίτος τομέας είναι ο τομέας των υποδομών.

Οι συνδέσεις δεδομένων πρέπει να συμβαδίζουν με την υψηλή ταχύτητα της αλλαγής.

Εφόσον καταβάλλουμε προσπάθειες για μια Ευρώπη ίσων ευκαιριών, δεν είναι αποδεκτό το 40 % τωνπολιτώνστιςαγροτικέςπεριοχέςναμην έχουν ακόμα πρόσβαση σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις.

Συνδέσεις τέτοιου είδους αποτελούν πλέον προαπαιτούμενο για την εργασία από το σπίτι, την κατ’ οίκον μάθηση, τις ηλεκτρονικές αγορές και για νέες σημαντικές υπηρεσίες που αυξάνονται μέρα με τη μέρα. Χωρίς ευρυζωνικές συνδέσεις είναι πλέον σχεδόν αδύνατον να στήσει κανείς σωστά μια επιχείρηση ή να τη διοικήσει αποτελεσματικά.

Αυτό αποτελεί τεράστια ευκαιρία, και προαπαιτούμενο για την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών. Μόνο τότε θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό τους και να προσελκύσουν περισσότερους ανθρώπους και επενδύσεις.

Η επενδυτική ώθηση μέσω του NextGenerationEU αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τη διάδοση σε κάθε χωριό. Γι’ αυτόν τον λόγο θέλουμε να εστιάσουμε τις επενδύσεις μας στην ασφαλή συνδεσιμότητα, τη διάδοση του 5G, του 6G και των οπτικών ινών.

Το NextGenerationEU αποτελεί επίσης μοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη μιας πιο συνεκτικής ευρωπαϊκής προσέγγισης στη συνδεσιμότητα και την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών.

Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν αποτελεί αυτοσκοπό — στόχος είναι η ψηφιακή αυτοδυναμία της Ευρώπης τόσο σε μικρή όσο και σε μεγάλη κλίμακα.

Μ’ αυτό το πνεύμα, βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω επένδυση 8 δισ. ευρώ στην επόμενη γενιά υπερυπολογιστών — τεχνολογία αιχμής φτιαγμένη στην Ευρώπη.

Θέλουμε επίσης η ευρωπαϊκή βιομηχανία να αναπτύξει τον δικό της μικροεπεξεργαστή επόμενης γενιάς, που θα μας επιτρέψει να χρησιμοποιήσουμε τους αυξανόμενους όγκους δεδομένους με ενεργειακά αποδοτικό και ασφαλή τρόπο.

Αυτό είναι και το πραγματικό νόημα της ψηφιακής δεκαετίας της Ευρώπης!

 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Για να προχωρήσει η Ευρώπη και να προχωρήσει γρήγορα, πρέπει να αφήσουμε τους δισταγμούς μας.

Επιδίωξή μας είναι να δώσουμε στην Ευρώπη μεγαλύτερο έλεγχο στο μέλλον της.

Έχουμε ό,τι χρειάζεται για να το κάνουμε πραγματικότητα. Πρόκειται για κάτι που και ο ιδιωτικός τομέας περιμένει απεγνωσμένα.

Ποτέ δεν υπήρξε καταλληλότερη στιγμή για επενδύσεις σε ευρωπαϊκές εταιρείες τεχνολογίας, καθώς νέοι ψηφιακοί κόμβοι αναπτύσσονται παντού, από τη Σόφια έως τη Λισαβόνα και το Κατοβίτσε. Ως Ένωση έχουμε το έμψυχο δυναμικό, τις ιδέες και τη δύναμη για να πετύχουμε.

Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα επενδύσουμε το 20 % τωνπόρωντου NextGenerationEU στονψηφιακότομέα.

Θέλουμε να χαράξουμε τον δρόμο, τον ευρωπαϊκό δρόμο, προς την ψηφιακή εποχή: με βάση τις αξίες μας, τη δύναμή μας, τις παγκόσμιες φιλοδοξίες μας. 

 

ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΔΥΝΑΤΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΥΘΡΑΥΣΤΟ ΚΟΣΜΟ

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να αξιοποιήσει τη μετάβαση αυτή για να χτίσει τον κόσμο στον οποίο θέλουμε να ζούμε. Και η αποφασιστικότητά της αυτή ξεπερνά κατά πολύ τα σύνορά μας.

Η πανδημία έδειξε ταυτόχρονα τόσο την ευπάθεια του παγκόσμιου συστήματος όσο και τη σημασία της συνεργασίας για την αντιμετώπιση συλλογικών προκλήσεων.

Απέναντι στην κρίση, κάποιοι στον κόσμο επιλέγουν την απομόνωση. Άλλοι αποσταθεροποιούν ενεργά το σύστημα.

Η Ευρώπη επιλέγει την προσέγγιση.

Η ηγετική μας στάση δεν έχει ως στόχο την ιδιοτελή προπαγάνδα. Δεν συνίσταται σε μια ιδεολογία που συνοψίζεται στο «πρώτα η Ευρώπη». Σκοπός μας είναι να είμαστε οι πρώτοι που ανταποκρινόμαστε με σοβαρότητα σε μια έκκληση, όταν αυτό έχει σημασία.

Στην πανδημία, ευρωπαϊκά αεροσκάφη που μετέφεραν χιλιάδες τόνους εξοπλισμού ατομικής προστασίας προσγειώθηκαν παντού, από το Σουδάν έως το Αφγανιστάν, από τη Σομαλία έως τη Βενεζουέλα.

Κανένας μας δεν θα είναι ασφαλής μέχρι να είμαστε όλοι ασφαλείς — οπουδήποτε και αν ζούμε, όσα κι αν έχουμε.

Ένα προσβάσιμο, οικονομικά προσιτό και ασφαλές εμβόλιο είναι ο πλέον υποσχόμενος τρόπος για να γίνει αυτό στον κόσμο.

Στην αρχή της πανδημίας, δεν υπήρχε χρηματοδότηση, δεν υπήρχε παγκόσμιο πλαίσιο για εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19 — υπήρχε μόνο σπουδή ώστε να αποκτηθεί πριν απ’ όλους τους άλλους.

Τότε ακριβώς η ΕΕ έσπευσε να ηγηθεί της παγκόσμιας αντίδρασης. Σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, την G20, τον ΠΟΥ και άλλους, φέραμε κοντά περισσότερες από 40 χώρες ώστε να συγκεντρωθούν 16 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της έρευνας σχετικά με τα εμβόλια, τα τεστ και τις θεραπείες για ολόκληρο τον κόσμο. Αυτή είναι, σε δράση, η απαράμιλλη ικανότητα της ΕΕ για κινητοποίηση και συστράτευση.

Ωστόσο, δεν αρκεί να βρεθεί ένα εμβόλιο. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αλλά και οι πολίτες σε όλο τον κόσμο θα έχουν πρόσβαση σ’ αυτό.

Μόλις τον μήνα αυτό, η ΕΕ προσχώρησε στον παγκόσμιο μηχανισμό COVAX και συνεισέφερε 400 εκατ. ευρώ ώστε να διασφαλιστεί ότι ασφαλή εμβόλια θα είναι διαθέσιμα όχι μόνο για εκείνους που έχουν την οικονομική δυνατότητα, αλλά και για όλους όσοι τα χρειάζονται.

Ο εμβολιαστικός εθνικισμός θέτει ζωές σε κίνδυνο. Η εμβολιαστική συνεργασία τις σώζει.

 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Πιστεύουμε ακράδαντα στην ισχύ και την αξία της συνεργασίας στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών.

Με ισχυρά Ηνωμένα Έθνη μπορούμε να βρούμε μακροπρόθεσμες λύσεις για κρίσεις όπως αυτή στη Λιβύη ή τη Συρία.

Με έναν ισχυρό Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μπορούμε να προετοιμαστούμε και να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις παγκόσμιες πανδημίες ή τις τοπικές επιδημίες — είτε πρόκειται για τον κορονοϊό είτε για τον Έμπολα.

Και με έναν ισχυρό Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου μπορούμε να εξασφαλίσουμε θεμιτό ανταγωνισμό για όλους.

Ωστόσο, είναι επίσης αλήθεια, η ανάγκη αναζωογόνησης και μεταρρύθμισης του πολυμερούς συστήματος δεν υπήρξε ποτέ τόσο επιτακτική. Το παγκόσμιό μας σύστημα έχει περιέλθει σε υφέρπουσα παράλυση. Μεγάλες δυνάμεις είτε αποχωρούν από θεσμικά όργανα είτε τα κρατούν σε ομηρεία για τους δικούς τους σκοπούς.

Καμία από τις ατραπούς αυτές δεν θα μας πάει μπροστά. Ναι, θέλουμε αλλαγές. Αλλά αλλαγές με σχέδιο — όχι με αποδόμηση.

Για τον λόγο αυτόν, θέλω η ΕΕ να ηγηθεί της μεταρρύθμισης του ΠΟΕ και του ΠΟΥ, ώστε οι οργανισμοί αυτοί να ανταποκριθούν στις ανάγκες του σημερινού κόσμου.

Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι οι πολυμερείς μεταρρυθμίσεις απαιτούν χρόνο και ότι εν τω μεταξύ ο κόσμος θα συνεχίσει να κινείται.

Χωρίς αμφιβολία, υπάρχει ξεκάθαρη ανάγκη η Ευρώπη να διατυπώνει σαφείς θέσεις και να αναλαμβάνει γρήγορη δράση για τις παγκόσμιες υποθέσεις.

Πριν από δύο ημέρες, πραγματοποιήθηκε η τελευταία σύνοδος των ηγετών ΕΕ-Κίνας.

Η σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κίνας είναι ταυτόχρονα μία από τις πλέον σημαντικές στρατηγικά και μία από τις πλέον δύσκολες σχέσεις μας.

Από την αρχή έχω πει ότι η Κίνα είναι εταίρος διαπραγμάτευσης, οικονομικός ανταγωνιστής και συστημικός αντίπαλος.

Έχουμε κοινά συμφέροντα σε ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή — και η Κίνα έχει δείξει ότι είναι πρόθυμη να συνεργαστεί μέσω διαλόγου υψηλού επιπέδου. Ωστόσο, αναμένουμε από την Κίνα να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού και να δώσει το παράδειγμα.

Εξακολουθεί να απομένει πολλή δουλειά για τα ζητήματα της δίκαιης πρόσβασης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην αγορά, της αμοιβαιότητας και της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας. Η εμπορική και επενδυτική εταιρική σχέση μας εξακολουθεί να είναι ασύμμετρη.

Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι προωθούμε πολύ διαφορετικά συστήματα διακυβέρνησης και κοινωνικής οργάνωσης. Εμείς πιστεύουμε στην οικουμενική αξία της δημοκρατίας και των ατομικών δικαιωμάτων.

Η Ευρώπη δεν έχει λύσει όλα της τα προβλήματα στον τομέα αυτόν — σκεφτείτε, για παράδειγμα, τον αντισημιτισμό. Ωστόσο, τα συζητούμε δημοσίως. Η κριτική και η αντίθεση όχι μόνο γίνονται αποδεκτές αλλά προστατεύονται νομικά.

Ως εκ τούτου, οφείλουμε πάντοτε να καταγγέλλουμε τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οποτεδήποτε και οπουδήποτε και αν συμβαίνουν — είτε είναι στο Χονγκ Κονγκ είτε είναι σε βάρος των Ουιγούρων.

Τι είναι όμως αυτό που μας σταματά; Γιατί ακόμη και απλές δηλώσεις σχετικά με τις αξίες της ΕΕ καθυστερούν, αμβλύνονται ή καθίστανται δέσμιες άλλων κινήτρων;

Όταν τα κράτη μέλη ισχυρίζονται ότι η Ευρώπη είναι υπερβολικά αργή, εγώ τους ζητώ να δείξουν θάρρος και να προχωρήσουν επιτέλους στην ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία — τουλάχιστον όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την επιβολή κυρώσεων.

Έχετε απευθύνει πολλές φορές έκκληση για έναν ευρωπαϊκό νόμο Magnitsky — και μπορώ να ανακοινώσω ότι σύντομα θα υποβάλουμε σχετική πρόταση.

Πρέπει να ολοκληρώσουμε την εργαλειοθήκη μας. 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Είτε πρόκειται για το Χονγκ Κονγκ, είτε πρόκειται για τη Μόσχα, είτε πρόκειται για το Μινσκ: Η Ευρώπη πρέπει να πάρει σαφή θέση και γρήγορα.

Θέλω να το πω δυνατά και ξεκάθαρα: η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο πλευρό του λαού της Λευκορωσίας.

Όλοι μας συγκινηθήκαμε από το τεράστιο θάρρος των διαδηλωτών που συγκεντρώνονται ειρηνικά στην πλατεία Ανεξαρτησίας ή συμμετέχουν στην ατρόμητη πορεία των γυναικών.

Οι εκλογές που ώθησαν τους ανθρώπους αυτούς να βγουν στους δρόμους δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες. Και η βάναυση αντίδραση της κυβέρνησης έκτοτε είναι επαίσχυντη.

Οι πολίτες της Λευκορωσίας πρέπει να είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι το μέλλον τους. Δεν είναι πιόνια στη σκακιέρα κάποιου άλλου.

Σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι πρέπει να συσφίξουμε τις σχέσεις μας με τη Ρωσία απαντώ ότι η δηλητηρίαση του Αλεξέι Ναβάλνι με έναν προηγμένο χημικό παράγοντα δεν είναι μεμονωμένο γεγονός. Είναι κομμάτι του μοτίβου που έχουμε δει στη Γεωργία και την Ουκρανία, τη Συρία και το Σόλσμπερι— και σε προσπάθειες για τη χειραγώγηση εκλογών σε ολόκληρο τον κόσμο. Το μοτίβο αυτό δεν αλλάζει — και κανένας αγωγός δεν πρόκειται να αλλάξει το γεγονός αυτό.

Η Τουρκία τώρα είναι και θα είναι πάντοτε σημαντικός γείτονας. Ωστόσο, ενώ είμαστε κοντά στον χάρτη, η απόσταση μεταξύ μας φαίνεται να μεγαλώνει. Ναι, η Τουρκία βρίσκεται σε ταραγμένη γειτονιά. Σίγουρα, φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες, για τους οποίους τη στηρίζουμε με σημαντικά ποσά. Ωστόσο, κανένα από τα γεγονότα αυτά δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις απόπειρές εκφοβισμού των γειτόνων της.

Τα κράτη μέλη μας, η Κύπρος και η Ελλάδα, μπορούν πάντοτε να βασίζονται στην πλήρη αλληλεγγύη της Ευρώπης για την προστασία των νόμιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων τους.

Η αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον μας. Η επιστροφή των ερευνητικών σκαφών στα τουρκικά λιμάνια τις τελευταίες ημέρες αποτελεί θετικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό είναι αναγκαίο για να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για διάλογο. Η αποχή από μονομερείς ενέργειες και η επανάληψη των συνομιλιών με ειλικρινή καλή πίστη είναι η μοναδική οδός προς τα εμπρός. Η μοναδική οδός προς τη σταθερότητα και προς βιώσιμες λύσεις.

 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Εκτός από το να ανταποκρίνεται σθεναρότερα στα παγκόσμια γεγονότα, η Ευρώπη πρέπει επίσης να εμβαθύνει και να αναβαθμίσει τις εταιρικές σχέσεις της με τους φίλους και τους συμμάχους της.

Και ο δρόμος προς τον σκοπό αυτόν ξεκινά με την αναζωογόνηση των πλέον μακροχρόνιων εταιρικών σχέσεών μας.

Μπορεί να μην συμφωνούμε πάντοτε με τις πρόσφατες αποφάσεις του Λευκού Οίκου. Ωστόσο, πάντοτε θα τιμούμε τη διατλαντική συμμαχία — η οποία βασίζεται σε κοινές αξίες και ιστορία, και σε έναν άρρηκτο δεσμό μεταξύ των λαών μας.

Επομένως, ό,τι και αν συμβεί αργότερα φέτος, είμαστε έτοιμοι να οικοδομήσουμε μια νέα διατλαντική ατζέντα. Να ενισχύσουμε τη διμερή εταιρική σχέση μας — είτε πρόκειται για το εμπόριο, είτε πρόκειται για την τεχνολογία, είτε πρόκειται για τη φορολογία.

Και είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε μαζί για τη μεταρρύθμιση του διεθνούς συστήματος που οικοδομήσαμε μαζί, από κοινού με ομοϊδεάτες εταίρους. Προς όφελος των δικών μας συμφερόντων και προς το συμφέρον του κοινού μας οφέλους.

Χρειαζόμαστε ένα νέο ξεκίνημα με τους παλιούς μας φίλους — και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και στις δύο πλευρές της Μάγχης.

Οι εικόνες από την ίδια αυτή αίθουσα όταν ενώσαμε τα χέρια και αποχαιρετιστήκαμε με τους στίχους του Auld Lang Syne άξιζαν χίλιες λέξεις. Έδειξαν μια αγάπη για τον βρετανικό λαό η οποία δεν θα εξασθενίσει ποτέ.

Όμως, κάθε μέρα που περνά, οι πιθανότητες να πετύχουμε έγκαιρα συμφωνία αρχίζουν να μειώνονται.

Οι διαπραγματεύσεις είναι πάντοτε δύσκολες. Είμαστε μαθημένοι.

Και η Επιτροπή έχει τον καλύτερο και τον πιο έμπειρο διαπραγματευτή, τον κ. Μισέλ Μπαρνιέ, για να μας καθοδηγήσει.

Ωστόσο, οι συνομιλίες δεν έχουν προχωρήσει όπως θα θέλαμε. Και για τον λόγο αυτόν μας έχει απομείνει πολύ λίγος χρόνος.

Όπως πάντοτε, θα ενημερωθείτε πρώτοι και θα έχετε τον τελευταίο λόγο. Και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε να σας ενημερώνουμε καθ’ όλητηδιάρκειατηςδιαδικασίας, όπωςκάναμεκαιμετησυμφωνίααποχώρησης.

Η συμφωνία εκείνη χρειάστηκε τρία χρόνια διαπραγματεύσεων μέχρι να επιτευχθεί και δουλέψαμε ασταμάτητα για την κατάρτισή της. Γραμμή προς γραμμή, λέξη προς λέξη.

Και μαζί πετύχαμε. Το αποτέλεσμα εγγυάται τα δικαιώματα των πολιτών μας, τα οικονομικά μας συμφέροντα, την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς — και κυρίως τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.

Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησαν από κοινού ότι αυτός ήταν ο καλύτερος αλλά και ο μοναδικός τρόπος για τη διασφάλιση της ειρήνης στη νήσο της Ιρλανδίας.

Και από τη θέση αυτή δεν θα υποχωρήσουμε ποτέ. Η συμφωνία αυτή έχει κυρωθεί από το παρόν Κοινοβούλιο και από τη Βουλή των Κοινοτήτων.

Δεν μπορεί να τροποποιηθεί, να παραβλεφθεί ή να παρακαμφθεί μονομερώς. Είναι ζήτημα δικαίου, εμπιστοσύνης και καλής πίστης.

Και αυτό δεν είναι κάτι που το λέω μόνο εγώ — σας θυμίζω τα λόγια της Μάργκαρετ Θάτσερ: «Η Βρετανία δεν παραβιάζει τις συνθήκες. Κάτι τέτοιο θα ήταν κακό για τη Βρετανία, κακό για τις σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο και κακό για κάθε μελλοντική συνθήκη για το εμπόριο».

Αυτό ήταν αλήθεια τότε και είναι αλήθεια και σήμερα.

Η εμπιστοσύνη αποτελεί το θεμέλιο κάθε ισχυρής εταιρικής σχέσης.

Και η Ευρώπη θα είναι πάντοτε έτοιμη να οικοδομήσει ισχυρές εταιρικές σχέσεις με τους πλησιέστερους γείτονές μας.

Ξεκινώντας με τα Δυτικά Βαλκάνια.

Η απόφαση που λάβαμε πριν από έξι μήνες για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία ήταν πραγματικά ιστορική.

Πράγματι, το μέλλον ολόκληρης της περιοχής βρίσκεται στην ΕΕ. Μοιραζόμαστε την ίδια ιστορία, μοιραζόμαστε το ίδιο πεπρωμένο.

Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι κομμάτι της Ευρώπης — και όχι απλώς μια ενδιάμεση στάση στον δρόμο του μεταξιού.

Σύντομα θα παρουσιάσουμε μια δέσμη μέτρων οικονομικής ανάκαμψης για τα Δυτικά Βαλκάνια, με επίκεντρο μια σειρά περιφερειακών επενδυτικών πρωτοβουλιών.

Επιπλέον, θα βρεθούμε δίπλα στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και στους εταίρους μας στη νότια γειτονία — για να βοηθήσουμε να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να δοθεί ώθηση στις οικονομίες τους.

Όταν ανέλαβα τα καθήκοντά μου, ως πρώτο ταξίδι μου εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επέλεξα να επισκεφθώ την Αφρικανική Ένωση, και ήταν μια φυσική επιλογή. Ήταν φυσική επιλογή και ήταν και σαφές μήνυμα, γιατί δεν είμαστε μόνο γείτονες, αλλά είμαστε και φυσικοί εταίροι.

Τρεις μήνες αργότερα, επέστρεψα με ολόκληρο το Σώμα των Επιτρόπων για να θέσω τις προτεραιότητές μας για τη νέα μας στρατηγική με την Αφρική. Πρόκειται για μια ισότιμη εταιρική σχέση, στην οποία και οι δύο πλευρές μοιράζονται ευκαιρίες και ευθύνες.

Η Αφρική θα αποτελέσει βασικό εταίρο στην οικοδόμηση του κόσμου στον οποίο θέλουμε να ζούμε — είτε πρόκειται για το κλίμα, είτε για το ψηφιακό περιβάλλον, είτε για το εμπόριο.

 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Θα εξακολουθήσουμε να πιστεύουμε στο ανοικτό και δίκαιο εμπόριο σε ολόκληρο τον κόσμο. Όχι ως αυτοσκοπό — αλλά ως τρόπο για να πετύχουμε ευημερία στο εσωτερικό και για να προωθήσουμε τις αξίες και τα πρότυπά μας. Περισσότερες από 600.000 θέσεις εργασίας στην Ευρώπη συνδέονται με το εμπόριο με την Ιαπωνία. Και από μόνη της η πρόσφατη συμφωνία μας με το Βιετνάμ συνέβαλε στην κατοχύρωση ιστορικών εργασιακών δικαιωμάτων για εκατομμύρια εργαζομένους στη χώρα.

Θα αξιοποιήσουμε τη διπλωματική μας ισχύ και την οικονομική μας επιρροή για την επίτευξη συμφωνιών που κάνουν τη διαφορά — όπως ο καθορισμός προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών στην Ανταρκτική. Ένας τέτοιος καθορισμός θα αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες πράξεις περιβαλλοντικής προστασίας στην ιστορία.

Θα δημιουργήσουμε συνασπισμούς υψηλής φιλοδοξίας για ζητήματα όπως η ψηφιακή δεοντολογία ή η καταπολέμηση της αποψίλωσης των δασών — και θα αναπτύξουμε εταιρικές σχέσεις με όλους τους ομοϊδεάτες εταίρους — από τις ασιατικές δημοκρατίες έως την Αυστραλία, την Αφρική, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική και οποιονδήποτε άλλο επιθυμεί να συμμετάσχει.

Θα εργαστούμε για μια δίκαιη παγκοσμιοποίηση. Ωστόσο, αυτή δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Πρέπει να επιμείνουμε στη δικαιοσύνη και στους ίσους όρους ανταγωνισμού. Και η Ευρώπη θα προχωρήσει — μόνη της ή με εταίρους που επιθυμούν να τη συνοδεύσουν.

Για παράδειγμα, εργαζόμαστε για έναν μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα.

Ο άνθρακας πρέπει να έχει μια τιμή — κι αυτή την τιμή δεν μπορεί πλέον να την πληρώνει το περιβάλλον.

Ο εν λόγω μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα θα πρέπει να παρέχει κίνητρα στους ξένους παραγωγούς και στους εισαγωγείς στην ΕΕ ώστε να μειώνουν τις ανθρακούχες εκπομπές τους, διασφαλίζοντας παράλληλα την επίτευξη ίσων όρων ανταγωνισμού κατά τρόπο συμβατό με τον ΠΟΕ.

Η ίδια αρχή ισχύει και για την ψηφιακή φορολογία. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη συμφωνίας στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ και της G20. Ωστόσο, ας γίνει σαφές: αν η εν λόγω συμφωνία δεν προβλέπει ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα που θα παρέχει μακροπρόθεσμα βιώσιμα έσοδα, η Ευρώπη θα υποβάλει σχετική πρόταση στις αρχές του επόμενου έτους.

Θέλω η Ευρώπη να αποτελεί παγκόσμιο υπέρμαχο της δικαιοσύνης. 

 

ΜΙΑ ΝΕΑ ΔΥΝΑΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Για να διαδραματίσει η Ευρώπη αυτό τον δυναμικό ρόλο στον κόσμο, πρέπει επίσης να δημιουργήσει έναν νέο δυναμισμό στο εσωτερικό της.

Και για να προχωρήσουμε μπροστά, πρέπει τώρα να ξεπεράσουμε τις διαφορές που μας εμποδίζουν.

Η ιστορική συμφωνία για το NextGenerationEU δείχνει ότι μπορούμε. Η ταχύτητα με την οποία πήραμε αποφάσεις σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες, τις κρατικές ενισχύσεις ή το μέσο SURE — όλα αυτά δείχνουν ότι είμαστε σε θέση να τα καταφέρουμε. Οπότε, ας δράσουμε.

Η μετανάστευση είναι ένα ζήτημα που συζητείται εδώ και πολύ καιρό.

Η μετανάστευση ήταν ανέκαθεν πραγματικότητα για την Ευρώπη — και πάντα θα είναι. Στον ρου των αιώνων, έχει καθορίσει τις κοινωνίες μας, έχει εμπλουτίσει τους πολιτισμούς μας και έχει διαμορφώσει τις ζωές μας. Και πάντα θα είναι έτσι.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, η μεταναστευτική κρίση του 2015 προκάλεσε πολλές σοβαρές διαιρέσεις μεταξύ των κρατών μελών — ορισμένες από τις πληγές αυτές επουλώνονται ακόμα και σήμερα. Έκτοτε έχουν γίνει πολλά. Ωστόσο, πρέπει να γίνουν κι άλλα πολλά ακόμη.

Αν είμαστε όλοι έτοιμοι να κάνουμε συμβιβασμούς —χωρίς να δεχόμαστε συμβιβασμούς όσον αφορά τις αρχές μας— μπορούμε να βρούμε λύση.

Την επόμενη εβδομάδα, η Επιτροπή θα παρουσιάσει το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση.

Θα υιοθετήσουμε μια ανθρώπινη και ανθρωπιστική προσέγγιση. Η διάσωση ζωών στη θάλασσα δεν είναι προαιρετική. Και οι χώρες που εκπληρώνουν τα νομικά και ηθικά καθήκοντά τους ή που είναι περισσότερο εκτεθειμένες από άλλες, πρέπει να μπορούν να βασίζονται στην αλληλεγγύη ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θα εξασφαλίσουμε στενότερη σύνδεση μεταξύ ασύλου και επιστροφής. Πρέπει να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ εκείνων που έχουν δικαίωμα παραμονής και εκείνων που δεν έχουν.

Θα αναλάβουμε δράση για την καταπολέμηση των διακινητών ανθρώπων, την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, την εμβάθυνση των εξωτερικών εταιρικών σχέσεων και τη δημιουργία νόμιμων οδών.

Και θα διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι που έχουν δικαίωμα παραμονής ενσωματώνονται και αισθάνονται ευπρόσδεκτοι.

Θέλουν να οικοδομήσουν το μέλλον τους, και έχουν δεξιότητες, ενέργεια και ταλέντα.

Αναφέρομαι στη Σουάντ, την έφηβη πρόσφυγα από τη Συρία που έφτασε στην Ευρώπη με το όνειρο να γίνει γιατρός. Μέσα σε τρία χρόνια έλαβε κορυφαία υποτροφία από το Royal College of Surgeons στην Ιρλανδία.

Αναφέρομαι στους πρόσφυγες γιατρούς από τη Λιβύη και τη Σομαλία που προσέφεραν τις ιατρικές τους δεξιότητες, όταν ξέσπασε η πανδημία στη Γαλλία.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, αν αναλογιστούμε τα εμπόδια που έχουν ξεπεράσει και το τι έχουν πετύχει, τότε σίγουρα θα τα καταφέρουμε να διαχειριστούμε μαζί το ζήτημα της μετανάστευσης.

Οι εικόνες από τον καταυλισμό στη Μόρια αποτελούν επώδυνη υπενθύμιση της ανάγκης η Ευρώπη να συσπειρώσει τις δυνάμεις της.

Όλοι πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να αναλάβουν τις ευθύνες τους — και αυτό θα πράξει η Επιτροπή. Η Επιτροπή επεξεργάζεται επί του παρόντος σχέδιο κοινού πιλοτικού έργου με τις ελληνικές αρχές για νέο καταυλισμό στη Λέσβο. Μπορούμε να συνδράμουμε τις διαδικασίες ασύλου και επιστροφής και να βελτιώσουμε σημαντικά τις συνθήκες για τους πρόσφυγες.

Αλλά θέλω να είμαι σαφής: αν εμείς εντείνουμε τις προσπάθειές μας, τότε περιμένω από όλα τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο.

Η μετανάστευση είναι ευρωπαϊκή πρόκληση και όλη η Ευρώπη πρέπει να επωμιστεί τις ευθύνες της.

Πρέπει να οικοδομήσουμε εκ νέου την εμπιστοσύνη μεταξύ μας και να προχωρήσουμε μαζί μπροστά.

Αυτή η εμπιστοσύνη βρίσκεται στον πυρήνα της Ένωσής μας και στον τρόπο με τον οποίο ενεργούμε από κοινού.

Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις θεμελιώδεις αξίες μας, τις δημοκρατίες μας και την κοινότητα δικαίου μας —όπως την αποκαλούσε ο Βάλτερ Χάλσταϊν.

Δεν πρόκειται για αφαιρετικό όρο. Το κράτος δικαίου συμβάλλει στην προστασία των ανθρώπων ενάντια στην εξουσία των ισχυρών. Αποτελεί τον εγγυητή των βασικότερων καθημερινών δικαιωμάτων και ελευθεριών μας. Μας επιτρέπει να εκφράζουμε τη γνώμη μας και να ενημερωνόμαστε από τον ελεύθερο Τύπο.

Πριν από το τέλος του μήνα, η Επιτροπή θα εγκρίνει την πρώτη ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου που θα καλύπτει όλα τα κράτη μέλη.

Η εν λόγω έκθεση αποτελεί προληπτικό εργαλείο για τον έγκαιρο εντοπισμό προκλήσεων και την εξεύρεση λύσεων.

Θέλω να αποτελέσει μια αφετηρία για την Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει καμία οπισθοδρόμηση.

Η Επιτροπή αποδίδει μέγιστη σημασία στο κράτος δικαίου. Για τον λόγο αυτό, θα διασφαλίσουμε ότι τα χρήματα του προϋπολογισμού μας και του NextGenerationEU είναι προστατευμένα ενάντια σε κάθε μορφής απάτη, διαφθορά και σύγκρουση συμφερόντων. Αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο.

Ωστόσο, οι τελευταίοι μήνες μάς υπενθύμισαν πόσο ευάλωτο μπορεί να είναι το κράτος δικαίου. Είναι καθήκον μας να επαγρυπνούμε πάντα ώστε να το φροντίζουμε και να το ενισχύουμε.

Οι παραβιάσεις του κράτους δικαίου δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές. Θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι τόσο αυτό όσο και την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων μας. Είτε όσον αφορά την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου, την ελευθερία του Τύπου, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης ή ακόμα και την πώληση «χρυσών διαβατηρίων». Οι ευρωπαϊκές αξίες δεν είναι προς πώληση. 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Αυτές οι αξίες είναι πιο σημαντικές από ποτέ. Ο λόγος που το λέω αυτό είναι γιατί, όταν σκέφτομαι την κατάσταση της Ένωσής μας, θυμάμαι τα λόγια του Τζον Χιουμ, ενός σπουδαίου Ευρωπαίου που δυστυχώς απεβίωσε φέτος.

Το γεγονός ότι τόσοι άνθρωποι ζουν ειρηνικά σήμερα στο νησί της Ιρλανδίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ακλόνητη πίστη του στην ανθρωπότητα και στην επίλυση των συγκρούσεων.

Έλεγε ότι η σύγκρουση προκύπτει από τις διαφορές και ότι η ειρήνη είναι ο σεβασμός στις διαφορές.

Και ορθά το υπενθύμισε στο Κοινοβούλιο το 1998: «Οι Ευρωπαίοι οραματιστές αποφάσισαν ότι οι διαφορές δεν συνιστούν απειλή, οι διαφορές είναι κάτι το φυσικό. Οι διαφορές είναι η ουσία του ανθρωπισμού».

Αυτά τα λόγια είναι εξίσου σημαντικά σήμερα όσο και παλιότερα.

Διότι, όταν κοιτάμε γύρω μας, αναρωτιόμαστε πού βρίσκεται η ουσία του ανθρωπισμού, όταν τρία παιδιά στο Ουισκόνσιν βλέπουν τον πατέρα τους να πεθαίνει από πυρά της αστυνομίας, ενώ αυτά βρίσκονται στο αυτοκίνητο.

Αναρωτιόμαστε πού βρίσκεται η ουσία του ανθρωπισμού, όταν αντισημιτικές καρναβαλικές στολές παρελαύνουν ελεύθερα στους δρόμους μας.

Πού βρίσκεται η ουσία του ανθρωπισμού, όταν κάθε μέρα υπάρχουν Ρομά που αποκλείονται από την κοινωνία, καθώς και άλλοι που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια μόνο και μόνο λόγω του χρώματος του δέρματός τους ή των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων.

Είμαι περήφανη που ζω στην Ευρώπη, σ’ αυτήτην ανοιχτή κοινωνία αξιών και διαφορετικότητας.

Αλλά, ακόμη και εδώ στην Ένωση, οι ιστορίες αυτές αποτελούν καθημερινότητα για πολλούς ανθρώπους.

Και αυτό μας υπενθυμίζει ότι η πρόοδος για την καταπολέμηση του ρατσισμού και του μίσους είναι εύθραυστη — δύσκολα πάει κάποιος μπροστά, αλλά πολύ εύκολα πισωγυρίζει.

Επομένως, τώρα έχει έρθει η στιγμή της αλλαγής.

Για να θεμελιώσουμε μια πραγματικά αντιρατσιστική Ένωση, η οποία εκτείνεται από την καταδίκη ως τη δράση.

Και η Επιτροπή καταρτίζει επί του παρόντος σχέδιο δράσης για να ξεκινήσει την πραγμάτωση αυτού του στόχου.

Στο πλαίσιο αυτό, θα προτείνουμε την επέκταση του καταλόγου ποινικών αδικημάτων της ΕΕ ώστε να περιλαμβάνει όλες τις μορφές εγκλημάτων μίσους και ρητορικής μίσους, ανεξάρτητα από το αν αφορούν τη φυλή, τη θρησκεία, το φύλο ή τη σεξουαλικότητα.

Η μισαλλοδοξία είναι μισαλλοδοξία — και κανένας δεν πρέπει να την υφίσταται.

Θα ενισχύσουμε τους νόμους για τη φυλετική ισότητα στα σημεία που παρουσιάζουν ελλείψεις.

Θα χρησιμοποιήσουμε τον προϋπολογισμό μας για να αντιμετωπίσουμε τις διακρίσεις σε τομείς όπως η απασχόληση, η στέγαση ή η παροχή υγειονομικής περίθαλψης.

Θα είμαστε αυστηρότεροι όσον αφορά την επιβολή, όταν η υλοποίηση καθυστερεί.

Γιατί, στη δική μας Ένωση, η καταπολέμηση του ρατσισμού θα είναι πάντα επιταγή.

Θα βελτιώσουμε την εκπαίδευση και τις γνώσεις για τα ιστορικά και πολιτισμικά αίτια του ρατσισμού.

Θα καταπολεμήσουμε τις υποσυνείδητες προκαταλήψεις σε ανθρώπους, θεσμούς, ακόμα και σε αλγορίθμους.

Και θα διορίσουμε για πρώτη φορά έναν ή μία συντονιστή/-ίστρια της Επιτροπής για την καταπολέμηση του ρατσισμού, ώστε να διατηρήσει το θέμα αυτό στην κορυφή του θεματολογίου μας και να συνεργαστεί άμεσα με τους ανθρώπους, την κοινωνία των πολιτών και τους θεσμούς.

 

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Δεν θα επαναπαυτώ όσον αφορά το θέμα της οικοδόμησης μιας Ένωσης ισότητας.

Μιας Ένωσης στην οποία θα μπορεί ο καθένας να είναι ο εαυτός του και να αγαπάει όποιον θέλει, χωρίς φόβο αντιποίνων και διακρίσεων.

Διότι το να είσαι ο εαυτός σου δεν είναι η ιδεολογία σου.

Είναι η ταυτότητά σου.

Και κανένας, ποτέ, δεν μπορεί να το αρνηθεί αυτό.

Επομένως, θέλω να είμαι απόλυτα σαφής —ζώνες χωρίς ΛΟΑΤΚΙ είναι ζώνες χωρίς ανθρωπισμόΚαι δεν έχουν θέση στην Ένωσή μας.

Προκειμένου να βεβαιωθούμε ότι στηρίζουμε όλη την κοινότητα, σύντομα η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια στρατηγική για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ.

Στο πλαίσιο αυτό, θα προωθήσω επίσης την αμοιβαία αναγνώριση των οικογενειακών σχέσεων στην ΕΕ. Αν είσαι γονέας σε μία χώρα, είσαι γονέας σε κάθε χώρα. 

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Αυτός είναι ο κόσμος στον οποίο θέλουμε να ζούμε.

Όπου η διαφορετικότητα και οι αντιξοότητες μας ενώνουν. Όπου δουλεύουμε μαζί για να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας και βοηθάμε ο ένας τον άλλον σε δύσκολους καιρούς.

Όπου οικοδομούμε σήμερα έναν πιο υγιή και δυνατό κόσμο, με σεβασμό στους άλλους, στον οποίον θέλουμε τα παιδιά μας να ζήσουν αύριο.

Και ενώ προσπαθούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας πράγματα για τη ζωή, τα παιδιά μας είναι αυτά που μας διδάσκουν τι είναι η ζωή.

Η περσινή χρονιά μάς απέδειξε πόση αλήθεια κρύβεται σ’ αυτό.

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τους εκατομμύρια νέους ανθρώπους που ζήτησαν αλλαγή για έναν καλύτερο πλανήτη.

Για τα εκατοντάδες χιλιάδες όμορφα ουράνια τόξα αλληλεγγύης που έβαλαν τα παιδιά μας στα παράθυρα της Ευρώπης.

Μια εικόνα, όμως, έχει εντυπωθεί στο μυαλό μου τους τελευταίους έξι δύσκολους μήνες. Μια εικόνα που αποτυπώνει τον κόσμο μέσα από τα μάτια των παιδιών μας.

Η εικόνα της  Κάρολα και της Βιτόρια. Των δύο νεαρών κοριτσιών που έπαιζαν τένις στις ταράτσες της Λιγουρίας, στην Ιταλία.

Δεν είναι μόνο το κουράγιο και το ταλέντο αυτών των κοριτσιών που ξεχωρίζει.

Είναι το μάθημα που μας δίνουν. Ότι δεν πρέπει να επιτρέπουμε στις δυσκολίες να μας κρατάνε πίσω, ότι δεν πρέπει να αφήνουμε τις συμβάσεις του παρελθόντος να μας εμποδίζουν, ότι πρέπει να αδράχνουμε τη στιγμή.

Αυτό μας μαθαίνουν η Κάρολα, η Βιτόρια και όλοι οι νέοι της Ευρώπης για τη ζωή κάθε μέρα. Αυτή ακριβώς είναι η νέα γενιά της Ευρώπης. Αυτή είναι η NextGenerationEU.

Φέτος, η Ευρώπη πήρε παραδείγματα και έκανε ένα άλμα προόδου.

Όταν έπρεπε να βρούμε τον δρόμο που θα μας οδηγήσει στο μέλλον, δεν αφήσαμε τις συμβάσεις του παρελθόντος να μας εμποδίσουν.

Όταν νιώσαμε την αδυναμία γύρω μας, αδράξαμε τη στιγμή για να δώσουμε νέα δύναμη στην Ένωσή μας.

Όταν είχαμε την επιλογή να πορευτούμε μόνοι, όπως είχαμε κάνει στο παρελθόν, χρησιμοποιήσαμε την κοινή δύναμη και των 27 κρατών μελών για να δώσουμε και στα 27 μια ευκαιρία στο μέλλον.

Δείξαμε ότι είμαστε μαζί σ’ αυτόκαιότι θα βγούμε μαζί απ’ αυτό.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Το μέλλον θα είναι όπως θα το διαμορφώσουμε εμείς. Και η Ευρώπη θα είναι αυτή που εμείς θέλουμε να είναι.

Ας σταματήσουμε να την υπονομεύουμε. Και ας δουλέψουμε γι’ αυτήν. Αςτηνκάνουμεδυνατή. Καιας χτίσουμε τον κόσμο στον οποίο θέλουμε να ζούμε.

Ζήτω η Ευρώπη!


Ο ανθρωπισμός έχει αφετηρία το συναίσθημα. Οι κανόνες έπονται

13/09/2020

Άρθρο  μου στη ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΗ 13/9/20

http://metarithmisi.gr/post/38954/o-anthropismos-echei-afetiria-to-synaisthima-oi-kanones-epontai

πηγή: CAPITAL

 

Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΕΧΕΙ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ. ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΟΝΤΑΙ 

Όταν ξεκίνησε τη θητεία της η νέα κυβέρνηση, αποτέλεσε ευχάριστη έκπληξη ο βαθμός ετοιμότητας σε πολλούς τομείς, ιδίως στα οικονομικά και στην ψηφιακή διακυβέρνηση. Αλλά και μπροστά στην αναπάντεχη υγειονομική κρίση, τα αντανακλαστικά του κρατικού μηχανισμού υπήρξαν πολύ καλά.

Ωστόσο σε έναν τομέα η κυβέρνηση δεν φάνηκε καθόλου προετοιμασμένη, αν και θα έπρεπε και μπορούσε: στον τομέα τον πιο δύσκολο, τον πιο περίπλοκο και πολυπαραγοντικό: στο προσφυγικό/μεταναστευτικό. Μια εξίσωση με πολλές παραμέτρους: από τα ανθρώπινα δικαιώματα έως το διεθνές Δίκαιο, από τη δημόσια υγεία, έως τη δημόσια τάξη, από τα τοπικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα έως τις διεθνείς σχέσεις. Ξέρουμε πως κληρονόμησε μια Ευρω-Τουρκική συμφωνία τουλάχιστον αμφιλεγόμενη και δομές “υποδοχής” με ήδη άθλιες συνθήκες διαβίωσης, όπου η Μόρια είχε τα θλιβερά πρωτεία. Ωστόσο δεν ήταν αναγκαστικό να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε, μετά από έναν ολόκληρο χρόνο και με όλα τα δεδομένα στο χέρι. Παρά τις αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις φορέων που δούλευαν στο πεδίο, η κυβέρνηση έδειξε αδράνεια και αναβλητικότητα. Να της πιστώσουμε ότι συντόμευσε τις διαδικασίες ασύλου. Και κάποια στιγμή εμφάνισε ένα πλάνο αποσυμφόρησης των νησιών, σε συνδυασμό με την δημιουργία κλειστών/ελεγχόμενων κέντρων φιλοξενίας. Παρόλο που οι Διεθνείς Συνθήκες δεν επιτρέπουν την κράτηση ατόμων που δεν έχουν κάνει ποινικό αδίκημα, κατά τη γνώμη μου μια τέτοια λύση, σε σύγκριση με τις άθλιες συνθήκες τύπου Μόριας, θα ήταν προτιμότερη. Και τότε έγινε το κυριότερο σφάλμα: Μπροστά στις αντιδράσεις κατοίκων (όχι όλων) και τοπικών αξιωματούχων, η κυβέρνηση υποχώρησε. Ειδικά στη Λέσβο δεν προστάτεψε ούτε τους μετανάστες, ούτε τον ντόπιο πληθυσμό ούτε καν τους αστυνομικούς που είχαν σταλεί για να εξασφαλίσουν την εκκίνηση των έργων. Και έβαλε το πλάνο στο συρτάρι. Και το κεφάλι στην άμμο.

Πώς εξηγείται αυτή η στάση, ενώ σε άλλους τομείς η κυβέρνηση έχει δείξει αποφασιστικότητα;

Κατά τη γνώμη μου την απάντηση δεν πρέπει να τη αναζητήσουμε με στενά πολιτικούς όρους: Υποστηρίζω ότι η ρίζα του φαινομένου είναι ένα έλλειμμα συμπόνοιας προς τους μετανάστες/πρόσφυγες, ένα έλλειμμα ενσυναίσθησης, δηλαδή της ικανότητας να μπορείς να μπεις έστω για πέντε λεπτά στη θέση του άλλου.

Η αφετηρία του ανθρωπισμού βρίσκεται ακριβώς σε αυτά τα συναισθήματα. Οι κανόνες, υποχρεωτικοί πλέον στις δημοκρατικές κοινωνίες, θεσπίζονται στη συνέχεια.

Από την αρχή το προσφυγικό αντιμετωπίστηκε ως πρόβλημα διαχειριστικό και όχι πρωτίστως ανθρωπιστικό. Η έμφαση δινόταν πάντα στις δυσκολίες διαβίωσης των νησιωτών και όχι των προσφύγων. Μπορεί οι νησιώτες να νιώθουν δικαιολογημένη οικονομική και κοινωνική ανασφάλεια και δυσφορία, αλλά δεν είναι αυτοί που έχουν ένα ντους ανά 200 άτομα, ούτε στέκονται 3 ώρες στην ουρά για συσσίτιο! Επιπλέον,  στο ήδη φορτισμένο κλίμα προστέθηκε και η πανδημία. Και αντί να αρχίσουν συστηματικοί δειγματοληπτικοί έλεγχοι, μπήκε ολόκληρο το ΚΥΤ της Μόριας σε μαζική καραντίνα, μια πρακτική θα έλεγα μεσαιωνικής έμπνευσης, που την είχαν καταγγείλει οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ως “απερίσκεπτη και δυνητικά ιδιαίτερα επιζήμια και επιβλαβή για τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο”.

Όλα όσα εξελίχθηκαν σαν χιονοστιβάδα άρχισαν όταν ένας Σομαλός, αναγνωρισμένος πρόσφυγας (που σημαίνει ότι μπορεί να ταξιδεύει παντού στην Ελλάδα) ήρθε στην Αθήνα να βρει δουλειά. Δουλειά δεν βρήκε αλλά ο δυστυχής κόλλησε τη νόσο. Ξαναγύρισε στη “ζούγκλα” της Μόριας, μια και η επίσημη δομή ήταν πια γι’ αυτόν κλειστή, όπου προφανώς είχε κάποιους γνωστούς κι ένα πιάτο φαϊ και όταν αρρώστησε  παρουσιάστηκε μόνος του στο νοσοκομείο. Μετά το κρούσμα αυτό, η προσπάθεια για ιχνηλάτηση και καραντίνα μέσα και γύρω από τη Μόρια συνάντησε την καχυποψία, την εχθρότητα  και την παραπληροφόρηση. Άρχισαν διενέξεις και συγκρούσεις με τους υπολοίπους μετανάστες που καταλάβαιναν ότι κινδύνευαν να κολλήσουν όλοι. Η καταστροφική εξέλιξη των γεγονότων σοκάρει αλλά δεν πρέπει ν’ αποτελεί έκπληξη. Ας θυμηθούμε την περίπτωση των Ρομά στη Λάρισα, ανθρώπων που ζουν σε κανονικά σπίτια, μιλάνε ελληνικά, είναι Έλληνες πολίτες και όμως είδαν κι έπαθαν οι Αρχές μέχρι να τους πείσουν για καραντίνα. Τη συνέχεια την ξέρουμε.

Αμέσως μετά την πυρκαγιά η μόνη παρουσία δίπλα στους ανθρώπους που ήταν κυριολεκτικά στο δρόμο χωρίς τροφή και νερό ήταν τα μπλόκα της αστυνομίας. Τρείς μέρες μετά, αν και έφτασαν οι πρώτες σκηνές, η πλειοψηφία είναι ακόμα στο δρόμο. Ο αρμόδιος υφυπουργός Γ.Κουμουτσάκος συνέκρινε την εικόνα αυτή με την επαύριο ενός σεισμού (!) δηλαδή ενός έκτακτου φυσικού φαινομένου που γι αυτό δεν ευθύνεται κανείς. Καμία αυτοκριτική! Και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ξεκαθάρισε ψυχρά: “Κάποιοι δεν σέβονται τη χώρα που τους φιλοξενεί. (!) Θεώρησαν ότι αν πυρπολήσουν τη Μόρια, θα φύγουν αδιακρίτως από το νησί. Τους λέμε ότι δεν κατάλαβαν. Δεν πρόκειται να φύγουν εξαιτίας της φωτιάς, παρά μόνο τα ασυνόδευτα ανήλικα(…)” . Δηλαδή από τη μια μεριά έχουμε μερικούς πιθανούς εμπρηστές, τρελλαμένους, απελπισμένους, ίσως  παραπλανημένους από “καλοθελητές” (οπαδούς της ιδεοληψίας καραντίνα=πρόσχημα για πλήρη καθυπόταξη), ενδεχομένως και κακοποιά στοιχεία, που επιπλέον αδιαφορούν για την υγεία των υπολοίπων.(Όπως ακριβώς αδιαφορούν για την υγεία μας και αρκετοί συμπατριώτες μας!) Από την άλλη ένας πληθυσμός χιλιάδων, με οικογένειες, μικρά παιδιά, ευπαθή άτομα. Αλλά σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο τις επιπτώσεις πρέπει να τις υποστεί ολόκληρος ο πληθυσμός της Μόριας. Ισοπεδωτική και εκδικητική λογική επί δικαίων και αδίκων.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ξεσπούν συνεχείς διαδηλώσεις αιτούντων άσυλο με αίτημα: “Θέλουμε να φύγουμε, αφήστε μας ελεύθερους!” Απάντηση : Κλούβες ΜΑΤ και εσπευσμένος προσωρινός καταυλισμός σε δημόσια έκταση. Πόσοι και πώς θα πεισθούν να πάνε; 

image.png

πηγή: ΣΤΟ ΝΗΣΙ

Migrants, μια λέξη αμετάφραστη 

Δε χρειάζονται ιδιαίτερες ψυχολογικές ικανότητες για να διακρίνει κανείς στα παραπάνω παραδείγματα την συναισθηματική ανεπάρκεια στην οποία αναφέρθηκα πιο πάνω. Ωστόσο αυτό το έλλειμμα ενσυναίσθησης δεν περιορίζεται στην κυβέρνηση, αλλά το βλέπουμε στις αντιδράσεις και των άλλων κομμάτων και ακόμα περισσότερο στους τοπικούς παράγοντες, στα ΜΜΕ και σε μεγάλο μέρος της ίδιας της κοινωνίας. Τις τελευταίες μέρες σε πολλές πόλεις της Γερμανίας έγιναν διαδηλώσεις συμπαράστασης προς τους μετανάστες /πρόσφυγες της Μόριας, ενώ πολλοί δήμοι και κοινότητες στη Γερμανία έχουν δηλώσει την προθυμία τους να δεχτούν πρόσφυγες από τα ελληνικά νησιά. Το Σοσιαλιστικό κόμμα, οι Πράσινοι και η Linke αλλά και πολλοί από το κόμμα της Μέρκελ καλούν την κυβέρνηση να πάρει πρωτοβουλία και να δεχτεί την επανεγκατάστασή τους. Μήπως είδατε παρόμοιες διαδηλώσεις στην Ελλάδα; Είδατε επαρχιακές πόλεις πρόθυμες να δεχτούν πρόσφυγες; (απ’ όσο ξέρω μόνον η Τήλος!). Αυτό που είδαμε ήταν αντίθετες εκδηλώσεις – ας μην τις χαρακτηρίσω.

Στις πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες χρησιμοποιείται ο όρος migrantγια τον περιπλανώμενο, τον απόδημο, όρος που περιέχει και τον πρόσφυγα και τον μετανάστη, έννοιες που είναι δύσκολο να διαχωριστούν εκ πρώτης όψεως. Η λέξη θυμίζει τις μετακινήσεις (migrations) των ανθρωπίνων πληθυσμών από τον καιρό του Sapiens και του Neanderthal. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα ελληνικά η λέξη migrant είναι αμετάφραστη.  Στη χώρα μας ολοένα και περισσότεροι χρησιμοποιείται η λέξη μετανάστης ή λαθρομετανάστης που παραπέμπει στον παρείσακτο, τον παράνομο, ακόμα και στον εισβολέα (αλλά και ο χαρακτηρισμός όλων συλλήβδην ως προσφύγων είναι εκτός πραγματικότητας και εντός πολιτικής σκοπιμότητας, κάθε άλλο παρά εποικοδομητικής). Η γλώσσα μεταξύ άλλων εκφράζει και το επίπεδο εξέλιξης του δημοκρατικού αισθήματος, και το επίπεδο της ενσυναίσθησης μιας κοινωνίας. Το έλλειμμα στον λόγο συμβαδίζει με έλλειμα στις  πράξεις. Για παράδειγμα, τα ελληνικά ΜΜΕ λένε κατά κανόνα “μετανάστες” και στην πράξη σχεδόν ποτέ δεν δίνουν το λόγο σε αυτούς τους ανθρώπους- πόσο μάλλον συνέντευξη. Ακούμε μόνο “οι Τούρκοι” και όχι “το καθεστώς Ερντογάν” και στην πράξη δεν δίνεται δημοσιότητα σε διαδηλώσεις στην Τουρκία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στα ελληνικά κανάλια πέρασαν σχεδόν απαρατήρητα δύο γεγονότα, που επί μέρες ήταν πρώτη είδηση στα ξένα ΜΜΕ: η δηλητηρίαση του Ναβάλνυ και η δημοκρατική εξέγερση στην Λευκορωσία με την ανελέητη καταστολή, τους νεκρούς και τις απαγωγές (που φυσικά προκαλεί μεγαλύτερη αγανάκτηση παγκοσμίως από τις απειλές του Ερντογάν). Δημοσιογραφική αστοχία; Όχι, Αδυναμία  αξιολόγησης τέτοιων γεγονότων, που πηγάζει από την έλλειψη ενσυναίσθησης και τον εγωκεντρισμό που κατά τη γνώμη μου πλειοψηφούν σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Άλλο σχετικό παράδειγμα η ανεπαρκής κατανόηση του τί σημαίνει civil society  (το “κοινωνία των πολιτών” δεν το αποδίδει πλήρως). Πρωτοβουλίες όπως οι άτυπες μορφές αλληλεγγύης, ο εθελοντισμός, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις δεν μπορούν να κατανοηθούν ως καρπός της βούλησης ενεργών πολιτών αλλά θεωρούνται κατ’ αρχήν ύποπτες και ο δρόμος της συνωμοσιολογίας είναι η εύκολη καταφυγή.

ΜΟΡΙΑ -ΒΙΚΤΩΡΙΑ και πάλι πίσω

Last but not least: Η οδύσσεια του Σομαλού φέρνει στο προσκήνιο και το πρόβλημα της ένταξης όσων είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες. Μπορεί να επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες ασύλου, μπορεί η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες (UNHCR) να διατυπώνει σαφώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, αλλά η καθημερινή πραγματικότητα είναι διαφορετική: Ανύπαρκτοι ή ανεπαρκείς  μηχανισμοί ένταξης, όπως εκμάθηση ελληνικών, επαγγελματική κατάρτιση,  διαδικασίες πιστοποίησης και αξιοποίησης ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προσόντων, διευκολύνσεις για εξεύρεση κατοικίας. Παλινωδίες για το χρόνο παραμονής  σε δομές μετά τη χορήγηση ασύλου. Το έγγραφο θετικής απόφασης για άσυλο δεν είναι άδεια παραμονής ούτε αποτελεί ταξιδιωτικό έγγραφο, πρέπει κανείς να κάνει χωριστές αιτήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι οδηγίες της UNHCR παραπέμπουν συχνά στη βοήθεια των (δαιμονοποιημένων) ΜΚΟ. Έτσι, επόμενο είναι οι άνθρωποι αυτοί να συνωστίζονται στο γνωστό στέκι της Βικτώριας, όπου έρχονται σε επαφή με τα άτυπα δίκτυα είτε ανιδιοτελών εθελοντών, είτε εκμεταλλευτών, για δουλειά, κατάλυμα κλπ. Πολύ δύσκολα σε εποχή ανεργίας και κορωνοϊού. Και είναι φυσικό να θέλει κανείς να ξαναγυρίσει στη “σιγουριά” ενός καταυλισμού. Μόρια – Βικτώρια και πάλι πίσω.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


ΗΠΑ -DEMOCRATIC CONVENTION 17–20, 2020

20/08/2020

To χρίσμα στον Τζο Μπάϊντεν για την προεδρία και στην Κάμαλα Χάρις για την αντιπροεδρία

Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις υποστήριξης του ΤΖΟ ΜΠΑΪΝΤΕΝ για την προεδρία των ΗΠΑ κατά το Συνέδριο των Δημοκρατικών  (on line λόγω πανδημίας). Πανστρατιά. Από την Μπίλλυ Έλις έως τον Κόλιν Πάουελ.


Αφιέρωμα στον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

19/08/2020

Για την επέτειο της δολοφονίας του 19 Αυγούστου 1936

από το Romancero Gitano (Τσιγγάνικο Τραγουδιστάρι)

Η ΠΑΝΤΕΡΜΗ                        ROMANCE DE LA PENA NEGRA

απόδοση Οδυσσέας Ελύτης

Σκάβουν το χώμα οι πετεινοί
σκάβουν ζητώντας την αυτή
την ώρα που στα σκοτεινά
βγαίνει η Παντέρμη και γυρνά.

Μαύρη μαυρίλα ειν’ η ψυχή της
κι ωχρό μπακίρι το πετσί της
τα στήθια της ωσάν τ’ αμόνια
που τα χτυπούν χωρίς συμπόνια.

Παντέρμη, τι ζητάς εδώ
μόνη σου δίχως σύντροφο;

Κι αν είναι κάτι που ζητώ
πε μου, σε γνοιάζει εσένανε;
Ζητάω εκείνο που ζητώ
ζητάω την ίδια εμένανε.

Παντέρμη, πες ποιος ο καημός σου
ποιος ο αγιάτρευτος καημός σου;

Ποιος ο καημός μου;
Μαύρη πίσσα εγίνη η λινή μου η πουκαμίσα
και μες στο σπίτι σαν τρελή
σούρνω το ξέπλεκο μαλλί.

Παντέρμη, λούσε το κορμί σου
λουσ’ το χελιδονόνερο
κι άσε κυρά μου την ψυχή σου
ασ’ τη να βρει αναπαμό.

Άχου, τσιγγάνικες ψυχές
κι ολόκρυφες νεροσυρμές
πίκρες μαζί και θάματα
στα μακρινά χαράματα.

ROMANCE DE LA PENA NEGRA

Las piquetas de los gallos
cavan buscando la aurora,
cuando por el monte oscuro
baja Soledad Montoya.
Cobre amarillo, su carne
huele a caballo y a sombra.
Yunques ahumados sus pechos,
gimen canciones redondas.

Soledad, ¿Por quien preguntas
sin compañía y a estas horas?

Pregunte por quien pregunte,
dime: ¿a ti quése te importa?
Vengo a buscar lo que busco,
mi alegría y mi persona.

Soledad de mis pesares,
caballo que se desboca
al fin encuentra la mar
y se lo tragan las olas.

No me recuerdes el mar
que la pena negra brota
en las tierras de la aceituna
bajo el rumor de las hojas.

¡Soledad, qué pena tienes!
¡Qué pena tan lastimosa!
Lloras zumo de limón
agrio de espera y de boca.

¡Qué pena tan grande! Corro
mi casa como una loca,
mis dos trenzas por el suelo,
de la cocina a la alcoba.
¡Qué pena! Me estoy poniendo
de azabache carne y roja.
¡Ay, mis camisas de hilo!
¡Ay, mis muslos de amapola!

Soledad, lava tu cuerpo
con agua de alondras,
y deja tu corazón
en paz, Soledad Montoya.
Por abajo canta el río:
volante de cielo y hojas.
Con flores de calabaza
la nueva luz se corona.
¡Oh! pena de los gitanos!

Η καλόγρια η τσιγγάνα

Βουνά και σύ’γνεφα μακριά σ’ όλα τριγύρω σιγαλιά
τα λιόφυτα γαληνεμένα και τα σπιτάκια ασβεστωμένα.

Σ’ ένα αχερόχρωμο πανί κεντά η καλόγρια η μικρή
άχου, τι όμορφα κεντάει το χεράκι της πως πάει.

Βάνει πουλιά, βάνει δεντριά, και τ’ άστρα τα χρυσά
βάνει στις τέσσερις τις κόχες τέσσερις αγριομολόχες.

Σ’ ένα αχερόχρωμο πανί κεντάει η καλόγρια η μικρή
μα κάθε τόσο αναστενάζει και κάτι με το νου της βάζει.

Λίγο το χέρι σταματά μες στον αέρα και κοιτά
στα μάτια της π’ ανοιγοκλείνουν δυο καβαλάρηδες περνούν.

Κι ύστερα πάλι στο πανί ξεσπάει η καλόγρια η μικρή
τι ποτάμια, τι χορτάρια, τι λιοτρόπια, τι φεγγάρια
πλάσματα της αρεσιάς της τής ονειροφαντασιάς της.

NTOYENTE

(αποσπάσματα – μετάφραση Ολυμπίας Καράγιωργα, 1986)

(…) «Με τον τόνο της ποιητικής μου φωνής που δεν έχει ούτε αποχρώσεις ξύλου, ούτε λαβύρινθους δηλητήριου, ούτε αρνιά που ξαφνικά γίνονται μαχαίρια ειρωνείας, θα προσπαθήσω να σας δώσω ένα μάθημα απλό για το κρυμμένο πνεύμα της πληγωμένης Ισπανίας.

Όποιος ταξειδεύει σ’ εκείνο το τεντωμένο πετσί ταύρου που απλώνεται ανάμεσα στον Χουκάρ, τον Γκουανταλέτε, τον Σιλ και τα ποτάμια της Πισουέργκα, αργά ή γρήγορα θ’ ακούσει την έκφραση: «Αυτό έχει πολύ ντουέντε» Ο Μανουέλ Τόρρες, ένας μεγάλος καλλιτέχνης της Ανδαλουσίας, είπε κάποτε σ΄ έναν άλλο τραγουδιστή: “Έχεις φωνή, έχεις στυλ, όμως δε θα πετύχεις ποτέ γιατί δεν έχεις ντουέντε”.

Σ΄ ολόκληρη την Ανδαλουσία, απ’ το βράχο του Χαέν μέχρι το όστρακο του Καντίθ, οι άνθρωποι μιλούν συνέχεια για το ντουέντε κι όταν φανεί, το ένστικτό τους δεν τους γελάει ποτέ. Το αναγνωρίζουν αμέσως».  «Η γριά τσιγγάνα χορεύτρια Λα Μαλένα φώναξε κάποτε ακούγοντας τον Μπραϊλόφσκυ να παίζει ένα κομμάτι του Μπαχ: ”Όλε! Αυτό έχει ντουέντε”. Όμως ο Γκλουκ, ο Μπραμς κ ο Νταριύς Μιλώ την έκαναν να βαρεθεί. Κι ο Μανουέλ Τόρρες, που μες στις φλέβες του τρέχει περισσότερη κουλτούρα απ΄ ό,τι σ΄ οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο που γνώρισα ποτέ, ακούγοντας τον ίδιο τον Ντε Φάλια να παίζει το ”Νοκτούρνο ντελ Χενεραλίφ»”, είπε αυτή τη θαυμαστή κουβέντα: “Ό,τι έχει μαύρους ήχους έχει Ντουέντε”. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη αλήθεια.

Αυτοί οι μαύροι ήχοι είναι το μυστήριο, οι ρίζες που απλώνονται κάτω βαθιά στο πλούσιο χώμα, γνωστό μα κι άγνωστο σε όλους μας, απ΄ όπου όμως βγαίνει ό,τι αληθινό έχει να δείξει η τέχνη. Ο Ισπανός άνθρωπος του λαού μίλησε για ”μαύρους ήχους” και λέγοντας αυτό, συμφωνεί με τον μεγάλο Γκαίτε που έδωσε τον ορισμό του ντουέντε όταν μιλώντας για τον Παγκανίνι του απέδωσε «μια μυστήρια δύναμη που όλοι νιώθουμε μα που κανένας φιλόσοφος δεν εξήγησε ποτέ».

«Έτσι το ντουέντε είναι μια δύναμη κι όχι μια λειτουργία, μια πάλη κι όχι μια αφηρημένη έννοια. Άκουσα κάποτε ένα γέρο κιθαρίστα, να λέει: “Το ντουέντε δε βρίσκεται στο λαρύγγι. Το ντουέντε ανεβαίνει απ΄ τις γυμνές πατούσες των ποδιών”. Που σημαίνει πως δεν είναι μια ικανότητα, μα αληθινή μορφή, αίμα, αρχαία κουλτούρα, στιγμή δημιουργίας».

Αυτή η “μυστήρια δύναμη που όλοι νιώθουμε και που κανένας φιλόσοφος δεν εξήγησε ποτέ”, είναι το ίδιο το πνεύμα της γης. Είναι το ίδιο εκείνο ντουέντε που φλόγισε κι έκανε στάχτες την καρδιά του Νίτσε που γύρευε τις εξωτερικές του μορφές στη γέφυρα του Ριάλτο και στη μουσική του Μπιζέ, χωρίς ποτέ ν΄ αντιληφθεί πως το ντουέντε που κυνηγούσε είχε πηδήσει από τους μυστηριακούς Έλληνες στους χορευτές του Καντίθ και στη στραγγαλισμένη Διονυσιακή κραυγή του Σιλβέριο σαν τραγουδάει μια σ ε γ γ ι ρ ί γ ι α . 

Δεν θέλω να μπερδέψει κανείς το ντουέντε , που βασικά σημαίνει «άγιο πνεύμα», με το θεολογικό δαίμονα της αμφιβολίας του Λούθηρου, που με μια βακχική σχεδόν μανία του πέταξε ένα καλαμάρι στη Νυρεμβέργη, ούτε με τον Καθολικό δαίμονα, τον καταστρεπτικό και όχι και τόσο έξυπνο, που μεταμορφώνεται σε σκύλα για να μπει σε μοναστήρια καλογριών. 

Όχι. Το σκοτεινό κι ολότρεμο ντουέντε για το οποίο μιλώ, είναι απόγονος του εύθυμου δαίμονα του Σωκράτη, όλο αλάτι και μάρμαρο, που όρμησε ξέφρενα κι άρχισε να τσαγκρουνάει τον κύριό του τη μέρα που πήρε το κώνειο». Απόγονος επίσης και του μελαγχολικού δαίμονα του Ντεκάρτ, μικρού σαν πράσινο αμύγδαλο, που μπουχτισμένος από κύκλους και γραμμές έβγαινε έξω τις νύχτες και περπατούσε πλάϊ στα κανάλια ν’ ακούσει τους μεθυσμένους ναυτικούς να τραγουδούν.

Κάθε σκαλί που ανεβαίνει ένας άνθρωπος, ή όπως θα΄ λεγε ο Νίτσε, ένας καλλιτέχνης, στον πύργο της τελείωσής του γίνεται ύστερα από σκληρή μάχη μ΄ ένα ντουέντε. Όχι μ΄ έναν άγγελο όπως έχουν πει, ούτε με μια μούσα.. Είναι ανάγκη να γίνει αυτό το βασικό ξεχώρισμα για να φτάσει κανείς στην καρδιά ενός έργου.

Ο άγγελος καθοδηγεί και προικίζει με δώρα, όπως ο Άγιος Ραφαήλ, ή φρουρεί και υπερασπίζει, όπως ο Άγιος Μιχαήλ, ή προειδοποιεί όπως ο Άγιος Γαβριήλ.

Ο άγγελος μπορεί να θαμπώσει αλλά δεν καταφέρνει τίποτε περισσότερο απ΄ το να πετάξει ανάλαφρα πάνω απ΄ το κεφάλι του ανθρώπου. Σκορπίζει τη χάρη του, κι ο άνθρωπος, χωρίς καμιά σχεδόν προσπάθεια δημιουργεί, αγαπιέται, χορεύει.(…)

Η μούσα υπαγορεύει και που και που εμπνέει. Τα όσα μπορεί, είναι σχετικά λίγα γιατί μακραίνει κι εξαντλείται τόσο γρήγορα – την είδα δυο φορές – αναγκάστηκα να την περιγράψω με τη μισή καρδιά της από μάρμαρο».(…)

«Ο άγγελος και η μούσα έρχονται απ΄ έξω. Ο άγγελος χαρίζει ακτινοβολία, η μούσα δίνει μορφές (ο Ησίοδος διδάχθηκε απ΄ αυτές). Χρυσό φύλλο ή πτυχή χιτώνα ο ποιητής δέχεται τα καλούπια έτοιμα, καθισμένος ανάμεσα στους θάμνους της δάφνης του. Το ντουέντε, όμως, πρέπει να ξυπνάει μέσα στα ίδια τα κύτταρα του αίματος.

Πρέπει να σπρώξουμε μακριά τον άγγελο, να διώξουμε με κλωτσιές τη μούσα και να χάσουμε το φόβο που μας γέμιζε το βιολετί άρωμα που αναδίνει η ποίηση του δέκατου όγδοου αιώνα και το τεράστιο τηλεσκόπιο όπου απλωμένη πάνω στους φακούς βρίσκεται η μούσα χλωμή κι άρρωστη από τα ίδια τα όριά της.

Η αληθινή μάχη είναι με το ντουέντε».

Αν θέλει κανείς, ξέρει το τρόπο να φτάσει το Θεό. Με την αγριάδα του ερημίτη ή με την κρυφή φωνή του μυστικιστή.  Με έναν πύργο σαν της Αγίας Τερέζας ή με τα τρία μονοπάτια του Αγίου Ιωάννη του Σταυρού. Κι ακόμα κι όταν αναγκαστούμε να αναφωνήσουμε με τον Ησαϊα: «Αληθινά, εσύ είσαι ο μυστικός Θεός!», τελικά ο Θεός στέλνει τα πρώτα αγκάθια της φωτιάς του σ’ όποιον τον γυρέψει.

Για να βρούμε το ντουέντε δεν υπάρχει τίποτε να μας βοηθήσει. Ούτε χάρτης ούτε «σωστοί τρόποι». Το μόνο που ξέρουμε είναι πως καίει το αίμα σαν κοπανιστό γυαλί, πως εξαντλεί, πως σβήνει τη γλυκιά γεωμετρία που μάθαμε, πως κλωτσάει όλα τα στυλ, πως κάνει το Γκόγια, ζωγράφο του γκρίζου, του ασημένιου κι εκείνου του ροζ στην καλύτερη αγγλική παράδοση, να ζωγραφίζει με τις γροθιές και τα γόνατα τρομερά μαύρα κατράμια (…).

Οι μεγάλοι καλλιτέχνες της Βόρειας Ισπανίας, είτε χορεύουν, είτε παίζουν κιθάρα, είτε τραγουδούν, ξέρουν καλά πως χωρίς τον ερχομό του ντουέντε δεν υπάρχει αληθινή συγκίνηση. Μπορούν αν θέλουν να ξεγελάσουν ένα ολόκληρο ακροατήριο δίνοντας την εντύπωση πως φλέγονται από ντουέντε, όπως καθημερινά γελιόμαστε από ζωγράφους, συγγραφείς και καλλιτεχνικά ρεύματα χωρίς ίχνος ντουέντε. Αν όμως προσέξει κανείς καλά και δεν αφήσει την αδιαφορία του να τον παραπλανήσει, αργά ή γρήγορα η απάτη θα ξεσκεπαστεί και το ψεύτικο κατασκεύασμα του ντουέντε θα το βάλει στα πόδια. (…)

Κάποτε η Ανδαλουσιανή τραγουδίστρια του φλαµένκο Παστόρα Παβόν, «Το κορίτσι µε τις χτένες», µια σκοτεινή και βαθιά ισπανική µεγαλοφυΐα, εφάµιλλη του Γκόγια και του εξαίσιου ταυροµάχου Ραφαέλ ελ Γκάγιο, τραγουδούσε σε µια µικρή ταβέρνα του Καντίθ. Τραγουδούσε µε τη φωνή όλο σκιά και λιωµένο µέταλλο, µε τη φωνή της σκεπασµένη µε φύκια, πλεγµένη στα µακριά της µαλλιά. Στιγµές τη µούσκευε σε µανχανίγια, στιγµές την έχανε σε σκοτεινά κι απόµακρα δάση. Μα τίποτε. Τα ακροατήριο έµενε ακίνητο. Δεν χειροκροτούσε κανείς».(…)

Μόνο ένας µικρόσωµος άντρας, ένας απ’ αυτούς τους χορευτές , με τη γυναίκια σχεδόν εαισθησία που ξαφνικά πετιούνται πίσω από μποτίλιες άσπρο μπράντυ, είπε µε φωνή χαµηλή, γεµάτη σαρκασµό: «Βίβα Παρί» σαν να ‘θελε να πει: «Εδώ δεν ζητάµε κόλπα και δεξιοτεχνίες. Εδώ ζητάµε κάτι άλλο».

Μόλις τ’ άκουσε «Το κορίτσι µε τις χτένες», τινάχτηκε σαν δαιµονισµένη, σαν τσακισµένη µοιρολογήτρα του Μεσαίωνα, κατάπιε µονορούφι µια γεµάτη κούπα καθάγια, ένα κρασί από νερό φωτιάς, και άρχισε ξανά να τραγουδά χωρίς φωνή, χωρίς ανάσα, χωρίς παιχνίδια και τσακίσµατα µε τον λαιµό να καίει σαν ηφαίστειο, αλλά με… ντουέντε». «Κατάφερε να γκρεµίσει τις σκαλωσιές του τραγουδιού, ν’ αφήσει τον δρόµο ελεύθερο σ’ ένα µανιασµένο και φλογερό ντουέντε, σύντροφο των ανέµων που ξεσηκώνουν την άµµο στην έρηµο, που ‘κανε αυτούς που την άκουγαν ν’ αρχίσουν να σκίζουν τα ρούχα τους µε τον ίδιο ρυθµό που προσεύχονται οι νέγροι στα νησιά της Καραϊβικής μπρός το εικόνισμα της Αγίας Βαρβάρας». (…) 

«»Το κορίτσι µε τις χτένες» αναγκάστηκε να κάνει κομμάτια τη φωή του γιατί ήξερε πως καθισµένοι γύρω άκουγαν οι εκλεκτοί, που ζητούσαν όχι τη µορφή µα το µεδούλι της µορφής, µια µουσική µεταρσιωµένη στην πιο γνήσια ουσία. Επρεπε να φτωχύνει όλη της την ικανότητα και την τεχνική της, να διώξει τη µούσα και να µείνει µόνη για να µπορέσει να ‘ρθει το ντουέντε, να παλέψει στήθος µε στήθος, ελεύθερη µαζί του. Και πώς τραγούδησε! Τώρα καιγόταν ολόκληρη, η φωνή της είχε γίνει ένα σιντριβάνι από αίµα που σου ‘κοβε την ανάσα µε τον πόνο και την αλήθεια της κι άνοιγε σαν το δεκαδάκτυλο χέρι που σχηµατίζουν τα καρφωµένα µα γεµάτα θύελλα πόδια ενός Χριστού φτιαγµένου από τον Χουάν ντε Χούνι».

Ο ερχομός του ντουέντε προϋποθέτει πάντοτε μια ριζική αλλαγή όλων των μορφών που στηρίζονται σε παλιές βάσεις. Φέρνει μαζί του ένα συναίσθημα φρεσκάδας εντελώς πρωτόγνωρο έτσι όπως μοιάζει με καινούριο τριαντάφυλλο, με θαύμα, γεννώντας στο τέλος ένα σχεδόν θρησκευτικό ενθουσιασμό.

Σ΄ όλους τους αραβικούς χορούς και τα αραβικά τραγούδια η παρουσία του ντουέντε γίνεται δεκτή με κραυγές: ”Αλά! Αλά!”, “Θεέ! Θεέ!”, που δε διαφέρει πολύ από το ΄Ολε της ταυρομαχίας. Και στα τραγούδια της Βόρειας Ισπανίας η εμφάνιση του ντουέντε χαιρετίζεται πάντα με την κραυγή “Βίβα Ντιός!”, “Ζήτω ο Θεός!”, μια βαθιά, ανθρώπινη και τρυφερή κραυγή επικοινωνίας με το Θεό μέσα απ΄ τις πέντε αισθήσεις με τη βοήθεια του ντουέντε, που συγκλονίζει τη φωνή και το σώμα του χορευτή, μια αληθινή και ποιητική φυγή απ΄ αυτόν τον κόσμο, το ίδιο αγνή με κείνη που ορθώνει μέσα απ΄ τους επτά κήπους ο ανεπανάληπτος σχεδόν ποιητής του δέκατου έβδομου αιώνα Πέντρο Σότο ντε Ροχάζ κι ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος στην ταραγμένη σκάλα του θρήνου του.

Είναι λοιπόν φυσικό, σα φτάσει αυτή η φυγή, να νοιώσουν όλοι την επίδρασή της – οι μυημένοι που ξέρουν πως το στυλ μπορεί να κατακτήσει και το φθηνότερο υλικό, μα κι οι άλλοι, οι αμύητοι, που νοιώθουν μια απροσδιόριστη αλλά πέρα για πέρα αυθεντική συγκίνηση. Πριν από μερικά χρόνια, σ΄ ένα διαγωνισμό χορού στο Χερέθ ντε λα Φροντέρα, μια γριά ογδόντα χρονών νίκησε πανέμορφες γυναίκες και κορίτσια με μέσες σα νερό, υψώνοντας απλώς τα χέρια, ρίχνοντας πίσω το κεφάλι και κτυπώντας τα πόδια στα σανίδια». Ο ερχομός του ντουέντε προϋποθέτει πάντοτε μια ριζική αλλαγή «Ανάμεσα σε μούσες και αγγέλους, ανάμεσα σε καλλονές κορμιού και καλλονές χαμόγελου, το ετοιμοθάνατο ντουέντε, σέρνοντας τα φτερά του τα φτιαγμένα από σκουριασμένα μαχαίρια, δε γινόταν παρά να νικήσει – και νίκησε.

Όλες οι Τέχνες μπορούν να΄ χουν ντουέντε. Το πεδίο όμως είναι πιο πλούσιο στη μουσική, στο χορό και στην ποίηση που απαγγέλλεται, γιατί απαιτούν για ερμηνευτή ένα σώμα ζωντανό – είναι μορφές που γεννιούνται και πεθαίνουν ακατάπαυστα και καθορίζονται από ένα ακριβές παρόν. (…)

Το ντουέντε επιδρά πάνω στο σώμα της χορεύτριας όπως ο άνεμος πάνω στην άμμο. Με μαγικές δυνάμεις μεταμορφώνει ένα απλό κορίτσι σε φεγγαρόπληκτη παραλυτική, κάνει ένα τσακισμένο γεροζητιάνο που γυρίζει τις ταβέρνες να κοκκινίζει σαν έφηβος, κρύβει μέσα σε μακριές πλεξίδες το άρωμα του λιμανιού τη νύχτα και κάθε στιγμή εμπνέει στα χέρια κινήσεις που γέννησαν τους χορούς όλων των καιρών.

Μα αξίζει να τονιστεί πως το ντουέντε δεν επαναλαμβάνεται ποτέ, όπως τα σχήματα της θάλασσας δεν επαναλαμβάνονται ποτέ στη θύελλα». (…)

«Είναι φανερό πως κάθε τέχνη έχει το δικό της ξέχωρο ντουέντε. Όλα όμως ενώνουν τις ρίζες τους στο σημείο όπου προβάλλουν οι “μαύροι ήχοι” του Μανουέλ Τόρες, ύστατη ύλη, αδέσποτη κι ολότρεμη κοινή βάση του μουσαμά – «μαύροι ήχοι» που πίσω τους ανακαλύπτουμε τρυφερά αδελφωμένα, ηφαίστεια, μερμήγκια, ζέφυρους και τη μεγάλη νύχτα να ζώνει σφιχτά στη μέση της το Γαλαξία.

Κυρίες και Κύριοι: έστησα τρεις αψίδες και με χέρι αδέξιο τοποθέτησα πάνω τη μούσα, τον άγγελο και το ντουέντε. Η μούσα μένει ακίνητη. Μπορεί να κρατήσει τον πολύπτυχο χιτώνα της, τα αγελαδίσια μάτια της που ατενίζουν την Πομπηία ή την πλατιά μύτη με τα τέσσερα πρόσωπα που της έδωσε ο φίλος της ο Πικάσσο. 

Ο άγγελος μπορεί να ανεμίσει στα μαλλιά που ζωγράφισε ο Αντονέλλο ντε Μεσσίνα ή να φτερουγίσει στις πτυχές του Λίππι και στο βιολί του Μασσολίνο και του Ρουσσώ.

Μα το ντουέντε; Πού είναι το ντουέντε; Μέσα από την άδεια αψίδα υψώνεται ένας άνεμος του νου που πνέει ακατάπαυστα πάνω από τα κεφάλια των νεκρών σε μια ατελείωτη αναζήτηση για καινούρια τοπία κι ανυποψίαστους τόνους. Ένας άνεμος που μυρίζει σάλιο παιδιού, φρεσκοκομμένο χορτάρι και πέπλο μέδουσας αγγέλλοντας το αιώνιο βάπτισμα των νιογέννητων πραγμάτων».


Σαντορίνη, μετά από 30 χρόνια

09/08/2020

Το νησί, που εδώ και πολλά χρόνια έχει απαγορευτικό κόστος για τον μέσο επισκέπτη, τώρα με την πανδημία βρήκε εν μέρει τον παλιό καλό εαυτό του, όχι μόνο από οικονομική άποψη αλλά και από άποψη πολυκοσμίας. Με εξαίρεση την Οία που για μένα τουλάχιστον ήταν ένας εφιάλτης συνωστισμού, κακού γούστου και υστερίας -μιαν Οία που τη θυμόμουν σαν μέρος μαγικό-, σε όλες τις άλλες παραμονές και εξορμήσεις η εμπειρία ήταν πολύ ωραία.

Η κορυφαία επίσκεψη ήταν στο αρχαιολογικό χώρο τού προϊστορικού οικισμού  του Ακρωτηρίου. Η επίσκεψη ήταν μια μαγεία: λόγω του μειωμένου τουρισμού απολαύσαμε έναν αρχαιολογικό χώρο χωρίς συνωστισμό, με γαλήνη και δυνατότητα για παρατήρηση και στοχασμό. Απαραίτητο συμπλήρωμα η επίσκεψη στο μουσείο στα Φηρά, όπου όμως δυστυχώς πολλά ευρήματα βρίσκονται στις αποθήκες! Ένα από αυτά είναι η υπέροχη τοιχογραφία -ζωφόρος με την υποδοχή των πλοίων.

Πρώτα ίχνη οικισμού κατά την Ύστερη Νεολιθική Εποχή (4η χιλιετία π.Χ.), ο οικισμός αναπτύσσεται κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλ. π.Χ.) και κατά τη Μέση και την Πρώιμη Ύστερη Εποχή του Χαλκού (20ος-17ος αι. π.Χ.) επεκτείνεται και αναδεικνύεται σε ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα και λιμάνια του Αιγαίου. Σε αντίθεση με τους κατοίκους της Πομπηϊας, οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου στάθηκαν τυχεροί, γιατί μια σειρά ισχυρών σεισμών τους προειδοποίησαν και τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν το νησί πριν την καταστροφική έκρηξη του ηφαιστείου το τελευταίο τέταρτο του 17ου π.Χ. αιώνα.

ΑΚΡΩΤΗΡΙ-2: ΤΟ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ
Σχεδόν εξίσου θαυμαστό με τον ίδιο τον Οικισμό της εποχής του Χαλκού είναι το στέγαστρο που τον προστατεύει. Πρόκειται για επίτευγμα παθητικής βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, του οποίου την έμπνευση, τον σχεδιασμό, και την όλη εποπτεία κατασκευής είχε ο αρχιτέκτονας N. Φιντικάκης, και ήταν συνέχεια του βραβευθέντος Ερευνητικού Προγράμματος «ASPIRE» (Archaeological Sites Protection Implementing Renewable Energies), ως πρωτότυπη και καινοτόμος παρέμβαση στον αρχαιολογικό χώρο με χρήση ήπιων μορφών ενέργειας. Τα αρχικά 12 στρέμματα του οικισμού προστατεύονται με το βιοκλιματικό στέγαστρο διατηρώντας παράλληλα το εξωτερικό τοπίο ως εδαφική συνέχεια. Εξωτερικά φαίνεται σαν ένας φυσικός λόφος με ομαλές παρειές. Ο φέρων σκελετός είναι χαλύβδινος με υποστυλώματα ειδικής αντισεισμικής κατασκευής με πρόβλεψη για φορτίο 15 εκ. θηραϊκής γης, και πρόσθετο φορτίο εμποτισμού από όμβρια ύδατα. Η επικάλυψη αυτή με θηραϊκή γη είχε προβλεφθεί αφενός για την αποκατάσταση του τοπίου και αφετέρου για να εξασφαλιστεί με ήπια, οικολογικά μέσα η δημιουργία κατάλληλων συνθηκών του εσωτερικού περιβάλλοντος. Τα ειδικά διαμορφωμένα επιμήκη ανοίγματα βορρά – νότου της οροφής εξασφαλίζουν τη διαμπερή κίνηση του αέρα και τον φυσικό δροσισμό. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό του χώρου κάτω από το στέγαστρο είναι αισθητά χαμηλότερη (εμπειρικά θα έλεγα περίπου 10 βαθμούς) πράγμα που κάνει την περιδιάβαση πολύ ευχάριστη. Τα ανοίγματα εξασφαλίζουν και τον φυσικό φωτισμό με ειδικό σχεδιασμό στην οροφή. Το αποτέλεσμα: μηδενική ενεργειακή κατανάλωση, που καθιστά το έργο παγκοσμίως ως μοναδικό εξοικονόμησης ενέργειας σε τόσο μεγάλη έκταση. Η μελέτη απέσπασε το 2ο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατασκευή βιοκλιματικών έργων στην Ευρώπη. Το 2005 ένα τμήμα του στεγάστρου (5%) κατέρρευσε, δυστυχώς με έναν νεκρό, γιατί σύμφωνα με την έρευνα το στέγαστρο δέχθηκε χώμα πολύ μεγαλύτερου πάχους και βάρους από το προβλεπόμενο από την μελέτη εφαρμογής. και πραγματοποιήθηκε ανακατασκευή με ενίσχυση των υποστυλωμάτων. Το δικαστήριο που ακολούθησε έκρινε ένοχο τον υπεύθυνο εργοταξίου της κατασκευάστριας εταιρείας και αθώους τους επιστημονικούς συμβούλους και συνεργάτες της αρχαιολογικής εταιρείας που σχεδίασαν το έργο (Ν. Φυντικάκης, Πανδής, Παπαντωνίου και Καρύδης)
Ακρωτήρι-3
βίντεο στον αρχαιολογικό χώρο με αναπαράσταση τριώροφου σπιτιού με τοιχογραφίες. Το πιο ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου είναι το WC με το κοινοτικό (!) σύστημα αποχέτευσης. (Φαίνεται ότι οι κάτοικοι του 17ου αι.π.Χ. ήταν καλύτεροι στον υπολογισμό του φόρτου λυμάτων από τους σημερινούς των Φηρών που σκάβουν κάθε τόσο για να μεγαλώσουν τις σωλήνες, λόγω ανεπαρκούς πρόβλεψης!)

Οταν η διαφθορά συναντά την εγκληματική αμέλεια και οι δυό μαζί την ανευθυνότητα και την ηλιθιότητα.

09/08/2020
-12/8/2015 στην Tianjin της Κίνας έκρηξη σε αποθηκευμένα εκρηκτικά (800 τόνοι νιτρικού αμμωνίου και άλλα)
επισήμως 173 νεκροί, 798 τραυματίες (ποιος ξέρει), ατμοσφαιρική μόλυνση, 304 κτήρια εντελώς κατεστραμμένα, χιλιάδες με ζημιές, σκληρή λογοκρισία για το θέμα, 49 ποινές φυλάκισης και μία καταδίκη σε θάνατο με διετή αναστολή! (άλλη μια πρωτοτυπία της Κίνας)
– 11/7/2011 στη ναυτική βάση Ευ.Φλωράκης στο Μαρί της Κύπρου έκρηξη πυρομαχικών με 13 νεκρούς και 62 τραυματίες. Τα πυρομαχικά προέρχονταν από το υπό κυπριακή σημαία ρωσσικό πλοίο Monchegorsk, που ταξίδευε από το Ιράν στη Συρία, η κυβέρνηση της Κύπρου πιέστηκε να κατάσχει το φορτίο που μεταφέρθηκε στη ναυτική βάση και έμεινε για δυό χρόνια στο ύπαιθρο, χωρίς τα απαραίτητα μέτρα φύλαξης. Γερμανία, Βρετανία και ΗΠΑ προσφέρθηκαν να αναλάβουν τη μεταφορά και εξουδετέρωση του φορτίου, αλλά η κυβέρνηση του προέδρου Χριστόφια αρνήθηκε φοβούμενη αντιδράσεις της Συρίας. Ο νομικός Π. Πολυβίου εκπόνησε, μετά από ανάθεση της κυβέρνησης, πόρισμα με το οποίο απένειμε πολιτικές ευθύνες στην κυβέρνηση Χριστόφια για τον τρόπο χειρισμού των εκρηκτικών. Πολιτική κρίση, διαδηλώσεις, παραιτήσεις δύο κατά σειρά υπουργών εξωτερικών, και ουσιαστικά το άδοξο τέλος της πολιτικής καρριέρας του Δ.Χριστόφια.
 4/8/2020 Βηρυττός.
Images showing Beirut's port before and after explosion on 4 August 2020

Aurélien Barrau: Για τα μέτρα προφύλαξης κατά της πανδημίας και την κοινωνική αλληλεγγύη

05/08/2020
Ο αστροφυσικός και φιλόσοφος Aurélien Barrau (https://fr.wikipedia.org/wiki/Aur%C3%A9lien_Barrau) έχει μήνυμα για τους αντι-μάσκες, και δεν μασάει τα λόγια του:
Από την ανάρτηση στη σελίδα fb Trente mille jours https://www.facebook.com/trentemillejours/?ref=page_internal
(μετάφραση Μ.Γ.)
«Η πολιτική ανυπακοή είναι μια σημαντική χειρονομία. Πρόσφατα, χιλιάδες επιστήμονες κάλεσαν σε πολιτική ανυπακοή ενόψει της οικολογικής καταστροφής που είναι παρούσα. Απ’ όσο ξέρω, κάτι τέτοιο δεν έχει προηγούμενο. Χωρίς αμφιβολία και άλλοι στόχοι πρωταρχικής σημασίας αξίζουν να ενισχυθούν με αυτή τη ριζοσπαστική μορφή αντίστασης. Υπάρχει τροφή για σκέψη και για δράση. Με σοβαρότητα.
Ωστόσο με λύπη διαπιστώνουμε ότι η άρνηση κάποιων βασικών υγειονομικών κανόνων – που δεν είναι παρά μια ελάχιστη προσπάθεια στοιχειώδους συλλογικής νοημοσύνης – από κάποιους εκλαμβάνεται σήμερα ως αντίσταση. Μου φαίνεται πως αυτή η εμμονή να θέτουμε σε κίνδυνο τη ζωή των άλλων, στην πραγματικότητα θυμίζει μάλλον την σχεδόν αισχρή συμπεριφορά ενός κακομαθημένου παρανοϊκού παιδιού που κάνει μούτρα γιατί δεν θέλει ποτέ να θυσιάσει τίποτα από την άνεσή του. Ακόμη και με κόστος να θέσει σκόπιμα τη ζωή των άλλων σε κίνδυνο.
Και, για τελευταία φορά, ως υπενθύμιση:
1) Η «απόκρυψη» του πληθυσμού κάτω από μάσκες δεν συμφέρει το κράτος: Μια κοινωνία ελέγχου τίποτα δεν φοβάται περισσότερο από τους μη αναγνωρίσιμους πολίτες!
2) Όταν υπήρχε έλλειψη από μάσκες τις απαιτούσαμε -και δικαίως. Η άρνηση να τις χρησιμοποιήσουμε σε κλειστούς χώρους, τώρα που είναι πια διαθέσιμες, δείχνει πλήρη ασυνέπεια.
3) Πολλοί καταγγέλλουν την εξουσία και τα οικονομικά ωφέλη των φαρμακευτικών εταιρειών. Ένας λόγος παραπάνω για να θέλουμε να περιοριστεί η επιδημία με χαμηλό κόστος και χωρίς φάρμακα! Ακόμα και οι πιο φανατικοί «συνωμοσιολόγοι» δεν μπορούν να αρνηθούν ότι η χρήση μάσκας δεν θα πλουτίσει καμία σκοτεινή εξουσία…
4) Το ότι ο ιός είναι μικρότερος σε μέγεθος από τους βρόχους του πλέγματος της μάσκας προφανώς δεν σημαίνει ότι αυτή είναι άχρηστη: σταματά τα σταγονίδια που μεταφέρουν ένα σημαντικό μέρος του παθογόνου φορτίου.
5) Ναι, υπάρχουν και άλλες σοβαρές ασθένειες σε δράση σήμερα στον κόσμο. Και λοιπόν; Το γεγονός ότι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε πιο πολλά θύματα από τον Πρώτο σημαίνει ότι ο Πρώτος ήταν ανώδινος;
6) Ναι, μπορεί να έχουμε πολλά παράπονα απέναντι σε αυτή την κυβέρνηση και την πολιτική της- κι εγώ είμαι ένας από αυτούς. Και λοιπόν ? Από που και ως που αυτό μας δίνει τη άδεια να θέσουμε σε κίνδυνο τις ζωές των πιο ευάλωτων; Το “αλληλοφάγωμα” θα κλόνιζε την καθεστικυία εξουσία;
7) Έχω διαβάσει συχνά τις τελευταίες ημέρες ότι «η καλή αναπνοή είναι απαραίτητη για την καλή υγεία». Σίγουρα. Το να πίνεις νερό επίσης. Ωστόσο, όταν το νερό της λίμνης είναι δηλητηριασμένο, δεν είναι καλύτερο να συγκρατηθείτε για λίγα λεπτά μέχρι να βρείτε μια καθαρή πηγή;
8) Δεν αποτελεί φοβερή αλαζονεία να θεωρεί κανείς ότι οι εμπειρογνώμονες δεν έχουν καταλάβει τίποτα, αλλά ότι προφανώς πρέπει να εμποστευόμαστε αναλύσεις που δεν βασίζονται σε κάποιες εξειδικευμένες γνώσεις; Λες και δεν πρόκειται παρά για ζήτημα δημοσκοπήσεων, προσωπικών απόψεων και προσωπικής επιλογής.
9) Η άρνηση της τυφλής υπακοής είναι αναμφίβολα μια ενδιαφέρουσα στάση. Υπάρχουν πολλοί νόμοι και καταπιεστικοί μηχανισμοί προς αμφισβήτηση…Γιατί το «θάρρος» να εκδηλώνεται ακριβώς απέναντι σε ένα στοιχειώδες μέλημα για την υγεία των άλλων; Πρόκειται για πλήρη παρερμηνεία.
10) Δεν προκύπτει από πουθενά ότι πρέπει να φοβόμαστε μια «νέα κανονικότητα ». Όπως ακριβώς ο εγκλεισμός στο σπίτι καταργήθηκε το συντομότερο δυνατό (η επιβράδυνση της οικονομίας ποτέ δεν συμφέρει κανένα κράτος), έτσι και η χρήση μάσκας (πάντα πηγή τρόμου για τις αστυνομικές δυνάμεις ) προφανώς δεν θα διαρκέσει. Η εμφάνιση μιας τρομακτικής κοινωνίας ελέγχου είναι πάντα μια πιθανότητα και πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να την καταπολεμήσουμε. Ωστόσο αυτό που συμβαίνει εδώ, είναι ακριβώς το αντίθετο!
11) Μερικοί άνθρωποι καυχιόνται ότι δεν φοβούνται. Έστω. Η ψυχολογική διάθεση του καθένα είναι απολύτως θεμιτή. Αλλά το να μην φοβόμαστε πχ. τα πυροβόλα όπλα δεν μας δίνει δικαιολογία για ν’ αρχίσουμε να πυροβολούμε κατά ριπάς! Όλα είναι εδώ.
12) Δεν υπάρχει τίποτα το επαναστατικό ή παραβατικό στην άρνηση της ιατρικής αλήθειας, άρνηση που εκφράζεται μέ έναν αυθαίρετο εγωισμό και με τη πιο οξεία μορφή του ατομικισμού που κυριαρχεί στον σύγχρονο κόσμο.
13) Και ακόμα και εάν, πράγμα εξαιρετικά απίθανο, η μάσκα αποδειχθεί ουσιαστικά άχρηστη, δεν αξίζει η δοκιμή να κάνουμε αυτόν τον ελάχιστο κόπο; Το να παραβάλεις αυτό το αμελητέο ξεβόλεμα (η Δύση συχνά ξεχνά τα πραγματικά δεινά της εποχής μας) δίπλα στην πιθανότητα να σωθεί μια ανθρώπινη ζωή, δεν λύνει αμέσως το δίλημμα;
14) Ειλικρινά, μπροστά στα δεινά των διασωληνωμένων ασθενών, μπροστά στους 600.000 νεκρούς – εδώ και αλλού -, δεν υπάρχει κάτι το ανάρμοστο στην άρνηση αυτής της ελάχιστης προσπάθειας; Φοβάμαι ότι είναι σύμπτωμα ότι η φροντίδα για το κοινό καλό αρχίζει να ξεχνιέται οριστικά.

«ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» και ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

03/08/2020
3/08/2020

Κάποιοι νομίζουν ότι κάνουν ένα είδος αντίστασης μη φορώντας μάσκα, επιμένοντας σε αγκαλιές, ακόμα και φιλιά με φίλους και γνωστούς και συμμετέχοντας σε συνωστισμούς κάθε είδους. Δεν αναφέρομαι στα θύματα της συνωμοσιολογίας που απέχουν ένα βήμα από την παράνοια, αλλά σε πιο ήπιες περιπτώσεις: Αυτούς που θεωρούν ότι οι κανονισμοί και οι προφυλάξεις είναι υπερβολικές, ότι ο κορωνοϊός είναι πρόσχημα για τον έλεγχο των πολιτών και κατάργηση των ατομικών δικαιωμάτων, ότι είναι κυρίως άσκηση εξουσίας για να μας συνηθίσουν σε πνεύμα τυφλής πειθαρχίας. Αντιδρούν όμως και όταν οι αρμόδιοι απευθύνονται στην κοινή λογική μας και στην υπευθυνότητά μας ως πολίτες («πετάνε το μπαλλάκι στον λαό»). Επιμένουν στην έκφραση «μας μάντρωσαν». Δηλαδή όχι ο κορωνοϊός, αλλά η κυβέρνηση, ο ΕΟΔΥ, ο καπιταλισμός, η παγκοσμιοποίηση κλπ κλπ. Είναι σαν να θεωρούσε κάποιος πράξη αντίστασης το να μην τηρεί τη συσκότηση που επιβαλλόταν στις πόλεις ως μέτρο κατά των βομβαρδισμών των ναζί στον Β΄Π.Πόλεμο. Εξ άλλου, η ισοπεδωτική κριτική γενικά προς το «σύστημα» στην ουσία υποβαθμίζει τις εγκληματικές πολιτικές του Μπολσονάρο, του Τραμπ, του Όρμπαν και των ομοίων τους. Και είναι χαρακτηριστικό ότι από πολιτική άποψη τα επιχειρήματα της άκρας δεξιάς συναντούν τα επιχειρήματα της άκρας αριστεράς και των αναρχικών. Που μπερδεύουν την ανευθυνότητα με την πολιτική ανυπακοή και την αντίσταση.

Και όμως αντίσταση στον κορωνοϊό και τους περιορισμούς που επιβάλλει έγινε και γίνεται: Από απλούς πολίτες, κυβερνήσεις, κοινωνικούς θεσμούς, πνευματικά ιδρύματα: Είναι οι πάμπολλες on line παραστάσεις και συναυλίες από μεγάλους καλλιτέχνες που απολαύσαμε και απολαμβάνουμε. Είναι οι καλλιτεχνικές δημιουργίες και πρωτότυπα και παιχνιδιάρικα βίντεο από απλούς πολίτες ερασιτέχνες. Είναι η ευσυνειδησία δασκάλων και καθηγητών να μεταδίδουν τη γνώση on line (όσων το έκαναν) και η ευσυνειδησία υπαλλήλων καταστημάτων τροφίμων και αποκομιδής απορριμμάτων. Και φυσικά η πρώτη γραμμή του μετώπου είναι ο ηρωισμός των γιατρών και νοσηλευτών και ο ακάματος ζήλος των ερευνητών για εμβόλιο και φάρμακα. Άπειρες πράξεις αλληλεγγύης και επινοήσεις γεμάτες φαντασία σε όλον τον κόσμο, ιδίως στην Ευρώπη, με στόχο την ανακούφιση του εγκλεισμού, την παρηγοριά σε αρρώστους, πενθούντες, ή απόρους και άλλους ευάλωτους ανθρώπους. Αντίσταση είναι και το γεγονός ότι, μετά κάποια πρώτα εγωιστικά στραβοπατήματα με υλικά υγιεινής από τη μεριά κάποιων χωρών, σήμερα θεωρείται παγκοσμίως αυτονόητο ότι το εμβόλιο θα δοθεί σε όλους και όχι κατά προτεραιότητα στους κατόχους της Α΄ θέσης του Τιτανικού.

Η πανδημία δεν τελείωσε, ίσα ίσα που τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές σημειώνεται έξαρση. Ιδού λοιπόν πεδίο δόξης λαμπρό σε όσους θέλουν να κάνουν αντίσταση- χωρίς εισαγωγικά.


Giselle Halimi

03/08/2020
ΖΙΖΕΛ ΑΛΙΜΙ
Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του αγώνα για τα δικαιώματα τω γυναικών η Gisèle Halimi πέθανε σήμερα σε ηλικία 93 ετών. Μαχόμενη δικηγόρος, το 1972 στην πολύκροτη δίκη της Μαρί-Κλαίρ μιας δεκαεξάχρονης κοπελίτσας που δικαζόταν γιατί έκανε έκτρωση μετά από βιασμό (πόσο απίθανα μας φαίνονται σήμερα αυτά στην Ευρώπη!) πέτυχε την αθώωσή της. Αυτή η ετυμηγορία άνοιξε το δρόμο ώστε λίγα χρόνια αργότερα η Σιμόν Βέιλ να περάσει το νόμο για την αποποινικοποίηση της έκτρωσης. Ίδρυσε μαζί με την Σιμόν ντε Μπωβουάρ και τον Ζαν Ροστάν το κίνημα Choisir la cause des femmes και ήταν από τις πρωταγωνίστριες των αγώνων για την αποποινικοποίηση της έκτρωσης, τη μετατροπή του βιασμού σε κακούργημα και τα ίσα δικαιώματα των δύο φίλων. Σε μια εποχή που έχουμε κατακτήσει τόσα, αλλά που γίνονται και βήματα προς τα πίσω, όπως η πρόθεση του Ερντογάν αλλά και του Καζίνσκι της Πολωνίας να αποσυρθούν από την «Istanbul Convention» του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας κατά των γυναικών, η αδάμαστη Ζιζέλ Αλιμί ας είναι ο φωτεινός μας οδηγός.

Αντίο Κωνσταντινούπολη…

03/08/2020
αντιγράφω ανάρτηση του Παναγή Παναγιωτόπουλου
Η έννοια του μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς όταν αναφέρεται σε λατρευτικούς τόπους και ναούς δεν είναι είναι μια τυχαία θέσμιση του κοσμικού επί του θρησκευτικού. Είναι μια ήπια απο-ιεροποίηση του χώρου, η κατασκευή ενός πεδίου μεσολαβήσεων της πίστης και του πάθους της και ο εγκιβωτισμός των οντολογικών ερμηνειών της ζωής μέσα στην ιστορική αφήγηση. Είναι ένας νεωτερικός τρόπος συμμετοχής στο θρησκευτικό φαινόμενο εκείνο που έχει παρέλθει χωρίς λατρεία και χωρίς δέσμευση βιωματική. Καλύτερο παράδειγμα από την Αγιά Σοφιά δεν θα βρούμε εύκολα: χρήσεις ενεργών θρησκειών, πολλαπλές μεταφράσεις των ιστορικών και πολιτισμικών συγκρούσεων σε ένα ουδετερόφιλο «αρχιτεκτονικό» μνημείο που σε καλεί σε προσπωικές οικειοποιήσεις με νέες εγγραφές. Αν κάτι ήταν προοδευτκό σε επίπεδο πολιτισμικής συνύπαρξης ήταν η Αγιά Σοφιά ως οικουμενική και απο-ιεροποιημένη κληρονομιά. Μια τεχνητή μα συμβολικά ισχυρή συμφιλίωση αντιμαχομένων.
Η ισλαμοποίηση της και η λατρευτική της υφαρπαγή από την νέο αθωμανική Τουρκία δεν είμαι μόνο σκανδαλώδης αλλά και βαθιά φοβιστική σχετικά τους πολέμους των ταυτοτήτων που έρχονται.

Ορχάν Παμούκ:  Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας είναι χτύπημα στην «κοσμική μας περηφάνια» (Hagia Sophia conversion blow to ‘secular pride’)

ISTANBUL — Turkey’s government should not convert the Hagia Sophia from museum back to a mosque, Orhan Pamuk, the country’s first Nobel Prize winner for literature told Nikkei.

«I am angry,» Pamuk said. «The Turkish nation is very proud to be the only secular Muslim nation and this was the biggest sign of it. Now they took away that pride from the nation.»

The historic structure, which dots the city’s iconic skyline with its domes and minarets, sent a message to the world when it was turned into a museum by Kemal Ataturk, modern Turkey’s secularist founding father, Pamuk said.

«It was the most important and deliberate decision by Kemal Ataturk to say rest of world: ‘We are secular, we are different than other Muslim countries, we are like Europeans and we are modern so please accept us among you. We want to be seen like this,’ he said.

Although polling shows broad support for converting the UNESCO World Heritage site, Pamuk says it would be a mistake.

«Secularism is [the] pride of every Turk, except 10% who are very religious. Even ruling AKP voters are also proud to be secular and this was the biggest sign,» Pamuk said, referring to the ruling Justice and Development Party.

On Friday, Turkey’s highest administrative court revoked a decision to turn Istanbul’s Hagia Sophia into a museum. President Recep Tayyip Erdogan immediately issued a decree ordering it to be turned into a mosque.

«It is Turkey’s sovereign right to decide for which purpose Hagia Sofia will be used,» Erdogan said in a televised speech that day.

He said entrance fees will be canceled and people of all faiths will be allowed entry.

«Like all our mosques, its doors will be open to everyone, Muslim or non-Muslim. As the world’s common heritage, Hagia Sophia with its new status will keep on embracing everyone in a more sincere way,» he said.